Viêm Vùng Chậu

Tưởng chừng đơn giản nhưng bệnh lý viêm vùng chậu lại có nguy cơ biến chứng vô cùng nguy hiểm đối với sức khỏe sinh sản phái nữ. Chính bởi vậy, tìm hiểu kỹ về các triệu chứng nhận biết, cũng như cách điều trị và phòng tránh bệnh là vô cùng cần thiết.

Viêm vùng chậu là gì? 

Viêm vùng chậu là một bệnh lý liên quan đến các bộ phận sinh dục nữ ở phần khung chậu bao gồm: tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng. Bệnh lý này khởi phát ở mức độ cấp tính, ban đầu sẽ khiến vùng kín phụ nữ xuất hiện sưng tấy, ửng đỏ.

Về lâu dài, bệnh chuyển thành mãn tính có thể là nguyên nhân hàng đầu gây viêm nhiễm phụ khoa. Nguy hiểm hơn, bệnh có thể tiến triển hình thành nhân xơ, u xơ ảnh hưởng đến sức khỏe và chức năng sinh sản. Viêm nhiễm hình thành là do sự mất cân bằng hệ vi khuẩn, vi khuẩn có lợi bị lấn át bởi nhóm vi khuẩn có hại. Đây cũng là biểu hiện của việc suy yếu hệ miễn dịch.

Nguyên nhân viêm vùng chậu

Có rất nhiều nguyên nhân được xác định là có thể gây ra viêm nhiễm vùng chậu. Những nguyên nhân chủ yếu đều dẫn tới việc vi khuẩn xâm nhập và phát triển vượt quá mức kiểm soát

Lây nhiễm vùng xung quanh

Rất nhiều chị em chủ quan với các bệnh lý phụ khoa. Nhiều người chưa nhận thấy mức độ nguy hiểm của bệnh, cảm thấy e ngại nên không có ý định đi khám bác sĩ.

Chính điều này khiến bệnh lý tiến triển nhanh theo chiều hướng tiêu cực. Khi mắc bất kỳ bệnh lý phụ khoa nào, vùng âm đạo đều có nguy cơ bị viêm nhiễm kéo dài và phát tán vi khuẩn có hại gây ra viêm nhiễm vùng chậu.

Viêm nhiễm do sinh nở, phá thai

Nạo phá thai, sinh nở nhiều lần đều khiến cơ quan sinh dục nữ phải chịu những tổn thương nhất định. Khi thực hiện thủ thuật nạo phá thai, nếu không thực hiện chuyên nghiệp, trong điều kiện đảm bảo tiêu chuẩn; có thể gây băng huyết, sót thai, thủng tử cung,… vô cùng nguy hiểm. Đây là nguy cơ khiến nhiều chị em mắc phải các bệnh lý phụ khoa đặc biệt như viêm âm đạo, viêm tử cung, viêm vùng chậu,…

Sinh nở tự nhiên khiến dịch máu chảy rất nhiều, âm đạo cần được vệ sinh liên tục để giữ được sự khô ráo. Trong những trường hợp âm đạo quá ẩm ướt, không được vệ sinh đúng cách, hoặc cố tình quan hệ quá sớm đều có thể dẫn đến chảy máu không kìm được. Một khi âm đạo bị tổn thương, các bệnh lý viêm nhiễm lại càng dễ khởi phát.

Biến chứng hậu phẫu thuật

Tương tự như thực hiện nạo phá thai, các tiểu phẫu liên quan đến vùng sinh dục nữ như thông tắc ống dẫn trứng; mổ hở bóc tách u xơ tử cung, u nang buồng trứng; đặt vòng tránh thai;… đều có thể là nguyên nhân dẫn đến viêm vùng chậu nếu không được thực hiện một cách bài bản, đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh.

Biến chứng hậu phẫu thuật rất nguy hiểm, không chỉ gây viêm nhiễm phụ khoa mà vết thương sau khi phẫu thuật lâu lành dẫn đến những hệ lụy khác như băng huyết, nhiễm trùng,…

Đời sống tình dục không an toàn

Những phụ nữ có đời sống tình dục bừa bãi, không lành mạnh; quan hệ với nhiều bạn tình; không sử dụng bao cao su khi quan hệ;… là nguyên nhân điển hình của bệnh lý viêm vùng chậu. Nguy hiểm hơn là mắc phải các bệnh lý tình dục như sùi mào gà, lậu, mụn sinh dục, giang mai, HIV,…

Hầu hết những bệnh lý tình dục này có sự tiến triển rất nhanh, có thể nhanh chóng lan rộng vi khuẩn; ảnh hưởng trực tiếp đến cơ quan sinh dục. Nếu không kịp thời khám và điều trị, rất khó để chữa dứt điểm bệnh. Lúc này, bệnh không chỉ của một người mà cả bạn tình của họ.

Lưu ý cho những chị em đến ngày hành kinh, quan hệ tình dục lúc này vì rất dễ gây ra những tổn thương tới âm đạo. Bởi lẽ, môi trường âm đạo lúc này rất ẩm, lại đang yếu ớt, bất kỳ tác động nào cũng có thể gây tổn thương rất lớn. Gia tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Vệ sinh âm đạo không đúng cách

Những tưởng việc vệ sinh vùng kín là chuyện quá bình thường, chị em nào cũng thực hiện hàng ngày. Tuy nhiên, bởi chính cách vệ sinh không đúng của mình, chị em lại vô tình khiến cho việc viêm nhiễm dễ xảy ra và có nguy cơ phát triển mạnh mẽ hơn.

Âm đạo là vùng cơ quan nhạy cảm, cần được vệ sinh thường xuyên và đúng cách. Những động tác vệ sinh thụt rửa quá mạnh, quá sâu; lạm dụng dung dịch vệ sinh vùng kín có chứa chất tẩy rửa hóa học rất dễ khiến vùng âm đạo bị viêm nhiễm và lây lan vi khuẩn. Đặc biệt, trong kỳ kinh nguyệt, không thường xuyên thay băng vệ sinh sẽ khiến môi trường âm đạo trở thành nơi thuận lợi để vi khuẩn phát triển.

Đối tượng bệnh lý

Bệnh lý viêm vùng chậu có thể xảy ra ở phụ nữ trong bất kỳ độ tuổi nào. Tuy nhiên, độ tuổi dưới 25 thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Phụ nữ với các yếu tố nguy cơ sau đây cũng có nguy cơ cao mắc bệnh viêm vùng chậu:

• Nhiễm bệnh lây qua đường tình dục, thường gặp nhất là lậu hoặc Chlamydia.
• Quan hệ với nhiều bạn tình khác nhau (càng nhiều bạn tình, nguy cơ mắc bệnh càng lớn).
• Nguy cơ lây bệnh từ người bạn tình đang có quan hệ với nhiều người khác.
• Đã từng mắc viêm vùng chậu từ trước đó.

Triệu chứng

Viêm vùng chậu có biểu hiện gì? Như đã đề cập ở trên, viêm vùng chậu khởi phát ở dạng cấp tính và dần chuyển biến sang dạng mãn tính. Nguy hiểm ở chỗ, ở giai đoạn bệnh cấp tính, rất ít có những biểu hiện rõ rệt ra bên ngoài, chỉ đến khi bệnh bước sang giai đoạn mãn tính mới có triệu chứng cụ thể.

Chính bất cập này khiến cho việc điều trị viêm vùng chậu gặp phải những cản trở nhất định.

• Dịch âm đạo có màu, có mùi: Đây là biểu hiện thường thấy nhất khi dịch âm đạo chuyển từ trong suốt sang màu vàng ngà và có mùi hôi. Khí hư ra nhiều hơn kèm theo những vệt màu bất thường như xanh hoặc vàng. Mùi khí hư cũng rất khó chịu.
• Chảy máu bất thường ở âm đạo: Nếu âm đạo đột nhiên nhạy cảm hơn bình thường, dễ bị chảy máu do những tác động nhỏ như trước và sau khi quan hệ. Đó có thể là một biểu hiện của viêm vùng chậu.
• Đau khi quan hệ tình dục: Chính vì viêm nhiễm khiến “cô bé” nhạy cảm và yếu ớt đi rất nhiều. Lúc này những tác động mạnh trong quan hệ tình dục khiến cơ quan sinh dục nữ phải chịu những đau đớn và tổn thương rất lớn. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều chị em mắc bệnh lý viêm vùng chậu ngại gần gũi, lạnh nhạt với chuyện vợ chồng.

• Đau vùng bụng dưới: dấu hiệu của viêm vùng chậu là vùng bụng dưới thường bị đau khi đến kỳ hành kinh. Tuy nhiên với các bệnh nhân mắc viêm vùng chậu, cơn đau có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, dữ dội hoặc âm ỉ kéo dài. Cơn đau có thể lan rộng ra vùng xung quanh, vùng lưng khiến chị em vô cùng mệt mỏi, khó chịu, cáu gắt.
• Kinh nguyệt bất thường: Bởi viêm vùng chậu là bệnh lý liên quan đến các cơ quan vùng chậu như tử cung, buồng trứng nên không thể tránh khỏi việc ảnh hưởng đến kinh nguyệt. Khi mắc viêm vùng chậu, chị em thường rất khó kiểm soát chu kỳ của mình bởi kinh nguyệt diễn ra một cách bất thường. Lượng kinh nguyệt mỗi tháng không đều nhau, thời gian hành kinh cũng bị thay đổi. Thậm chí có những trường hợp rong kinh kéo dài tới 7 ngày.
• Một vài triệu chứng khác: Bên cạnh những biểu hiện bệnh điển hình kể trên, viêm vùng chậu còn gây ra một vài triệu chứng khác như: sợ lạnh, sốt, khó đi đại tiện, bụng đầy hơi,…

Bệnh ban đầu không quá ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, nhưng kéo dài và không điều trị sẽ càng gia tăng nguy cơ vô sinh ở phụ nữ. Tốt nhất, với những vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản, chị em không nên chủ quan.

Biến chứng

Khi mắc viêm vùng chậu, chị em phụ nữ sẽ có nguy cơ đối mặt với những biến chứng như:

• Đau bụng kinh dữ dội: Tình trạng rong kinh, đau bụng kinh dữ dội về cơ bản đều do viêm vùng chậu gây ra. Nhiều người nghĩ rằng, đau bụng kinh là chuyện hết sức bình thường. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu đau cuộn, đau dữ dội và ngày kinh bị kéo dài thì là những dấu hiệu bệnh lý không hề đơn giản.
• Rối loạn kinh nguyệt: Rối loạn hành kinh cũng là một biến chứng cực kỳ phổ biến. Thông thường chu kỳ kinh nguyệt kéo dài từ 28 – 32 ngày, nhưng với những bệnh nhân viêm vùng chậu, chu kỳ kinh sẽ dài hơn hoặc ngắn hơn một cách bất thường. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt hàng ngày của chị em phụ nữ.
• Chửa ngoài dạ con: Viêm vùng chậu khiến trứng đã được thụ tinh không thể di chuyển và làm tổ trên niêm mạc tử cung. Điều này khiến trứng làm tổ ở một vị trí nào đó ngoài tử cung, đây là hiện tượng vô cùng nguy hiểm. Mang thai ngoài tử cung là điều bất tự nhiên, do vậy, thai nhi có thể phát triển không bình thường. Nguy hiểm hơn, thai càng lớn càng nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng thai phụ.

• Áp xe ống dẫn trứng, buồng trứng: Viêm nhiễm khiến vi khuẩn có hại có điều kiện xâm nhập vào buồng trứng. Cùng lúc này hệ thống miễn dịch sẽ hoạt động nhằm tiêu diệt vi khuẩn có hại. Tuy nhiên điều này vô tình khiến cấu trúc và chức năng buồng trứng bị tổn thương. Lúc này rất dễ hình thành các túi dịch mủ trong buồng trứng. Các túi dịch này có thể di chuyển và vỡ ra bất cứ lúc nào, gia tăng nguy cơ viêm nhiễm lan rộng.
• Viêm vùng chậu mãn tính: Viêm vùng chậu lâu ngày không được điều trị sẽ chuyển biến nặng hơn trở thành viêm vùng chậu mãn tính. Lúc này, cơn đau sẽ dữ dội và liên tục hơn. Không chỉ đau khi đến kỳ kinh mà chị em còn bị đau khi quan hệ tình dục.
• Vô sinh: Biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh lý viêm vùng chậu ở nữ đó là gây mất khả năng sinh sản. Nguyên nhân là các vết sẹo trên ống dẫn trứng có thể gây tắc nghẽn ống. Khi trứng không thể di chuyển, tức không thể thụ tinh và gây nên vô sinh ở nữ giới. Tỉ lệ vô sinh ở bệnh nhân viêm vùng chậu khoảng 10 – 12%.

Như vậy, bệnh lý này không hề đơn giản như nhiều chị em vẫn nghĩ. Đặc biệt là viêm vùng chậu khi mang thai, có thể khiến thai nhi chịu những ảnh hưởng xấu. Thông thường những trường hợp này thai phụ cũng được chỉ định sinh mổ.

Chẩn đoán bệnh học

Khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện nghi ngờ mắc viêm vùng chậu, chị em nên kịp thời đến gặp các bác sĩ chuyên khoa. Khi đến các cơ sở y tế, sản phụ khoa, chị em sẽ được tiến hành kiểm tra vùng chậu trực quan. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ xem xét tình trạng viêm, sưng tấy, tình trạng dịch âm đạo,… để đưa ra những nhận định ban đầu.

Sau đó, bác sĩ tiến hành quan sát sâu bên trong âm đạo để xem có phát hiện dấu hiệu bất thường nào như tổn thương, chảy máu, mụn nhọt,… Kế đến mới tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu. Bệnh nhân nghi bị viêm vùng chậu sẽ cần thực hiện các xét nghiệm bao gồm:

• Xét nghiệm máu xác định mức độ viêm nhiễm
• Xét nghiệm dịch tử cung và cổ tử cung để xác định nguyên nhân gây bệnh
• Siêu âm tử cung để kiểm tra u xơ, u nang, áp xe,…

Trước khi đến cơ sở y tế khám chẩn đoán viêm vùng chậu, chị em nên lưu ý: Để hoàn toàn sạch kinh; không quan hệ tình dục trước đó; không vệ sinh mạnh gây tổn thương âm đạo; không dùng thuốc đặt phụ khoa;… để âm đạo hoàn toàn sạch sẽ thì việc chẩn đoán sẽ thuận tiện và chính xác hơn.

Bệnh có điều trị được không

Bệnh viêm vùng chậu có chữa được không là thắc mắc của rất nhiều chị em. Trả lời vấn đề này, các bác sĩ chuyên khoa cho biết, viêm vùng chậu có chữa được không còn phải xem xét dựa trên nhiều yếu tố: thời điểm phát hiện bệnh, các triệu chứng bệnh, phương pháp điều trị,…

Nếu bạn phát hiện bệnh sớm, lúc này các biểu hiện của viêm vùng chậu còn nhẹ thì bạn hoàn toàn có thể chữa khỏi được. Và ngược lại, trong trường hợp bệnh đã tiến triển nặng mới bắt đầu điều trị thì khả năng chữa khỏi là rất thấp. Bởi lẽ lúc này các triệu chứng viêm nhiễm đã quá nặng, kèm theo đó là sự suy giảm sức đề kháng. Việc này gây ảnh hưởng lớn đến quá trình điều trị cũng như phục hồi chức năng của vùng chậu.

Giải pháp điều trị

Tùy vào tình trạng bệnh, mức độ viêm nhiễm mà các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị viêm vùng chậu phù hợp.

Cách điều trị viêm vùng chậu tại nhà bằng mẹo dân gian

Thực tế các triệu chứng bệnh viêm vùng chậu từ xa xưa đã được các mẹ, các chị áp dụng mẹo dân gian chữa trị. Hầu hết các bài thuốc dân gian đều sử dụng cây nhà lá vườn, vô cùng lành tính và sử dụng được cho hầu hết mọi đối tượng.

Dưới đây là những loại thảo dược được dùng trong điều trị viêm nhiễm vùng chậu mức độ nhẹ:

• Lá trầu không: Có tính kháng khuẩn, diệt nấm và giảm sưng viêm rất tốt. Dung nước đun lá trầu không để vệ sinh âm đạo còn giúp giảm ngứa, giảm sưng tấy hiệu quả. Có thể dùng nước đun lá trầu không hoặc xay nhuyễn với húng quế để lấy nước cốt vệ sinh vùng kín.
• Lá trà xanh: Các hoạt chất trong lá trà có khả năng chống oxy hóa, kháng khuẩn và chống viêm tương tự như lá trầu không. Sử dụng lá trà vò nát, thêm chút muối trắng, đun sôi rồi dùng xông hơi vùng kín để cải thiện các triệu chứng bệnh viêm vùng chậu.
• Tỏi: Đây được xem là một thành phần kháng sinh tự nhiên, có công hiệu giảm thiểu nấm ngứa, vi khuẩn gây viêm vùng chậu hiệu quả cao. Dùng nước ép tỏi tươi hòa thêm dầu oliu, thấm vào miếng bông và đặt trong âm đạo. Sau vài tiếng lấy ra và vệ sinh sạch sẽ. Cách làm này có thể áp dụng thường xuyên để làm sạch vùng kín và ngăn ngừa viêm nhiễm.
• Lá lốt: Thành phần ancaloit trong lá lốt có khả năng làm lành vết thương rất nhanh, đồng thời giảm thiểu sưng viêm âm đạo cũng rất tốt. Sử dụng lá lốt kết hợp với nghệ vàng và phèn chua đun lên, sử dụng nước xông hơi và vệ sinh âm đạo mỗi tuần 2 lần để nhận thấy hiệu quả.

Thuốc Tây y trị viêm vùng chậu

Thuốc Tây y được chia theo các nhóm thuốc điều trị theo từng căn nguyên gây bệnh. Ví dụ:

• Thuốc trị viêm vùng chậu do vi khuẩn lậu cầu gây nên: Spectinomycin, Cefotaxime, Ceftriaxone,..
• Thuốc điều trị viêm vùng chậu do trùng roi gây nên: Metronidazol, Tinidazole,…
• Thuốc chữa viêm vùng chậu do nấm: Clotrimazole, Miconazole,…

Hầu hết các loại thuốc Tây y đều có dược tính rất mạnh và có thể gây ra những tác dụng phụ, phản ứng ngược với các loại thuốc khác. Vì thế, bệnh nhân nếu muốn sử dụng thuốc Tây y cần có kê đơn của bác sĩ chuyên khoa. Không tự ý mua và dùng thuốc tại nhà.

Phẫu thuật điều trị viêm vùng chậu

Biện pháp phẫu thuật điều trị bệnh lý viêm vùng chậu ở phụ nữ được chỉ định trong những trường hợp dùng thuốc không mang lại hiệu quả như mong muốn. Hoặc những trường hợp vỡ áp xe, áp xe không thể kiểm soát được.

Hiện nay, y học vẫn đang sử dụng hai phương pháp phẫu thuật chính là mổ hở và mổ nội soi. Tùy vào mức độ tổn thương và mong muốn của bệnh nhân để lựa chọn phương thức phẫu thuật. Dựa theo nguyên tắc bóc tách, cắt bỏ những phần bị tổn thương, hạn chế tối đa lan rộng viêm nhiễm, bảo tồn tối đa buồng trứng và tử cung.

Điều trị viêm vùng chậu bằng vật lý trị liệu

Những trường hợp viêm vùng chậu tiến triển đến giai đoạn mãn tính thường cần đến phương pháp vật lý trị liệu. Nguyên tắc của phương pháp này là sử dụng các bước sóng từ máy trị liệu để tiêu diệt các loại vi khuẩn gây viêm nhiễm. Đồng thời cải thiện lưu thông máu và tái tạo các tế bào, mô bị tổn thương.

Trong thời gian áp dụng vật lý trị liệu, bệnh nhân cần đặc biệt cẩn thận trong việc giữ vệ sinh vùng kín. Thời gian này không nên quan hệ tình dục hay có bất cứ hành động thụt rửa, vệ sinh nào quá mạnh. Đồng thời, bệnh nhân cần tuân thủ một số biện pháp phòng ngừa theo chỉ định bác sĩ.

Lưu ý khi điều trị

Các biện pháp nội, ngoại khoa dùng để điều trị viêm vùng chậu sẽ đạt hiệu quả tốt nhất khi được kết hợp với một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh. Vì thế, bệnh nhân không nên quá phụ thuộc vào việc dùng thuốc, mà cần cải thiện sức khỏe bằng chính chế độ dinh dưỡng hằng ngày.

Bệnh nhân viêm vùng chậu nên ăn gì?

• Thực phẩm chứa lợi khuẩn: sữa chua, kim chi, Kefir, Sauerkraut,… Những lợi khuẩn trong thực phẩm giúp hệ vi khuẩn đường ruột và trong âm đạo cân bằng, vi khuẩn có lợi sẽ không bị áp đảo bởi các vi khuẩn có hại.
• Thực phẩm kháng viêm: cà chua, dầu oliu, cá hồi, cá thu, dâu tây, việt quất,… Nhóm thực phẩm này giúp cải thiện những triệu chứng bệnh do viêm vùng chậu gây nên, giảm đau rất hiệu quả.
• Thực phẩm giàu vitamin C: quả ổi, ớt chuông, bông cải xanh, quả kiwi, đu đủ,… Nhóm thực phẩm này giúp tăng cường sức đề kháng, miễn dịch cho cơ thể; ngăn chặn nguy cơ vi khuẩn xâm nhập.

Bệnh nhân viêm vùng chậu nên kiêng gì?

• Thực phẩm gây viêm: Đồ uống có cồn, đường, chất béo chuyển hóa, carbohydrate tinh chế,…
• Chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá,…
• Đồ ăn nhanh, đồ chế biến sẵn, đồ cay nóng, đồ ăn chứa nhiều muối

Viêm nhiễm có thể phát triển mạnh hơn và lan rộng ra khi cơ thể dung nạp một số loại thực phẩm có hại. Vì thế, tốt nhất hãy tránh xa những nhóm thực phẩm này.

Phòng tránh bệnh học

Để phòng ngừa bệnh lý viêm vùng chậu, chị em nên tuân thủ một lối sống lành mạnh như dưới đây:

• Chú ý vệ sinh vùng kín nhẹ nhàng, kỹ càng, đặc biệt là trong kỳ kinh nguyệt
• Vệ sinh trước và sau khi quan hệ tình dục, nên sử dụng bao cao su khi quan hệ để phòng ngừa các bệnh lý lây nhiễm qua đường tình dục
• Hạn chế quan hệ sau khi sinh nở, nạo phá thai, sau kỳ kinh nguyệt,… nói chung là những trường hợp âm đạo đang nhạy cảm
• Sử dụng quần lót loại mềm, thoáng khí, co giãn tốt, không bó sát vào vùng kín
• Nếu có quan hệ tình dục trước 25 tuổi nên thăm khám phụ khoa định kỳ
• Duy trì chế độ ăn uống, ngủ nghỉ, tập luyện đều đặn. Không nên thức khuya và giữ cho tâm trạng luôn thoải mái, thư giãn.

Bên cạnh đó, phương pháp điều trị mà bạn lựa chọn cũng là một yếu tố quan trọng quyết định bệnh viêm vùng chậu có chữa được không. Nếu lựa chọn được cơ sở y tế uy tín với đội ngũ y bác sĩ tay nghề cao, phương pháp điều trị hiện đại thì việc chữa bệnh sẽ nhanh chóng đạt kết quả tích cực. Ngược lại, nếu lựa chọn phải cơ sở y tế kém chất lượng, bác sĩ chuyên môn kém, thiết bị y tế không đầy đủ. Điều này sẽ làm cho quá trình điều trị gặp nhiều bất lợi và khó có thể chữa bệnh một cách dứt điểm.

Array