Viêm quanh khớp vai thể đông cứng: Nguyên nhân và điều trị

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng (hay còn gọi là viêm khớp vai đông cứng) là tình trạng khớp vai bị đau đớn và hạn chế cử động do sự xuất hiện của viêm hoặc sự co cứng các mô mềm quanh khớp. Bệnh thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là những người có tuổi, và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời. Viêm quanh khớp vai thể đông cứng không chỉ đơn thuần là một cơn đau, mà còn là sự kết hợp của nhiều yếu tố gây nên sự khó khăn trong việc vận động, từ đó dẫn đến sự suy giảm khả năng vận hành của vai. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cũng như các phương pháp điều trị hiệu quả giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và lấy lại khả năng vận động bình thường.

Định nghĩa và phân loại viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng là một tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự co cứng và viêm tại khớp vai, làm hạn chế khả năng vận động của cánh tay. Bệnh chủ yếu xảy ra khi lớp mô mềm bao quanh khớp vai bị viêm, dẫn đến việc giảm sự linh hoạt của khớp. Tình trạng này thường xuất hiện ở những người từ độ tuổi trung niên trở lên, và có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm nếu không được điều trị.

Bệnh có thể phân thành ba giai đoạn chính: giai đoạn đau, giai đoạn cứng khớp và giai đoạn phục hồi. Trong giai đoạn đầu, người bệnh cảm thấy đau đớn ở vùng vai, đặc biệt khi thực hiện các động tác xoay hoặc nâng tay. Tiếp theo, khớp vai dần dần trở nên cứng và việc cử động sẽ trở nên khó khăn hơn. Cuối cùng, trong giai đoạn phục hồi, nếu điều trị đúng cách, khớp vai có thể dần hồi phục và khả năng vận động được cải thiện, mặc dù quá trình này có thể kéo dài.

Ngoài ra, viêm quanh khớp vai thể đông cứng có thể chia thành hai dạng chính: dạng nguyên phát và dạng thứ phát. Dạng nguyên phát không có nguyên nhân rõ ràng, trong khi dạng thứ phát thường liên quan đến các bệnh lý khác như tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc chấn thương khớp vai.

Triệu chứng của viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Triệu chứng của viêm quanh khớp vai thể đông cứng khá dễ nhận biết qua các dấu hiệu điển hình. Đầu tiên là cảm giác đau nhức, đặc biệt ở vùng vai, cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ, đôi khi lan ra phía trước hoặc sau lưng. Đau thường trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh thực hiện các động tác như xoay cánh tay, nâng tay lên hoặc khi ngủ nghiêng bên vai bị ảnh hưởng.

Một triệu chứng quan trọng khác là sự hạn chế trong khả năng vận động của vai. Người bệnh cảm thấy khó khăn khi muốn di chuyển cánh tay hoặc thực hiện các công việc hàng ngày, như chải tóc, mặc áo hay lái xe. Sự co cứng này có thể gây cảm giác “đóng băng” ở khớp vai, khiến người bệnh cảm thấy rằng vai không thể di chuyển một cách tự nhiên.

Ngoài ra, trong một số trường hợp, người bệnh cũng có thể gặp phải cảm giác căng thẳng hoặc không thoải mái ở vùng vai. Triệu chứng này thường xuyên xuất hiện vào ban đêm, làm gián đoạn giấc ngủ và khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Các triệu chứng có thể kéo dài trong nhiều tháng, và trong một số trường hợp, khớp vai có thể không phục hồi hoàn toàn nếu không được điều trị đúng cách.

Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các yếu tố chính góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

Chấn thương khớp vai: Những va chạm mạnh hoặc tai nạn gây tổn thương trực tiếp lên khớp vai có thể là yếu tố kích thích sự phát triển của viêm quanh khớp vai. Sau chấn thương, khớp vai có thể bị viêm và làm hạn chế khả năng di chuyển.
Bệnh lý tiểu đường: Người bệnh tiểu đường có nguy cơ cao mắc viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Sự thay đổi trong mức đường huyết có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của các mô mềm quanh khớp và gây ra viêm.
Lạm dụng khớp vai: Việc thường xuyên thực hiện các động tác lặp đi lặp lại với khớp vai có thể gây căng thẳng và mỏi cơ. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến viêm và hạn chế khả năng vận động của khớp vai.
Thay đổi hormon: Sự thay đổi hormon, đặc biệt là trong giai đoạn mãn kinh, có thể làm gia tăng nguy cơ viêm quanh khớp vai. Hormon có thể ảnh hưởng đến sự mềm mại và linh hoạt của các mô khớp.
Tình trạng viêm mạn tính: Một số bệnh lý viêm mạn tính, chẳng hạn như bệnh tim mạch hoặc các vấn đề về tuyến giáp, có thể dẫn đến sự phát triển của viêm quanh khớp vai thể đông cứng.
Di truyền: Có yếu tố di truyền trong sự phát triển của bệnh, với những người có người thân mắc bệnh có khả năng cao gặp phải tình trạng này.

Đối tượng dễ mắc viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ cao mắc phải bệnh lý này:

Người trung niên và cao tuổi: Bệnh chủ yếu xuất hiện ở người từ độ tuổi trung niên trở lên, đặc biệt là những người trên tuổi trưởng thành. Khi tuổi tác tăng lên, khả năng tự phục hồi của cơ thể giảm, từ đó dễ dẫn đến tình trạng viêm quanh khớp.
Người mắc bệnh tiểu đường: Tiểu đường là yếu tố nguy cơ lớn khiến người bệnh dễ mắc viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Những người mắc bệnh tiểu đường thường gặp vấn đề về lưu thông máu và viêm nhiễm, dẫn đến nguy cơ viêm quanh khớp.
Người có tiền sử chấn thương vai: Những người từng gặp các vấn đề chấn thương ở vùng vai như gãy xương, trật khớp hoặc căng cơ vai, có thể phát triển viêm quanh khớp vai thể đông cứng sau một thời gian.
Người làm việc liên quan đến vận động mạnh hoặc động tác lặp đi lặp lại: Các công việc yêu cầu nâng vác, kéo, hoặc các động tác lặp đi lặp lại với khớp vai sẽ làm tăng áp lực lên khớp vai, gây viêm và dẫn đến viêm quanh khớp vai thể đông cứng.
Phụ nữ sau mãn kinh: Phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh có sự thay đổi lớn về hormone, điều này làm tăng khả năng mắc bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng.

Biến chứng của viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các biến chứng phổ biến:

Giảm khả năng vận động của vai: Viêm quanh khớp vai thể đông cứng có thể dẫn đến sự co cứng vĩnh viễn của khớp vai, làm giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày, như mặc quần áo, lái xe hoặc làm việc.
Đau kéo dài: Nếu không được điều trị hiệu quả, bệnh có thể kéo dài mãi, khiến người bệnh phải chịu đựng cơn đau kéo dài. Đặc biệt, cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm, làm gián đoạn giấc ngủ và dẫn đến tình trạng mệt mỏi, căng thẳng.
Hội chứng vai đông cứng tái phát: Một số trường hợp, sau khi điều trị, bệnh có thể tái phát và khớp vai lại bị cứng và đau đớn. Điều này đòi hỏi phải điều trị lại, đồng thời có thể kéo dài quá trình hồi phục.
Khả năng phục hồi kém: Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị đúng cách ngay từ đầu, khả năng phục hồi hoàn toàn sẽ trở nên khó khăn. Người bệnh có thể phải đối mặt với việc không thể phục hồi hoàn toàn khả năng vận động của vai.
Ảnh hưởng đến các cơ xung quanh: Viêm quanh khớp vai không chỉ ảnh hưởng đến khớp mà còn có thể tác động đến các cơ xung quanh, khiến chúng trở nên yếu đi và dễ bị tổn thương.

Chẩn đoán viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Chẩn đoán chính xác viêm quanh khớp vai thể đông cứng là rất quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Các bác sĩ thường áp dụng một số kỹ thuật và phương pháp để xác định tình trạng bệnh.

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc thăm khám để đánh giá mức độ đau và hạn chế vận động của khớp vai. Người bệnh sẽ được yêu cầu thực hiện một số động tác để kiểm tra khả năng cử động của khớp vai, từ đó xác định mức độ cứng khớp và đau.
Chụp X-quang: Đây là phương pháp thường được sử dụng để loại trừ các bệnh lý khác có thể gây ra triệu chứng tương tự. Chụp X-quang có thể giúp phát hiện những dấu hiệu tổn thương xương, nhưng không thể thấy rõ sự viêm trong mô mềm.
MRI (Cộng hưởng từ): MRI là một phương pháp hình ảnh rất hiệu quả trong việc đánh giá tình trạng mô mềm quanh khớp, bao gồm các gân, dây chằng và cơ. Phương pháp này giúp phát hiện những tổn thương tại các mô quanh khớp vai và xác định mức độ viêm.
Siêu âm: Siêu âm có thể giúp xác định tình trạng viêm của các mô mềm quanh khớp vai, đồng thời phát hiện sự thay đổi trong cấu trúc của khớp. Phương pháp này cũng giúp bác sĩ quan sát các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình viêm.
Xét nghiệm máu: Mặc dù không thể chẩn đoán trực tiếp viêm quanh khớp vai thể đông cứng, xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể, đồng thời loại trừ các bệnh lý viêm khác như viêm khớp dạng thấp.

Khi nào cần gặp bác sĩ về viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Nếu gặp phải những triệu chứng của viêm quanh khớp vai thể đông cứng, việc thăm khám bác sĩ sớm là rất quan trọng để tránh tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng. Dưới đây là các dấu hiệu cho thấy bạn nên gặp bác sĩ:

Đau kéo dài và ngày càng tăng: Nếu cơn đau ở vùng vai kéo dài và trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là khi thực hiện các động tác đơn giản như nâng tay hay xoay vai, bạn cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Khả năng vận động bị hạn chế: Khi bạn cảm thấy khó khăn trong việc di chuyển vai, chẳng hạn như không thể đưa tay lên cao hoặc không thể xoay tay một cách tự nhiên, đây là dấu hiệu rõ ràng của viêm quanh khớp vai thể đông cứng.
Đau ảnh hưởng đến giấc ngủ: Nếu cơn đau làm gián đoạn giấc ngủ của bạn, khiến bạn thức dậy vào ban đêm hoặc không thể ngủ ngon, điều này có thể là một chỉ báo cho bệnh lý khớp vai cần được xử lý kịp thời.
Có tiền sử bệnh lý liên quan: Nếu bạn có các vấn đề sức khỏe như tiểu đường, bệnh tim mạch hoặc từng bị chấn thương vai, và bắt đầu có dấu hiệu đau hoặc khó khăn trong vận động, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ ngay lập tức.
Không cải thiện với phương pháp điều trị cơ bản: Nếu bạn đã thử các biện pháp điều trị tại nhà như nghỉ ngơi, chườm lạnh, hoặc sử dụng thuốc giảm đau nhưng triệu chứng không cải thiện, bạn cần tham khảo bác sĩ để có phương án điều trị phù hợp hơn.

Phòng ngừa viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Mặc dù không thể hoàn toàn tránh được bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng, nhưng có một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ mắc phải bệnh hoặc ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Dưới đây là những cách phòng ngừa hiệu quả:

Tập thể dục đều đặn: Các bài tập nhẹ nhàng cho vai như xoay vai, kéo giãn cơ vai có thể giúp duy trì sự linh hoạt của khớp vai và giảm nguy cơ bị cứng khớp. Tập thể dục thường xuyên giúp cơ và mô xung quanh khớp khỏe mạnh, từ đó giảm khả năng mắc viêm.
Tránh động tác lặp đi lặp lại: Nếu công việc của bạn yêu cầu thực hiện các động tác lặp đi lặp lại với khớp vai, hãy chú ý nghỉ ngơi thường xuyên và thay đổi tư thế làm việc để tránh gây căng thẳng lên khớp vai.
Giữ trọng lượng cơ thể ổn định: Thừa cân có thể làm tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp vai. Việc duy trì một cân nặng lý tưởng không chỉ giúp giảm bớt áp lực lên khớp mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi nếu bị viêm.
Điều trị sớm các bệnh lý tiềm ẩn: Nếu bạn mắc các bệnh lý như tiểu đường hoặc các vấn đề về tim mạch, việc kiểm soát và điều trị các bệnh lý này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc viêm quanh khớp vai thể đông cứng.
Chú ý đến chế độ dinh dưỡng: Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là các thực phẩm giàu canxi và vitamin D, có thể giúp duy trì sức khỏe của xương và khớp. Chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp hỗ trợ sự linh hoạt và giảm viêm ở khớp vai.
Tập luyện cơ bắp quanh khớp vai: Các bài tập giúp tăng cường cơ bắp quanh khớp vai sẽ giúp hỗ trợ và bảo vệ khớp, làm giảm nguy cơ bị viêm quanh khớp vai thể đông cứng.

Phương pháp điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Việc điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, từ điều trị bảo tồn cho đến phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là những phương pháp điều trị phổ biến hiện nay:

Điều trị bảo tồn (Không phẫu thuật)

Điều trị bảo tồn là lựa chọn đầu tiên để kiểm soát viêm quanh khớp vai thể đông cứng, giúp giảm đau và cải thiện chức năng vận động của vai mà không cần đến phẫu thuật. Các biện pháp này bao gồm:

Thuốc giảm đau và chống viêm: Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen (Advil), Diclofenac (Voltaren) giúp giảm đau và viêm ở khớp vai. Các thuốc này có tác dụng giảm viêm và giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn trong các hoạt động thường ngày.
Thuốc giãn cơ: Nếu cứng khớp gây căng cơ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giãn cơ như Methocarbamol (Robaxin) hoặc Cyclobenzaprine (Flexeril) để giảm tình trạng căng cơ và cải thiện khả năng vận động.
Liệu pháp chườm lạnh và chườm nóng: Việc chườm lạnh trong giai đoạn viêm cấp giúp giảm sưng và đau. Chườm nóng lại có tác dụng làm thư giãn cơ, giảm cảm giác cứng khớp.
Vật lý trị liệu: Đây là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Vật lý trị liệu giúp người bệnh cải thiện độ linh hoạt của khớp vai và tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp, hỗ trợ việc phục hồi chức năng.

Phương pháp tiêm thuốc

Đối với những trường hợp viêm quanh khớp vai thể đông cứng nặng, khi các biện pháp bảo tồn không hiệu quả, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp tiêm thuốc vào khớp vai để giảm viêm và đau.

Tiêm corticoid: Tiêm corticoid như Methylprednisolone hoặc Triamcinolone vào khớp vai giúp giảm sưng và viêm nhanh chóng, từ đó cải thiện chức năng của khớp. Đây là phương pháp giúp giảm đau hiệu quả trong thời gian ngắn nhưng chỉ nên sử dụng hạn chế vì tác dụng phụ lâu dài.
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): PRP là phương pháp sử dụng huyết tương từ chính cơ thể người bệnh để kích thích quá trình tự phục hồi của khớp. Phương pháp này giúp giảm đau và viêm, đồng thời thúc đẩy sự tái tạo mô trong khớp.

Phẫu thuật

Nếu các phương pháp điều trị bảo tồn và tiêm thuốc không đem lại hiệu quả sau một thời gian dài, phẫu thuật có thể là lựa chọn cuối cùng để giải quyết vấn đề viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Phẫu thuật được chỉ định khi tình trạng khớp vai trở nên cứng hoàn toàn, không thể phục hồi bằng các phương pháp khác.

Phẫu thuật giải phóng khớp vai: Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật để cắt bỏ mô sẹo hoặc mô xơ xung quanh khớp vai, giúp khôi phục khả năng di chuyển của vai. Phẫu thuật này được thực hiện dưới gây mê và có thể cần một thời gian hồi phục dài.
Nội soi khớp vai: Đây là một phương pháp ít xâm lấn, sử dụng một ống nội soi nhỏ để loại bỏ các mô viêm, giúp giảm đau và cải thiện cử động của khớp vai. Nội soi khớp giúp hồi phục nhanh hơn và có ít biến chứng hơn so với phẫu thuật mở.

Điều trị bằng các phương pháp bổ sung

Bên cạnh các phương pháp điều trị chính thống, một số biện pháp bổ sung cũng có thể giúp giảm triệu chứng của viêm quanh khớp vai thể đông cứng.

Châm cứu: Châm cứu có thể giúp giảm đau và cải thiện tuần hoàn máu quanh khu vực khớp vai, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi. Phương pháp này được nhiều người bệnh đánh giá cao về tính hiệu quả trong việc giảm cứng khớp.
Xoa bóp và massage: Massage nhẹ nhàng vùng vai giúp thư giãn cơ và giảm cứng khớp. Đây là phương pháp hỗ trợ hữu hiệu trong việc giảm đau và cải thiện sự linh hoạt của khớp.

Trong điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng, việc áp dụng phương pháp điều trị phù hợp với từng giai đoạn của bệnh và sự đáp ứng của người bệnh là rất quan trọng. Bệnh có thể được điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm và tuân thủ các phương pháp điều trị đúng đắn.

Array

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng: Nguyên nhân, Triệu chứng và Phương pháp điều trị hiệu quả