Viêm Da Tiếp Xúc Ở Chân: Biểu Hiện Và Biện Pháp Điều Trị

Chân là bộ phận thường xuyên tiếp xúc với nhiều tác nhân bên ngoài, do đó dễ bị mắc bệnh da liễu. Trong đó, bệnh viêm da tiếp xúc ở chân có tỷ lệ mắc rất cao. Vậy cụ thể có những tác nhân nào dẫn đến bệnh lý này, đồng thời triệu chứng ra sao, cách điều trị và phòng ngừa thế nào? Bài viết sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi trên, giúp bạn đọc trang bị thêm kiến thức hữu ích về bệnh lý này.

Viêm da tiếp xúc ở chân là gì?

Viêm da tiếp xúc ở chân hay còn gọi là chàm tiếp xúc ở chân. Đây là tình trạng da ở chân bị viêm do tiếp xúc trực tiếp với các chất kích ứng hoặc dị ứng trong môi trường. Đây là một bệnh lý da liễu phổ biến, có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, đặc biệt là những người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại hoặc có cơ địa dị ứng.

Xem thêm: Viêm Da Tiếp Xúc Vùng Mắt: Triệu Chứng Và Cách Chữa Trị

Nguyên nhân chân bị viêm da tiếp xúc

Ngoài những nguyên nhân phổ biến đã được đề cập trước đó, một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm da tiếp xúc ở chân bao gồm:

• Tiếp xúc chất dễ gây kích ứng: Cao su, nhựa, da tổng hợp hoặc các hóa chất trong giày dép và tất, hương liệu, chất bảo quản và các thành phần hóa học khác trong mỹ phẩm chăm sóc da chân.
• Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Một số hóa chất độc hại như axit, kiềm, dung môi, thuốc trừ sâu,… có thể gây tổn thương da trực tiếp, dẫn đến viêm da tiếp xúc.
• Môi trường làm việc: Nếu bạn làm việc trong môi trường tiếp xúc thường xuyên với hóa chất, bụi bẩn hoặc các chất gây kích ứng khác, nguy cơ mắc viêm da tiếp xúc sẽ cao hơn.
• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tiếp xúc nhiều với ánh nắng làm da nhạy cảm hơn và dễ bị kích ứng dẫn đến viêm da.
• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ có thể dễ bị viêm da tiếp xúc chân hơn trong thời kỳ mang thai, mãn kinh hoặc do các thay đổi nội tiết tố khác.
• Do cọ xát: Da chân cọ xát với giày dép quá chật hoặc đi bộ quá nhiều có thể dẫn đến viêm da tiếp xúc ở chân.
• Viêm da tiếp xúc do nước: Ngâm chân trong nước quá lâu hoặc tiếp xúc với nước bẩn có thể làm da mềm, dễ tổn thương và gây bệnh.
• Căng thẳng: Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến da dễ bị tổn thương và dễ mắc viêm da.

Triệu chứng viêm da tiếp xúc ở chân

Những người bị viêm da tiếp xúc ở chân sẽ đối diện với một số triệu chứng dưới đây:

• Ngứa: Ngứa có thể nhẹ hoặc dữ dội, thường tồi tệ hơn vào ban đêm.
• Đỏ da: Da có thể trở nên đỏ, sưng và nóng.
• Khô da: Da khô, nứt nẻ và bong tróc khó chịu.
• Phồng rộp: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, da bị phồng rộp, chảy nước hoặc mủ.
• Dày da: Một số người bị có triệu chứng da bị dày lên và chai sần.

Ngoài ra, viêm da tiếp xúc ở chân có thể kèm theo một số triệu chứng khác như:

• Sốt: Sốt nhẹ có thể xảy ra trong trường hợp viêm da tiếp xúc nặng.
• Hạch bạch huyết sưng to: Hạch bạch huyết ở bẹn hoặc nách có thể sưng to và đau nhức.

Viêm da tiếp xúc ở chân nguy hiểm không?

Thông thường, viêm da tiếp xúc ở chân không nguy hiểm, chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu như mẩn đỏ, ngứa, sưng tấy, bong tróc da,… Nếu được điều trị kịp thời, các triệu chứng này sẽ thuyên giảm nhanh chóng và không để lại di chứng.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, viêm da tiếp xúc ở chân có thể trở nên nghiêm trọng và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Nhiễm trùng da: Do gãi ngứa nhiều, da bị tổn thương tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Nhiễm trùng da lan rộng, gây áp xe, hoại tử da,…
• Viêm mô tế bào: Đây là tình trạng nhiễm trùng lan rộng sang các lớp da sâu hơn, có thể dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
• Sẹo lồi: Do tổn thương da kéo dài, không được chăm sóc đúng cách, dẫn đến hình thành sẹo lồi, gây mất thẩm mỹ.
• Tăng nguy cơ ung thư da: Một số nghiên cứu cho thấy, viêm da tiếp xúc mạn tính, đặc biệt là do tiếp xúc với các hóa chất độc hại, có thể làm tăng nguy cơ ung thư da.

Khi nào cần khám bác sĩ?

Một số trường hợp cần gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị chuyên sâu như sau:

• Nếu các triệu chứng không giảm sau 5 – 7 ngày điều trị tại nhà.
• Triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như ngứa nhiều hơn, đau nhức tăng lên hoặc sưng ở các vùng mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng.
• Nếu vùng da bị viêm có dấu hiệu mủ, chảy dịch vàng hoặc xanh.
• Nếu bạn bị sốt kèm theo các triệu chứng viêm da.
• Không biết nguyên nhân gây viêm da và cần xác định chính xác chất gây kích ứng hoặc dị ứng.

Chẩn đoán viêm da tiếp xúc ở chân

Việc chẩn đoán viêm da tiếp xúc ở chân rất quan trọng để xác định nguyên nhân gây bệnh và điều trị đúng cách. Dưới đây là quy trình thăm khám phổ biến của bệnh da liễu này:

Hỏi bệnh:

Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng của bệnh, bao gồm:

• Bạn có tiếp xúc với hóa chất độc hại nào hay mỹ phẩm nào mới?
• Bạn có tiền sử dị ứng với bất kỳ thứ gì không?
• Bạn có mắc bất kỳ bệnh lý da liễu nào khác không?

Khám da liễu:

• Bác sĩ sẽ kiểm tra da chân để tìm kiếm các dấu hiệu của viêm da tiếp xúc, bao gồm: Đỏ da, sưng, khô, bong tróc, phồng rộp, loét da,…
• Bác sĩ kiểm tra các hạch bạch huyết ở khu vực bị ảnh hưởng để xem có bị sưng to hay không.

Xem thêm: Viêm Da Tiếp Xúc Bội Nhiễm: Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị Bệnh

Xét nghiệm:

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc, bao gồm:

• Xét nghiệm dị ứng: Xét nghiệm này được thực hiện bằng cách tiêm hoặc dán các chất gây dị ứng lên da và quan sát phản ứng của da.
• Xét nghiệm patch: Thực hiện bằng cách dán các miếng băng dính có chứa các chất nghi ngờ gây dị ứng lên da trong 48 giờ và quan sát phản ứng của da.
• Sinh thiết da: Tiến hành bằng cách lấy một mẫu da nhỏ để xét nghiệm dưới kính hiển vi nhằm phát hiện các vi khuẩn, nấm hoặc tác nhân gây bệnh.

Phương pháp điều trị

Có nhiều phương pháp điều trị chân bị viêm da tiếp xúc. Tùy từng tình trạng của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ phù hợp.

Dùng mẹo dân gian

Ngoài việc tránh xa các tác nhân gây viêm da, người bệnh kết hợp một số mẹo dân gian dưới đây để bệnh được cải thiện tích cực hơn.

Nha đam

• Tác dụng: Nha đam chứa các hợp chất chống viêm như axit salicylic và enzym bradykinase giúp giảm sưng, đỏ và đau trên da bị viêm. Bên cạnh đó, hàm lượng lớn vitamin như vitamin A, C và E trong nha đam giúp kích thích quá trình tái tạo da và làm lành vết thương nhanh chóng.
• Cách thực hiện: Cắt một lá nha đam tươi và nạo bỏ vỏ xanh, chỉ lấy gel. Thoa gel nha đam trực tiếp lên vùng da bị viêm. Để khô rồi rửa với nước.

Dầu dừa

• Tác dụng: Axit lauric và các axit béo khác trong dầu dừa có đặc tính kháng viêm, giúp giảm sưng, đỏ và kích ứng do viêm da tiếp xúc. Dầu dừa cũng chứa nhiều vitamin E và polyphenol giúp tái tạo và bảo vệ da, thúc đẩy quá trình lành da.
• Cách thực hiện: Lấy một lượng nhỏ dầu dừa nguyên chất thoa đều lên vùng da bị viêm. Massage nhẹ nhàng và để dầu dừa thẩm thấu vào da.

Bột yến mạch

• Tác dụng: Bột yến mạch chứa các polysaccharides và lipid giúp giữ ẩm cho da, làm mềm da và ngăn ngừa khô da. Đồng thời bột yến mạch cũng có khả năng làm dịu da, giảm cảm giác ngứa và kích ứng do viêm da tiếp xúc.
• Công dụng: Pha bột yến mạch với nước ấm để tạo thành một hỗn hợp sền sệt. Thoa hỗn hợp lên vùng da bị viêm và để trong khoảng 15 – 20 phút. Cuối cùng rửa sạch bằng nước ấm, thực hiện hàng ngày đến khi triệu chứng giảm bớt.

Trà xanh

• Công dụng: Trà xanh chứa polyphenol, đặc biệt là epigallocatechin gallate (EGCG), có tác dụng kháng viêm, giảm sưng đỏ, đồng thời giúp tái tạo và hồi phục da bị tổn thương nhanh chóng.
• Cách thực hiện: Đun sôi lá trà xanh tươi trong nước, sau đó để nguội và dùng nước ngày ngâm rửa vùng da chân đang bị Để nguội, sau đó dùng bông gòn thấm nước trà và thoa lên vùng da bị viêm. Để nước trà khô tự nhiên rồi rửa sạch bằng nước ấm.

Sử dụng thuốc Tây y

Thuốc Tây y mang lại hiệu quả điều trị tốt, giúp giảm nhanh các triệu chứng ngứa ngáy, mẩn đỏ, khô da chân.

• Corticosteroid: Đây là nhóm thuốc chống viêm hiệu quả nhất được sử dụng để điều trị viêm da tiếp xúc ở chân. Có nhiều loại corticosteroid với các mức độ mạnh yếu khác nhau như Hydrocortison, Dexamethason, Triamcinolon acetonid, Clobetasol,…
• Thuốc bôi ức chế miễn dịch: Thuốc này có tác dụng tương tự corticoid nhưng không gây tác dụng phụ như teo, mỏng da hay giãn mạch dưới da. Tacrolimus là thuốc bôi ức chế miễn dịch được sử dụng phổ biến.
• Thuốc kháng sinh: Nếu da bị bội nhiễm vi khuẩn, bác sĩ có thể kê thuốc kháng sinh dạng bôi hoặc uống. Các thuốc kháng sinh thường được sử dụng như Neomycin, Bacitracin, Mupirocin (Bactroban).
• Thuốc kháng histamin: Sử dụng nhằm mục đích ức chế phóng thích trung gian gây viêm da, ngứa da, từ đó cải thiện triệu chứng bệnh hiệu quả. Thuốc được bào chế cả dạng bôi như Diphenhydramine (Benadryl Cream) và dạng uống (Cetirizine (Zyrtec), Loratadine (Claritin).
• Thuốc giảm ngứa: Một số loại thuốc bôi có chứa thành phần giúp giảm ngứa như: Pramocaine, diphenhydramine.
• Kem dưỡng ẩm: Giúp da mềm mại, mịn màng và giảm tình trạng khô da. Một số kem dưỡng ẩm được sử dụng phổ biến trong chữa bệnh lý này như Cetaphil, Eucerin, CeraVe,…

Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và hạn chế tác dụng phụ. Trong trường hợp xuất hiện những dấu hiệu bất thường trên da, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ để được hướng dẫn xử lý an toàn.

Xem thêm: 12 Loại Thuốc Bôi Viêm Da Tiếp Xúc Phổ Biến, Hiệu Quả

Phương pháp phòng ngừa viêm da tiếp xúc ở chân

Để bảo vệ sức khỏe đôi chân và ngăn ngừa tình trạng này, bạn nên áp dụng những biện pháp phòng ngừa sau:

Tránh tiếp xúc những chất gây kích ứng

• Hóa chất: Hạn chế tiếp xúc với các hóa chất tẩy rửa mạnh, xà phòng có tính kiềm cao, dung môi, thuốc nhuộm tóc, sơn móng tay,…
• Kim loại: Tránh đeo trang sức kim loại có chứa nickel, cobalt hoặc crom, vì đây là những kim loại dễ gây dị ứng.
• Da, cao su: Tránh mang giày dép làm từ da tổng hợp, da thuộc hoặc cao su, vì chúng có thể gây bí da và kích ứng.
• Lông động vật: Nếu bạn bị dị ứng với lông động vật, hãy hạn chế tiếp xúc với chó, mèo hoặc các vật nuôi khác.
• Bụi bẩn: Giữ cho đôi chân luôn sạch sẽ và khô ráo, tránh để bụi bẩn bám dính lâu ngày.

Chăm sóc da chân cẩn thận:

• Giữ ẩm: Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ cho da chân mỗi ngày, đặc biệt là sau khi tắm hoặc rửa chân. Nên chọn các sản phẩm có thành phần dịu nhẹ, không chứa hương liệu, chất tạo màu hoặc paraben.
• Bảo vệ da: Thoa kem chống nắng có SPF từ 30 trở lên khi ra ngoài trời nắng để bảo vệ da khỏi tia UV.
• Chọn chất liệu trang phục và vớ: Chọn vớ và quần, váy làm từ chất liệu thoáng khí, thấm hút mồ hôi tốt để tránh bí da.
• Cắt móng chân đúng cách: Thường xuyên cắt móng gọn gàng, nhưng cũng tránh cắt quá ngắn để không làm tổn thương da.
• Vệ sinh da chân thường xuyên: Rửa chân mỗi ngày bằng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ.

Tăng cường sức khỏe:

• Chế độ ăn uống hợp lý: Bổ sung nhiều trái cây, rau xanh và các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Uống đủ nước: Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để giúp da luôn mềm mại và mịn màng.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và khiến bạn dễ bị dị ứng. Hãy tập thể dục, yoga hoặc thiền định để giảm căng thẳng hiệu quả.

Theo dõi sức khỏe của da chân:

• Quan sát da chân thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như: Mẩn đỏ, ngứa, sưng tấy, bong tróc da,…
• Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ viêm da tiếp xúc, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Với những biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả trên, bạn có thể bảo vệ đôi chân khỏi tình trạng viêm da tiếp xúc và luôn giữ cho da chân khỏe mạnh, mịn màng. Viêm da tiếp xúc ở chân tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Do đó, hãy luôn chú ý chăm sóc da chân cẩn thận và đến gặp bác sĩ da liễu khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Xem thêm: 12 Cách Trị Viêm Da Tiếp Xúc Tại Nhà Hiệu Quả, An Toàn

Array