Nổi Mề Đay Sán Chó: Triệu Chứng, Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa

Nổi mề đay sán chó là một tình trạng da liễu có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như mẩn đỏ, ngứa ngáy và sưng tấy. Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh lý này có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bài viết sau đây sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng điển hình, phương pháp chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Nổi mề đay sán chó là gì?

Nổi mề đay sán chó là một phản ứng dị ứng của da do nhiễm ấu trùng sán chó Toxocara canis hoặc Toxocara cati. Khi ấu trùng xâm nhập vào cơ thể người, chúng sẽ di chuyển đến các cơ quan khác nhau, bao gồm cả da và kích hoạt hệ thống miễn dịch. Hệ thống miễn dịch sau đó sẽ giải phóng các chất như histamin, gây ra các triệu chứng của mề đay như mẩn ngứa, phù nề.

Nổi mề đay sán chó thường xuất hiện ở các thành viên trong gia đình nuôi chó, mèo hoặc thường xuyên chăm sóc và tiếp xúc với chúng. Ngoài ra, trẻ em (đặc biệt là trẻ em từ 1 đến 5 tuổi) có nhiều khả năng bị nhiễm ấu trùng giun đũa chó mèo vì chúng thường xuyên tiếp xúc với đất cát và động vật.

Xem thêm: Nổi Mề Đay HIV: Triệu Chứng Điển Hình Và Cách Điều Trị

Nguyên nhân nổi mề đay sán chó

Nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm ấu trùng sán chó, chủ yếu thông qua hai đường:

• Nuốt phải trứng sán chó: Trứng sán chó có thể được tìm thấy trong đất, phân chó mèo và trên các loại rau củ quả chưa được rửa sạch kỹ.
• Tiếp xúc trực tiếp với ấu trùng sán chó: Ấu trùng sán chó có thể xâm nhập vào cơ thể qua da khi người bệnh tiếp xúc trực tiếp với chó, mèo bị nhiễm sán và không được vệ sinh thường xuyên.

Triệu chứng nổi mề đay sán chó

Người bệnh bị nổi mề đay do sán chó sẽ có những triệu chứng điển hình của bệnh nổi mề đay dưới đây:

• Da nổi mẩn đỏ: Kích thước nhỏ khoảng 2 – 5mm, sưng phù, màu hồng hoặc đỏ.
• Nổi cục: Trong một số trường hợp sẽ xuất hiện các nốt sần nhỏ, có thể lan rộng thành mảng lớn.
• Ngứa ngáy: Làn da ngứa ngáy, đau rát khó chịu, triệu chứng nghiêm trọng hơn vào đêm và rạng sáng.
• Nóng da: Nhiệt độ tại vùng da mề đay sán chó sẽ cao hơn vùng da khỏe mạnh khác.
• Sưng phù: Da có thể sưng phù, đặc biệt là ở mặt, mí mắt, môi.

Nếu sán chó di chuyển vào các cơ quan nội tạng khác sẽ gây các triệu chứng tương ứng như:

• Hệ tiêu hóa: Đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, phân nát, lỏng,…
• Phổi: Phù nề khí phế quản, gây ho, khó thở.
• Mắt: Mờ mắt, viêm võng mạc, viêm màng mạch.
• Thần kinh: Khi ấu trùng ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương sẽ gây đau đầu, lú lẫn, yếu tay chân, liệt hoặc co giật.

Nổi mề đay sán chó nguy hiểm không?

Hầu hết các trường hợp nổi mề đay sán chó không nguy hiểm và sẽ tự khỏi sau 1 – 2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nổi mề đay sán chó có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như.

Biến chứng của nổi mề đay sán chó có thể bao gồm:

• Viêm gan: Ấu trùng sán di chuyển đến gan và gây ra viêm gan, dẫn đến các triệu chứng như vàng da, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng.
• Viêm phổi: Khi ấu trùng sán di chuyển đến phổi và gây viêm phổi, khiến người bệnh ho, khó thở, đau ngực.
• Viêm não: Trong trường hợp hiếm gặp, ấu trùng sán có thể di chuyển đến não và gây ra viêm não, dẫn đến các triệu chứng như đau đầu, sốt, co giật, hôn mê.

Khi nào nổi mề đay sán chó cần đi khám bác sĩ?

Nếu gặp một số dấu hiệu dưới đây, người bị nổi mề đay sán chó cần nhanh chóng đi khám bác sĩ ngay lập tức:

• Triệu chứng kéo dài, nổi mề đay không cải thiện sau 2 tuần.
• Ngứa ngáy dữ dội gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và các sinh hoạt thường ngày.
• Khó thở, sưng phù mặt, mí mắt hoặc môi nghiêm trọng.
• Mẩn đỏ lan rộng nhanh chóng.
• Sốt cao trên 38 độ C, có biểu hiện lờ đờ, li bì.
• Triệu chứng nổi mề đay sán chó tái đi tái lại nhiều lần.

Chẩn đoán mề đay sán chó

Quy trình chẩn đoán mề đay sán chó dưới đây sẽ giúp xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng

• Bác sĩ hỏi về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, tiền sử dị ứng của trẻ và gia đình,…
• Bác sĩ khám da để tìm kiếm các tổn thương đặc trưng của mề đay sán chó như mẩn đỏ, sưng phù, ngứa ngáy.

Xét nghiệm

• Xét nghiệm máu: Nhằm tìm kiếm kháng thể chống lại ấu trùng sán chó trong máu của trẻ. Có hai phương pháp xét nghiệm máu thường được sử dụng là xét nghiệm ELISA và xét nghiệm Western blot.
• Chẩn đoán hình ảnh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang phổi để tìm kiếm các tổn thương do ấu trùng sán di chuyển đến phổi.

Dựa trên kết quả hỏi bệnh sử, khám lâm sàng và xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác.

Xem thêm: Nổi Mề Đay Có Nguy Hiểm Không? Biến Chứng Có Thể Gặp

Phương pháp điều trị nổi mề đay sán chó

Sau khi có kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị bệnh mề đay sán chó phù hợp cho từng trường hợp.

Thuốc Tây y chữa mề đay sán chó

Điều trị mề đay sán chó bằng Tây y là phương pháp được ưu tiên áp dụng nhờ hiệu quả nhanh chóng. Trong đơn thuốc thường bao gồm các loại thuốc sau:

• Thuốc kháng histamine: Nhóm thuốc này giúp giảm các triệu chứng như ngứa, sưng, nổi mẩn đỏ. Có hai loại thuốc kháng histamine chính gồm thuốc thế hệ 1 như chlorpheniramine (Polaramine), diphenhydramine (Benadryl); Thuốc thế hệ 2 như cetirizine (Zyrtec), loratadine (Claritin), fexofenadine (Allegra).
• Corticosteroid: Đây là thuốc chống viêm và chống dị ứng mạnh, được sử dụng dưới dạng thuốc uống, thuốc bôi hoặc thuốc tiêm trong ngắn hạn.
• Thuốc tẩy giun: Được sử dụng để tiêu diệt ấu trùng sán chó trong cơ thể. Một số loại thuốc tẩy giun thường được sử dụng để điều trị mề đay sán chó bao gồm albendazole (Albenza) và mebendazole (Vermox).
• Thuốc giảm ngứa: Nhóm thuốc này có tác dụng giảm ngứa do mề đay sán chó gây ra. Một số loại thuốc giảm ngứa thường được sử dụng bao gồm calamine lotion, kem hydrocortisone.

Trong quá trình dùng thuốc, người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng, thời gian và cách dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Mẹo dân gian giảm nhẹ triệu chứng

Các mẹo dân gian sử dụng nguyên liệu tự nhiên dưới đây sẽ giúp giảm ngứa, hỗ trợ trong quá trình điều trị mề đay sán chó bằng thuốc y tế do bác sĩ kê đơn.

Lá tía tô

• Tác dụng: Lá tía tô có tính kháng viêm, kháng khuẩn, giúp giảm ngứa và sát trùng da.
• Các thực hiện: Giã nát lá tía tô, đun sôi với nước rồi pha loãng để tắm hoặc xông hơi.

Dùng lá khế

• Tác dụng: Lá khế có tính mát, giúp giảm ngứa và dịu da, thúc đẩy da nhanh phục hồi hơn.
• Các thực hiện: Rửa sạch lá khế, đun sôi với nước rồi pha loãng để tắm hoặc xông hơi.

Nha đam

• Tác dụng: Nha đam có tính mát, giúp giảm ngứa, dịu da và dưỡng ẩm.
• Các thực hiện: Lấy gel nha đam bôi trực tiếp lên da bị mẩn ngứa.

Sử dụng tỏi chữa nổi mề đay sán chó

• Tác dụng: Tỏi có tính kháng khuẩn, kháng viêm, giúp giảm ngứa và ngăn ngừa vùng da mề đay bị nhiễm trùng.
• Các thực hiện: Ăn tỏi sống hoặc xay nhuyễn tỏi pha với nước để bôi lên da bị mẩn ngứa.

Biện pháp phòng ngừa mề đay sán chó

Bác sĩ Da liễu hướng dẫn các biện pháp phòng ngừa mắc bệnh và chăm sóc sức khỏe cho người bị mề đay sán chó như sau.

Tránh tiếp xúc với trứng sán chó

• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chó, mèo, đặc biệt là chó hoang, chó chưa được tẩy giun định kỳ.
• Rửa tay kỹ bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với chó.
• Rửa sạch kỹ rau củ quả trước khi ăn để loại bỏ trứng sán.

Chăm sóc thú cưng đúng cách

• Định kỳ kiểm tra sức khỏe cho chó để phát hiện sớm và điều trị các bệnh lý liên quan đến sâu trùng.
• Tuân thủ lịch tiêm phòng đầy đủ cho chó để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm, bao gồm cả mề đay sán chó.
• Vệ sinh chuồng trại của chó thường xuyên, huấn luyện chó đi vệ sinh đúng nơi quy định.
• Không cho chó ăn thức ăn sống, thức ăn thừa vì có thể gây nhiễm sán.

Giữ gìn vệ sinh cá nhân

• Giặt giũ quần áo, chăn màn thường xuyên, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với chó mèo.
• Giữ nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát, thu dọn phân chó mèo thường xuyên và xử lý đúng cách.

Nổi mề đay sán chó là một bệnh lý da liễu phổ biến ở trẻ em, có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Cha mẹ cần lưu ý các dấu hiệu và đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Xem thêm: Khám Phá Top 9 Thuốc Trị Nổi Mề Đay Được Bác Sĩ Khuyên Dùng