Phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu [Cập nhật mới nhất]

Phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu là vấn đề được nhiều người bệnh quan tâm khi mắc bệnh lý này. Căn cứ vào từng thể trạng, mức độ nghiêm trọng của bệnh bác sĩ sẽ đưa ra những phác đồ phù hợp cho từng bệnh nhân. Hãy tham khảo thông tin bài viết dưới đây để biết thêm thông tin chi tiết về vấn đề này. 

Cơ sở xây dựng phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu là gì?

Các bác sĩ cần phải có những chẩn đoán chính xác về tình hình bệnh lý trước khi đưa ra chỉ định sử dụng thuốc chữa viêm đường tiết niệu cũng như phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu cho từng bệnh nhân. Việc chẩn đoán được thực hiện theo những phương pháp sau đây:

Chẩn đoán theo triệu chứng lâm sàng

Bệnh lý viêm tiết niệu có thể được chia thành hai nhóm. Việc phân chia này dựa trên giải phẫu sinh lý của đường tiết niệu. Vì vậy mà quá trình chẩn đoán lâm sàng cũng chia thành 2 nhóm riêng biệt.

Chẩn đoán tình trạng nhiễm khuẩn của đường tiết niệu trên

Tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu trên là việc nhiễm khuẩn kéo dài từ thận tới miệng niệu quản. Điều này chủ yếu xảy ra ở nhu mô thận và thành của đài bể thận. Các triệu chứng lâm sàng của nhiễm khuẩn đường tiết niệu trên bao gồm:

• Một bên thắt lưng bị đau thắt.
• Gặp tình trạng tiểu ra máu, tiểu buốt hoặc nước tiểu có màu đục.
• Các mạch đập dồn dập và nhanh.
• Bệnh nhân bị rét run hoặc sốt cao từ 39 đến 40 độ C.
• Có những biểu hiện nôn hoặc buồn nôn khi mắc bệnh lý này .
• Thường xuyên mất ngủ, khó vào giấc và cơ thể suy yếu dần.
• Một vài trường hợp bệnh nhân bị chít hẹp niệu quản hoặc có sỏi thận sẽ có cảm giác đau quặn ở thắt lưng.

Chẩn đoán tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới

Tình trạng này xảy ra dưới bàng quang, niệu đạo và bộ phận sinh dục của nam giới với một số hình thái:

• Viêm nhiễm tuyến tiền liệt.
• Nhiễm trùng trong niệu đạo.
• Viêm tinh hoàn cấp hoặc mãn tính.
• Viêm nhiễm bàng quang.

Bởi vậy, việc chẩn đoán tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới cần dựa theo những biểu hiện:

• Nước tiểu đục, tiểu rắt, tiểu buốt, đôi khi có lẫn máu và mủ trong nước tiểu do các triệu chứng của sự kích thích trong bàng quang.
• Hạ vị bị đau nhức.
• Viêm tuyến tuyền liệt, tinh hoàn, đôi khi đi kèm sốt cao trên 39 độ C.
• Tình trạng viêm mào tinh hoàn khiến người bệnh có cảm giác đau dữ dội ở bìu dưới.

Theo các chuyên gia, bệnh nhân mắc nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới sẽ bị đau nhiều hơn nếu ấn vào hạ vị khi khám lâm sàng. Tuyến tiền liệt bị sưng to, bàng quang ứ nước, tinh hoàn nóng và bị sưng đỏ một hoặc cả hai bên.

Chẩn đoán theo biện pháp y khoa

Bệnh nhân cần tới ngay các cơ sở  y tế thăm khám khi có các triệu chứng của viêm đường tiết niệu. Bác sĩ sẽ áp dụng những biện pháp y khoa phù hợp để chẩn đoán bệnh tình chính xác nhất. Việc chẩn đoán bệnh được thực hiện theo những cách sau đây:

Xét nghiệm nước tiểu

Đây là nước đầu tiên và bước quan trọng nhất khi chẩn đoán để đưa ra phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu. Trường hợp bạch cầu trong nước tiểu cao hơn 100ml tức là bệnh nhân đã bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Người bệnh cần phải sát trùng kỹ cơ quan sinh dục trước khi tiến hành lấy mẫu nước tiểu. Lượt nước tiểu đầu tiên lấy không thể sử dụng để xét nghiệm được bởi chúng có thể chứa tạp khuẩn và không cho được kết quả xét nghiệm chính xác nhất.

Chụp hệ tiết niệu

Bác sĩ sẽ tiến hành chụp hệ tiết niệu cho bệnh nhân để kiểm tra bên trong đường tiết niệu có sỏi cản quang hay không. Việc này giúp phát hiện ra những loại nhiễm khuẩn trong đường tiết niệu.

CLICK ĐỌC NGAY:

• [Giải đáp từ chuyên gia] Bị viêm đường tiết niệu có quan hệ được không?

Xét nghiệm máu

Các chỉ số máu trong cơ thể sẽ thay đổi nếu bệnh nhân mắc viêm đường tiết niệu. Bởi vậy, việc xét nghiệm máu sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác thể trạng bệnh của bệnh nhân.

Thông thường, các chỉ số trong máu cho thấy người bệnh đang mắc bệnh lý này như sau:

• Bạch cầu tăng lên, đặc biệt là hàm lượng bạch cầu đa nhân trung tính.
• Tốc độ lắng máu VS sẽ cao hơn so với mức độ bình thường.
• Các định lượng Ure, Creatinin trong máu biến đổi, các chỉ số này có thể đánh giá chức năng của thận.

Siêu âm

Đây là biện pháp được nhiều người bệnh áp dụng nhất bởi tính chính xác, sự tiện lợi và giá thành khá hợp lý. Siêu âm giúp bác sĩ chẩn đoán ra biểu hiện nghẽn đường tiểu do khối u, di vật…

Phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu hiệu quả và an toàn

Việc đưa ra phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu được chia ra thành từng loại bệnh, tình trạng bệnh và đối tượng mắc bệnh như sau:

Phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu chung

Phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu chung được chia thành hai nhóm:

Phác đồ chữa viêm đường tiết niệu trên

Liệu trình sử dụng thuốc cho viêm đường tiết niệu trên như viêm bể thận, viêm thận như sau:

• Dùng kháng sinh: Người bệnh kết hợp sử dụng kháng sinh đường uống và gentamicin TB để loại bỏ nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu.
• Gentamicin 80mg: Sử dụng liên tục trong 7 ngày với liều lượng 3-5mg/kg/ngày. Trong quá trình sử dụng, người bệnh phải theo dõi tình trạng chức năng thận.
• Ciprofloxacin 0.5g: Bệnh nhân sử dụng liên tục trong 10 đến 14 ngày với liều lượng 15-20mg/kg/ngày.

Sau khi hoàn thành liệu trình điều trị, bệnh nhân phải xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra tình trạng bệnh rồi có những biện pháp điều trị tiếp theo.

Phác đồ chữa viêm đường tiết niệu dưới

Người bệnh có thể tham khảo liệu trình sử dụng thuốc dưới đây:

• Sử dụng Sulfamid với liều lượng 2 viên/ngày.
• Sử dụng Ciprofloxacin 0.5g với liều lượng 15-20mg/kg/ngày.
• Sử dụng Nitrofuran với liều lượng 150mg/ngày.

Việc sử dụng nhóm thuốc kháng sinh đòi hỏi người bệnh phải dùng ít nhất trong 10 ngày để sát khuẩn niệu đạo. Bệnh nhân phải uống nhiều nước hơn trong quá trình dùng thuốc và phải xét nghiệm lại nước tiểu sau khi kết thúc liệu trình điều trị bệnh.

Phác đồ điều trị cho từng đối tượng cụ thể

Mỗi đối tượng khác nhau sẽ có phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu khác nhau. Dưới đây là phác đồ chi tiết:

Phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu nữ

Bác sĩ chuyên môn sẽ căn cứ vào thể trạng và tình trạng bệnh để có liệu trình loại bỏ nguyên nhân bị viêm đường tiết niệu ở nữ giới như sau:

• Liệu trình dùng thuốc phải kéo dài từ 7 đến 14 ngày. Liệu trình này có thể thay đổi, phụ thuộc vào cơ địa, mức độ viêm nhiễm và khả năng đáp ứng thuốc của người bệnh.
• Một số loại thuốc kháng sinh được sử dụng cho nữ giới như: Penicillin, Cephalexin, Nitrofurantoin

Phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu nam giới

Việc đưa ra phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu ở nam giới đòi hỏi bác sĩ phải có những chẩn đoán chính xác. Các loại thuốc thuộc nhóm Fluoroquinolones được dùng trong điều trị bệnh bao gồm:

• Sử dụng Ciprofloxacin 500mg 2 lần/ ngày.
• Sử dụng Ofloxacin 200mg 2 lần/ ngày.
• Sử dụng Norfloxacin 400mg 2 lần/ ngày.
• Sử dụng Levofloxacin 500mg 1 lần/ ngày.

Thông thường, nhóm thuốc này sẽ được chỉ định dùng trong 28 ngày. Trong trường hợp bệnh nhân bị dị ứng với các thành phần của thuốc, bác sĩ sẽ chuyển sang loại thuốc có tác dụng và tính năng tương đương.

Phác đồ điều trị cho trẻ em

Phác đồ chữa viêm đường tiết niệu ở trẻ em cần dựa vào độ tuổi và tình trạng bệnh. Liệu trình cụ thể cho trẻ như sau:

• Bác sĩ sẽ truyền dịch hoặc cho sử dụng kháng sinh với trẻ bị nhiễm nặng. Thuốc kháng sinh cho trẻ dùng là Cephalosporin thế hệ III.
• Bác sĩ cho sử dụng phối hợp Aminoside cùng ampicillin hoặc Amoxicillin/Clavulanate khi trẻ bị nhiễm khuẩn gram dương. Sau đó, trẻ cần phải được xét nghiệm nước tiểu và bác sĩ sẽ điều chỉnh kháng sinh phù hợp.
• Trong trường hợp trẻ không thích ứng với Cephalosporin thế hệ III, bác sĩ cần thay thế các loại thuốc khác như Aztreonam và Aminosid.
• Các loại thuốc được chỉ định cho các bé nhỏ tuổi: Sulfonamides, Amphotericin, Tetracycline, Rifampicin, Chloramphenicol, Ceftriaxone, Amphotericin B.

Phác đồ điều trị cho người cao tuổi

Với đối tượng này, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng kháng sinh liên tiếp 3 ngày. Trong trường hợp thể trạng kém, người bệnh sẽ phải áp dụng liệu trình trong 7 ngày. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc áp dụng phác đồ này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ đối với người cao tuổi.

Phương pháp phòng ngừa bệnh viêm đường tiết niệu tái phát

Người bệnh hoàn toàn có thể tái phát bệnh viêm đường tiết niệu sau khi điều trị. Để phòng ngừa tình trạng đó xảy ra, bệnh nhân cần lưu ý những vấn đề sau đây:

• Không được nhịn tiểu, điều này sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển trong đường tiết niệu.
• Trước và sau khi quan hệ tình dục, người bệnh cần đi tiểu. Thói quen đó giúp đường tiết niệu được “làm sạch” hiệu quả, đẩy vi khuẩn ra khỏi cơ quan sinh dục và hệ tiết niệu.
• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đúng cách để tránh và hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn.
• Không sử dụng các sản phẩm, các dung dịch vệ sinh có chứa chất kích thích, chất hóa học. Việc đó sẽ phá vỡ sự cân bằng của hại khuẩn và lợi khuẩn và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về phụ khoa, nam khoa.
• Sử dụng nước hàng ngày để thanh lọc cơ thể, đẩy các vi khuẩn còn tồn đọng ra ngoài bằng đường nước tiểu.
• Bổ sung nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, ăn nhiều trái cây, rau xanh và thực phẩm chứa probiotic. Nhóm thực phẩm này tăng cường sự phát triển của các lợi khuẩn, đồng thời hạn chế được những viêm nhiễm trong đường tiểu.
• Với phụ nữ, các chị em cần phải bổ sung estrogen để khôi phục môi trường âm đạo và giảm sự viêm nhiễm.
• Với trẻ nhỏ, bố mẹ cần phải chăm sóc đúng cách, khoa học, thay bỉm và vệ sinh thường xuyên vùng kín của trẻ. Không nên cho bé mặc đồ quá chật hoặc quá bó sát.

Việc tuân thủ theo phác đồ điều trị viêm đường tiết niệu giúp đẩy lùi bệnh nhanh chóng. Ngoài ra, bệnh nhân cần kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học để hạn chế việc tái phát bệnh sau khi đã khỏi. Với mỗi người bệnh, bác sĩ sẽ có những phác đồ điều trị riêng. Do vậy, mỗi người cần phải thăm khám trước khi dùng thuốc để đạt được hiệu quả điều trị bệnh tốt nhất.

XEM THÊM:

• 11 cách chữa viêm đường tiết niệu tại nhà an toàn và hiệu quả nhất
• Viêm đường tiết niệu ở trẻ em: Nguyên nhân và giải pháp điều trị