Sa Tinh Hoàn: Những Đối Tượng Nào Dễ Bị Nhất?

Sa tinh hoàn hay còn gọi là thoát vị bìu, là một tình trạng sức khỏe nam giới phổ biến, đặc biệt là ở người cao tuổi. Tình trạng này không chỉ gây ra nhiều khó chịu mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được quan tâm, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nội dung bài viết dưới đây của Tổ hợp Y tế Cổ Truyền Biện chứng Quân Dân 102 sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh sa tinh hoàn, giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này và cách phòng tránh.

Bệnh sa tinh hoàn là gì?

Sa tinh hoàn (hay còn gọi là xệ tinh hoàn) là tình trạng bìu (túi da chứa tinh hoàn) bị giãn ra khiến tinh hoàn bị chảy xệ xuống thấp hơn bình thường. Đôi khi chúng còn dài hơn cả dương vật khi không cương cứng.

Tìm hiểu thêm: Xuất tinh sớm là gì?

Sa tinh hoàn là một tình trạng có thể gây ra nhiều bất tiện và khó chịu cho nam giới. Việc thăm khám, phát hiện, điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến sa tinh hoàn, nên thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây bệnh sa tinh hoàn

Bệnh sa tinh hoàn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng xệ tinh hoàn:

• Yếu tố tuổi tác: Ở nam giới lớn tuổi, các cơ và dây chằng hỗ trợ tinh hoàn trong bìu có thể yếu dần theo thời gian. Điều này dẫn đến việc tinh hoàn có thể bị tụt xuống do không còn được hỗ trợ chắc chắn như trước.
• Thoát vị bẹn: Thoát vị bẹn xảy ra khi một phần của ruột hoặc các mô khác trong bụng đẩy qua một điểm yếu trong thành bụng và tụt xuống bìu. Thoát vị bẹn có thể làm cho bìu phình to và tinh hoàn bị đẩy xuống thấp hơn.
• Chấn thương vùng bìu: Những chấn thương trực tiếp vào vùng bìu hoặc tinh hoàn có thể gây tổn thương các dây chằng hoặc cơ bìu, dẫn đến tình trạng sa tinh hoàn. Chấn thương cũng có thể gây viêm nhiễm và làm suy yếu các cấu trúc hỗ trợ tinh hoàn.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng ở vùng sinh dục như viêm mào tinh hoàn hoặc viêm tinh hoàn, có thể gây sưng tấy và làm suy yếu các cấu trúc giữ tinh hoàn tại vị trí bình thường, dẫn đến xệ tinh hoàn.
• Suy giảm cơ bắp: Suy giảm cơ bắp do lão hóa hoặc bệnh lý có thể làm giảm sự hỗ trợ của cơ bìu đối với tinh hoàn, gây ra tình trạng sa tinh hoàn.
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý mãn tính như tiểu đường, bệnh gan và bệnh phổi mãn tính cũng có thể liên quan đến tình trạng xệ tinh hoàn do ảnh hưởng đến sức mạnh cơ bắp và cấu trúc hỗ trợ tinh hoàn.
• Dị tật bẩm sinh: Một số trường hợp sa tinh hoàn có thể do các vấn đề bẩm sinh trong sự phát triển của cơ quan sinh dục nam, khiến tinh hoàn không ở đúng vị trí hoặc dễ bị tụt xuống bìu hơn.

Yếu tố khác

• Béo phì: Trọng lượng dư thừa có thể tạo áp lực lên bìu, góp phần gây xệ tinh hoàn.
• Phẫu thuật vùng bụng dưới: Một số phẫu thuật vùng bụng dưới có thể làm suy yếu các cơ nâng đỡ tinh hoàn.
• Viêm tinh hoàn: Tình trạng viêm nhiễm có thể làm sưng tinh hoàn, khiến bìu giãn ra và chảy xệ.
• Kích thước tinh hoàn quá to: Tinh hoàn lớn hơn bình thường có thể làm bìu giãn ra để chứa chúng.
• Tràn dịch tinh mạc: Tình trạng tích tụ dịch xung quanh tinh hoàn có thể làm tăng trọng lượng và kéo bìu xuống.
• Giãn mạch thừng tinh: Các tĩnh mạch ở vùng bìu giãn ra, gây áp lực và kéo tinh hoàn xuống thấp.

Tham khảo: Nguyên nhân gây rối loạn cương dương

Dấu hiệu sa tinh hoàn ở nam giới

Bệnh sa tinh hoàn thường đi kèm với một số dấu hiệu và triệu chứng mà nam giới có thể nhận biết. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến của sa tinh hoàn:

• Bìu bị kéo dài: Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của sa tinh hoàn là bìu bị kéo dài và rủ xuống hơn bình thường. Tinh hoàn có thể tụt xuống thấp hơn vị trí bình thường, khiến bìu có cảm giác nặng nề.
• Cảm giác nặng ở vùng bìu: Nam giới có thể cảm thấy bìu nặng và căng hơn, đặc biệt khi đứng lâu hoặc thực hiện các hoạt động nặng nhọc. Cảm giác nặng nề này có thể đi kèm với khó chịu hoặc đau nhẹ.
• Đau hoặc khó chịu: Một số nam giới có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu ở vùng bìu, nhất là khi hoạt động thể chất như đi lại nhiều, chạy bộ, nâng đồ nặng. Đau có thể lan đến vùng bẹn hoặc đùi.
• Khối u ở vùng bìu: Trong một số trường hợp, có thể xuất hiện một khối u mềm ở vùng bìu, do sự thoát vị của ruột hoặc mô khác từ ổ bụng xuống bìu. Khối u này có thể tăng lên khi đứng và giảm khi nằm.
• Tinh hoàn nằm ở vị trí thấp: Khi kiểm tra, nam giới có thể nhận thấy rằng một hoặc cả hai tinh hoàn nằm ở vị trí thấp hơn so với bình thường. Điều này có thể được cảm nhận rõ ràng hơn khi đứng hoặc khi bìu thả lỏng.
• Bìu mất tính đàn hồi: Bìu có thể mất đi tính đàn hồi và trở nên mềm hơn. Từ đó khiến vùng bìu trông giống như bị chảy xệ, đặc biệt là trong thời gian dài không hoạt động.
• Khó khăn khi di chuyển: Do bìu bị kéo dài và nặng hơn, nam giới có thể gặp khó khăn khi di chuyển hoặc thực hiện các hoạt động thường ngày như ngồi xuống hoặc đứng dậy.

Nam giới bị sa tinh hoàn có nguy hiểm không?

Sa tinh hoàn nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho nam giới. Tuy nhiên mức độ nguy hiểm của tình trạng này phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nguy cơ và biến chứng của xệ tinh hoàn thường bao gồm:

• Đau đớn và khó chịu: Sa tinh hoàn thường gây ra cảm giác đau hoặc khó chịu, đặc biệt là khi di chuyển, đứng lâu hay thực hiện các hoạt động thể chất. Mức độ đau có thể tăng lên theo thời gian nếu không được can thiệp kịp thời.
• Thoát vị bẹn: Trong nhiều trường hợp, xệ tinh hoàn có liên quan đến thoát vị bẹn. Thoát vị bẹn là tình trạng trong đó một phần ruột hoặc các mô khác từ ổ bụng thoát ra ngoài qua một điểm yếu trong thành bụng và tụt xuống bìu. Nếu không điều trị, thoát vị bẹn có thể dẫn đến nghẹt ruột, một tình trạng nguy hiểm cần được can thiệp phẫu thuật khẩn cấp.
• Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản: Tinh hoàn bị sa xuống có thể bị tổn thương do áp lực liên tục hoặc do thoát vị bẹn. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng, từ đó làm giảm khả năng sinh sản của nam giới.

Đọc thêm: Xuất Tinh Sớm Có Con Được Không? Biện Pháp Hỗ Trợ Hiệu Quả

• Nhiễm trùng: Sa tinh hoàn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ở vùng bìu và tinh hoàn. Nhiễm trùng nếu không được chữa trị có thể lan rộng và gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm mào tinh hoàn hoặc viêm tinh hoàn.
• Khả năng bị xoắn tinh hoàn: Trong một số trường hợp, sa tinh hoàn có thể làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn – một tình trạng cấp cứu y khoa trong đó tinh hoàn bị xoắn lại, làm gián đoạn lưu thông máu. Nếu không được điều trị ngay lập tức, xoắn tinh hoàn có thể dẫn đến hoại tử tinh hoàn và mất chức năng sinh sản.

Đối tượng có nguy cơ cao bị xệ tinh hoàn

Một số nam giới có nguy cơ cao bị xệ tinh hoàn, bao gồm:

• Người cao tuổi: Sự suy giảm cơ bắp và mô liên kết ở người già làm tăng nguy cơ xệ tinh hoàn.
• Người có tiền sử thoát vị bẹn: Những người từng bị thoát vị bẹn hoặc phẫu thuật sửa chữa thoát vị bẹn dễ gặp xệ tinh hoàn hơn.
• Trường hợp bị chấn thương vùng bìu: Chấn thương trực tiếp vào bìu có thể làm tổn thương cấu trúc hỗ trợ tinh hoàn, gây xệ tinh hoàn.
• Người thường xuyên nâng vật nặng: Các hoạt động thể chất nặng hoặc thể thao có nguy cơ chấn thương cao có thể dẫn đến xệ tinh hoàn.
• Đối tượng bị ho mãn tính hoặc táo bón: Áp lực liên tục lên vùng bụng do ho hoặc căng thẳng khi đi tiêu tăng nguy cơ xệ tinh hoàn.
• Người thừa cân: Thừa cân gây áp lực lên cơ quan trong ổ bụng và bìu, tăng nguy cơ xệ tinh hoàn.
• Người ít vận động: Lối sống ít vận động có thể làm suy giảm sức mạnh cơ bắp, dễ dẫn đến xệ tinh hoàn.

Bị sa tinh hoàn chữa được không?

Sa tinh hoàn hoàn toàn có thể chữa được, đặc biệt nếu được phát hiện và điều trị sớm. Phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây sa tinh hoàn và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ ngay khi bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của xệ tinh hoàn. Chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng và bảo vệ sức khỏe sinh sản của bạn.

Cách chẩn đoán sa tinh hoàn

Việc chẩn đoán sa tinh hoàn thường không quá phức tạp và có thể được thực hiện bởi bác sĩ nam khoa thông qua các bước sau:

Thăm khám lâm sàng

• Quan sát và sờ nắn: Bác sĩ sẽ quan sát trực quan bìu của bạn để đánh giá mức độ chảy xệ và so sánh với kích thước bình thường. Họ cũng sẽ sờ nắn bìu để kiểm tra độ đàn hồi của da, vị trí và kích thước của tinh hoàn.
• Kiểm tra phản xạ bìu: Bác sĩ có thể dùng một vật lạnh hoặc nhẹ nhàng cọ xát vào đùi trong của bạn để kiểm tra phản xạ co rút của bìu. Ở người bình thường, bìu sẽ co lại khi gặp lạnh hoặc kích thích. Nếu phản xạ này yếu hoặc không có, có thể là dấu hiệu của xệ tinh hoàn.

Hỏi về tiền sử bệnh và triệu chứng

• Bác sĩ sẽ hỏi nam giới về các triệu chứng bạn đang gặp phải, chẳng hạn như cảm giác nặng hoặc khó chịu ở bìu, đau khi quan hệ tình dục, những thay đổi về ngoại hình của bìu.
• Họ cũng sẽ hỏi về tiền sử bệnh của bạn, bao gồm các chấn thương vùng bìu, phẫu thuật vùng bụng dưới hoặc các bệnh lý khác có thể liên quan đến xệ tinh hoàn.

Các xét nghiệm bổ sung (nếu cần)

• Siêu âm bìu: Siêu âm có thể giúp bác sĩ đánh giá cấu trúc của tinh hoàn, mạch máu và các mô xung quanh. Từ đó phát hiện các bất thường như giãn tĩnh mạch thừng tinh, tràn dịch tinh mạc hoặc ung thư tinh hoàn.
• Xét nghiệm tinh dịch đồ: Nếu bạn có kế hoạch sinh con, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm tinh dịch đồ để đánh giá chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản của bạn.
• Các xét nghiệm khác: Trong một số trường hợp hiếm gặp, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm khác như chụp MRI hoặc CT để có cái nhìn chi tiết hơn về vùng bìu, các cơ quan lân cận.

Cách điều trị sa tinh hoàn hiệu quả

Điều trị sa tinh hoàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Dưới đây là các phương pháp điều trị xệ tinh hoàn hiệu quả:

Điều trị bảo tồn

• Nghỉ ngơi và tránh các hoạt động nặng: Đối với những trường hợp nhẹ, bệnh nhân nên nghỉ ngơi và tránh các hoạt động thể chất nặng hoặc các động tác gây áp lực lên vùng bìu.
• Sử dụng quần áo hỗ trợ bìu: Quần áo hoặc dụng cụ hỗ trợ bìu có thể giúp nâng đỡ tinh hoàn, giảm áp lực và ngăn chặn tình trạng sa tinh hoàn nặng hơn.
• Thuốc giảm đau và chống viêm: Nếu bệnh nhân bị đau hoặc viêm nhiễm kèm theo, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm để kiểm soát các triệu chứng.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu đối với các trường hợp sa tinh hoàn nghiêm trọng hoặc có liên quan đến các vấn đề như thoát vị bẹn, xoắn tinh hoàn hoặc các khối u. Các phương pháp phẫu thuật sa tinh hoàn bao gồm:

Tham khảo: Chứng Xuất Tinh Sớm Có Chữa Được Không?

• Phẫu thuật thoát vị bẹn: Nếu sa tinh hoàn liên quan đến thoát vị bẹn, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật để sửa chữa điểm yếu trong thành bụng và đưa các cơ quan nội tạng trở lại vị trí bình thường.

• Phẫu thuật nâng tinh hoàn (Orchidopexy): Đây là phương pháp phẫu thuật để cố định tinh hoàn vào vị trí đúng trong bìu. Đặc biệt hữu ích khi tinh hoàn bị sa xuống đáng kể hoặc có nguy cơ xoắn tinh hoàn.
• Phẫu thuật cắt tinh hoàn (Orchiectomy): Trong những trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, chẳng hạn như xoắn tinh hoàn không thể phục hồi hoặc khi có khối u ác tính, việc cắt bỏ tinh hoàn có thể cần thiết. Phương pháp này chỉ được xem xét khi các biện pháp khác không thể cứu vãn tình trạng.

Theo dõi sau điều trị

• Tái khám định kỳ: Sau khi điều trị, bệnh nhân cần theo dõi và tái khám định kỳ để đảm bảo không có biến chứng hoặc tái phát tình trạng sa tinh hoàn.
• Thay đổi lối sống: Nam giới nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tránh các hoạt động nặng, duy trì cân nặng hợp lý và sử dụng quần áo hỗ trợ khi cần thiết.

Phòng ngừa

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Tiến hành kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở vùng bìu, từ đó có thể can thiệp kịp thời.
• Bảo vệ vùng bìu khi vận động: Sử dụng thiết bị bảo vệ vùng bìu khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc công việc nặng để ngăn ngừa chấn thương có thể dẫn đến sa tinh hoàn.

Biện pháp phòng tránh sa tinh hoàn ở nam giới

Sa tinh hoàn có thể gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của nam giới. Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng tránh tình trạng này:

• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, bao gồm cả các cơ và dây chằng ở vùng bìu. Tuy nhiên, cần tránh các bài tập gây áp lực mạnh lên vùng bụng và bìu như nâng tạ quá nặng.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân có thể tăng áp lực lên các cơ quan trong bụng, góp phần gây ra thoát vị bẹn và sa tinh hoàn. Do đó, duy trì cân nặng hợp lý là một yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa.

• Sử dụng thiết bị bảo hộ: Khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc công việc nặng, hãy sử dụng thiết bị bảo hộ để bảo vệ vùng bìu khỏi chấn thương. Điều này đặc biệt quan trọng trong các môn thể thao có tiếp xúc mạnh như bóng đá, võ thuật hoặc đi xe đạp.
• Tránh nâng vật nặng: Nâng vật nặng có thể gây áp lực lên vùng bụng và bìu, làm tăng nguy cơ thoát vị bẹn và sa tinh hoàn. Nếu cần nâng vật nặng, hãy đảm bảo sử dụng đúng kỹ thuật và cân nhắc sử dụng hỗ trợ hoặc nhờ người khác giúp đỡ.
• Thực hiện kiểm tra định kỳ: Kiểm tra vùng bìu và tinh hoàn thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sưng, đau hoặc cảm giác nặng nề. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào, nên thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
• Giữ vệ sinh cá nhân: Giữ vùng bìu sạch sẽ và khô ráo để ngăn ngừa nhiễm trùng, vì nhiễm trùng có thể làm tổn thương các cấu trúc hỗ trợ tinh hoàn.
• Kiểm soát ho mãn tính: Ho mãn tính, nhất là ở những người hút thuốc lá, có thể tạo áp lực lên thành bụng và dẫn đến thoát vị bẹn. Việc điều trị ho và cai thuốc lá có thể giúp phòng ngừa tình trạng này.
• Tránh táo bón: Táo bón có thể gây căng thẳng lên thành bụng khi cố gắng đi tiêu, góp phần làm yếu cơ bụng và tăng nguy cơ thoát vị bẹn. Duy trì chế độ ăn giàu chất xơ và uống đủ nước để phòng tránh táo bón.
• Sau phẫu thuật thoát vị bẹn: Nếu đã từng phẫu thuật thoát vị bẹn, cần tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn của bác sĩ về việc nghỉ ngơi và tránh hoạt động nặng để ngăn ngừa tình trạng tái phát hoặc sa tinh hoàn.

Sa tinh hoàn là một tình trạng có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của nam giới nếu không được xử lý đúng cách. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp điều trị sẽ giúp bạn chủ động trong việc phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến sa tinh hoàn, đừng ngần ngại thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời, đảm bảo sức khỏe lâu dài.