Thận Yếu

Thận yếu là bệnh lý tiềm ẩn nhiều nguy hiểm và gây ra một số triệu chứng đặc trưng như tiểu liên tục, đau nhức mỏi,….Chủ động tìm hiểu về nguyên nhân và triệu chứng của bệnh để có cách điều trị phù hợp nhất. Thông tin trong bài viết dưới đây sẽ giúp người đọc nắm rõ hơn về bệnh lý này.

Thận yếu là gì?

Trong cơ thể con người, thận là cơ quan đóng vai trò thanh lọc toàn bộ cặn bã, chất độc hại ra khỏi cơ thể theo đường nước tiểu. Từ đó, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh, đào thải lượng nước dư thừa và cân bằng nồng độ các chất điện giải. Do chức năng hoạt động của thận suy giảm, khả năng thanh lọc và thải độc cũng bị ảnh hưởng.

Khi ấy, thận không giữ được khả năng thải độc như trước, gây dư thừa và tích lũy lượng độc tố tại thận. Tình trạng này lâu ngày gây ra các triệu chứng như tiểu liên tục, đau nhức và suy nhược cơ thể. Nếu không được chữa trị kịp thời, thận yếu tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây biến chứng rất nguy hiểm.

Trước hết, bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe chung, khiến người bệnh mệt mỏi, suy nhược và sụt cân nhanh chóng. Thời gian đầu rất khó để phát hiện ra bệnh do các triệu chứng không đặc hiệu. Để nhận biết được mức độ nguy hiểm của bệnh, tài liệu y học chia bệnh lý này thành 5 giai đoạn với mức độ nghiêm trọng tăng dần.

• Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn khởi phát của bệnh, các triệu chứng còn nhẹ và khó nhận biết. Gần như khó có thể phát hiện ra bệnh ở thời điểm này, chủ yếu gặp khi người bệnh đi khám sức khỏe định kỳ.
• Giai đoạn 2: Dấu hiệu của bệnh vẫn chưa thực sự rõ ràng nhưng bắt đầu có thay đổi về lượng protein trong máu và nước tiểu. Người bệnh xuất hiện nhức mỏi hai bên mạn sườn (cơn đau không quá nghiêm trọng, thường dễ nhầm lẫn với bệnh đau nhức khác).
• Giai đoạn 3: Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện, dễ nhận diện hơn. Đặc biệt là tình trạng đau lưng (thắt lưng dưới); phù chân tay; đau hai bên mạn sườn;…Thông thường, các bác sĩ chuyên khoa thường chia giai đoạn này thành hai dạng nhỏ là 3A và 3B.
• Giai đoạn 4: Khả năng hoạt động của thận chỉ còn khoảng 40% với các triệu chứng điển hình như phù rõ, đau lưng, đau nhói tại thận, huyết áp cao, đau đầu, chóng mặt (do thiếu máu),….
• Giai đoạn 5: Giai đoạn cuối và cũng là giai đoạn nguy hiểm nhất. Khi để bệnh diễn tiến đến giai đoạn này, thận gần như mất hoàn toàn khả năng hoạt động và việc điều trị dứt điểm là không thể. Người bệnh chỉ có thể áp dụng các biện pháp điều trị bảo tồn, duy trì sự sống.

Có thể thấy, thận yếu là bệnh lý NGUY HIỂM nếu không kịp thời chữa trị. Một những biến chứng nguy hiểm nhất cần coi chừng khi nhắc đến bệnh lý này như sau:

• Tăng huyết áp: Do lượng nước tích tụ trong cơ thể quá nhiều dẫn đến biểu hiện tăng huyết áp đột ngột. Dấu hiệu này rất nguy hiểm, đặc biệt với những người có sẵn bệnh lý liên quan đến tim mạch, huyết áp. Nếu không xử lý kịp thời có thể gây tai biến mạch máu não.
• Sỏi thận: Thận yếu khiến chức năng thanh lọc, đào thải không còn được như trước. Lượng chất cặn bã tích tụ trong thận hình thành nên sỏi. Ở kích thước nhỏ, sỏi có thể tự thoát ra ngoài theo đường nước tiểu. Tuy nhiên, khi sỏi phát triển đến kích thước lớn hơn, chúng có thể bị tắc nghẽn tại niệu quản, gây đau, viêm nhiễm rất nguy hiểm.
• Nhiễm trùng: Do lượng độc tố dư thừa tích tụ lâu ngày khiến thận bị tổn thương và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nếu tình trạng này không được xử lý sớm có thể ăn sâu vào máu, gây nhiễm trùng máu nguy hiểm hơn rất nhiều.
• Ung thư: Biến chứng này hiếm gặp nhưng là tình trạng hoàn toàn có thể xảy ra nếu không chữa trị dứt điểm. Khi thận suy yếu đến giai đoạn mãn tính, u nang thận hình thành và không được loại bỏ đúng cách. Người bệnh có nguy cơ mắc ung thư và nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng.

Để ngăn ngừa biến chứng của bệnh, người mắc nên chủ động đi thăm khám càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân gây thận yếu

Nhận biết nguyên nhân chính xác là bước đầu tiên nếu muốn có phương pháp điều trị đúng cách. Thận yếu gây ra bởi một trong số những nguyên nhân dưới đây:

Thói quen sinh hoạt

Thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh. Cụ thể như sau:

• Ăn uống thiếu chất: Ăn uống không có giờ giấc, thiếu dinh dưỡng khiến cơ thể suy yếu, gây tổn thương tại thận. Đặc biệt, sử dụng nhiều nhóm thực phẩm dầu mỡ, ăn quá mặn, quá ngọt,…tăng áp lực đào thải tại thận và gây suy yếu.
• Sử dụng rượu bia, thuốc lá thường xuyên: Lạm dụng chất kích thích vừa gây ảnh hưởng đến sức khỏe chung vừa gây tổn thương thận. Do các chất kích thích này có khả năng kích ứng và gây ức chế lượng protein quan trọng tại thận.
• Uống ít nước: Thói quen lười uống nước, chỉ uống khi cảm thấy khát nước khiến người bệnh có nguy cơ cao mắc các bệnh tại thận. Nguyên nhân giải thích cụ thể là do thận không được cung cấp đủ lượng nước làm loãng chất độc và bài tiết theo đường nước tiểu.
• Thói quen nhịn tiểu: Nhiều người có thói quen nhịn tiểu. Điều này rất không tốt cho sức khỏe tại thận nói chung. Trong nước tiểu chủ yếu chứa các chất độc hại, không được đưa ra khỏi cơ thể sớm sẽ gây tổn thương và suy giảm chức năng thận.

Lạm dụng thuốc không đúng cách

Thận đóng vai trò quan trọng trong việc đào thải và thanh lọc chất độc có hại ra khỏi cơ thể. Mặt khác, các loại thuốc nói chung khi đi vào cơ thể thường được đào thải tại gan và thận. Nếu người bệnh dùng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ, tự ý tăng giảm liều lượng rất dễ gây quá liều, tổn thương tại thận.

Nguyên nhân này khá phổ biến nhưng mọi người ít quan tâm, tỏ ra thờ ơ trong việc dùng thuốc với bất kỳ bệnh lý nào.

Ảnh hưởng của các bệnh lý nền

Thận yếu cũng có thể là tình trạng đi kèm của nhiều bệnh lý nền khác nhau. Trong đó, một số bệnh dưới đây cần được chú ý:

• Sỏi thận: Sỏi hình thành do cặn bã tích tụ trong thận. Đây vừa là biến chứng của thận yếu và cũng có thể nguyên nhân gây ra bệnh.

• Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường: Lượng đường trong máu cao gây ảnh hưởng đến khả năng thanh lọc tại cầu thận. Điều này khiến cho protein trong máu giảm đáng kể.
• Viêm nhiễm đường tiết niệu: Đường tiết niệu sưng viêm khiến độc tố không thể đào thải ra bên ngoài, tích tụ lại trong cơ thể. Thận là cơ quan đầu tiên bị ảnh hưởng nếu tình trạng này kéo dài nhiều ngày.
• Viêm tiền liệt tuyến: Tổn thương tại tuyến tiền liệt như viêm nhiễm, u xơ,…cũng là nguyên nhân gây suy yếu chức năng hoạt động tại thận.
• Sa tử cung ở nữ giới: Ở nữ giới, bệnh lý sa tử cung khiến tử cung không ở đúng vị trí, hạ thấp xuống bên dưới, chèn ép lên bàng quang. Điều này cản trở sự bài tiết tại thận và khiến thận suy yếu nhanh chóng.

Do tuổi tác

Ngoài các nguyên nhân bên trên, tâm lý và yếu tố tuổi tác cũng tiềm ẩn nguy cơ gây tác động tiêu cực đến thận. Theo các đánh giá y tế, bệnh này thường xảy ra ở đối tượng người cao tuổi. Do vào thời điểm này, hoạt động của các cơ quan trong cơ thể cũng tự suy yếu theo thời gian.

Việc điều trị bệnh ở người cao tuổi cũng khó khăn và khó hồi phục hơn. Do đó, đây là đối tượng cần được quan tâm nếu muốn có biện pháp ngăn ngừa hiệu quả.

Triệu chứng bệnh thận yếu thường gặp

Thận yếu là bệnh lý nguy hiểm, thường khó nhận biết ở giai đoạn đầu với các triệu chứng không quá rõ ràng. Cần cảnh giác nếu thấy những dấu hiệu sau đây:

• Tiểu đêm liên tục: Thận là cơ quan bài tiết khá quan trọng trong cơ thể, đưa chất cặn bã theo đường nước tiểu ra ngoài. Tình trạng này ảnh hưởng đến giấc ngủ, ngủ không ngon giấc, cơ thể mệt mỏi, suy nhược.
• Phù nề: Thận suy yếu, lượng nước tích tụ trong cơ thể khiến tay chân phù nề rõ, thậm chí biểu hiện này xuất hiện trên cả mặt. Đi kèm với phù nề là biểu hiện lạnh chân tay.
• Ăn uống không ngon miệng: Do thận không đảm bảo được khả năng hoạt động như trước nên lượng chất độc tích tụ trong cơ thể làm thay đổi vị giác. Khi đó, người mắc ăn uống không ngon miệng, lâu ngày gây sụt cân và suy nhược cơ thể.
• Rụng tóc: Triệu chứng xuất hiện do rối loạn nội tiết (mất cân bằng các yếu tố trong cơ thể). Bên cạnh đó, người bệnh còn có triệu chứng khô da, nổi mụn,….

• Tăng cân không rõ nguyên nhân: Triệu chứng điển hình với chứng thận yếu ở nữ giới do lượng nước tích tụ trong cơ thể, không thoát được ra ngoài gây tăng trọng lượng.
• Đau đầu, chóng mặt: Thận tổn thương lâu ngày ảnh hưởng đến cả lượng đường huyết, gây cản trở lưu thông máu trong cơ thể. Triệu chứng điển hình ở người bệnh là ù tai, chóng mặt, hoa mắt, đau nhức đầu.
• Suy giảm ham muốn tình dục: Các bệnh lý tại thận thường ảnh hưởng trực tiếp tới nhu cầu tình dục của người mắc. Triệu chứng bệnh gây suy giảm ham muốn, đặc biệt ở nam giới.
• Hôi miệng: Do lượng chất độc trong cơ thể tích tụ kéo dài và đẩy lên vùng hầu họng gây hôi miệng. Triệu chứng này khiến người mắc mất tự tin và gặp nhiều bất tiện trong cuộc sống.

Ngoài ra, người bệnh còn có thể mắc một số triệu chứng khác. Để có chẩn đoán cụ thể, ngay khi xuất hiện các biểu hiện bệnh, người mắc nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để điều trị dứt điểm.

Thận yếu có con được không? Có ảnh hưởng đến tinh trùng không?

Nhiều người bệnh khi được chẩn đoán thận yếu thường quan ngại “Liệu khả năng có con có bị ảnh hưởng? Có ảnh hưởng đến tinh trùng không?”.  Theo đánh giá của các chuyên gia y tế chuyên ngành nam khoa, thận suy yếu dẫn đến lượng hormone nội tiết tố (testosterone) suy giảm. Đồng nghĩa với việc ham muốn tình dục suy giảm, người bệnh mất hứng thú trong quan hệ tình dục.

Nếu tình trạng này kéo dài lâu ngày hoàn toàn có thể ảnh hưởng đến khả năng và cơ hội có con ở cả hai giới, gây hiếm muộn, vô sinh. Đồng thời, suy yếu chức năng thận khiến việc ăn uống kém, tâm lý mệt mỏi cũng ảnh hưởng đến chất lượng mỗi cuộc “yêu”.

Suy giảm khả năng hoạt động tại thận khiến máu lưu thông trong cơ thể kém hơn. Do đó, quá trình phóng tinh và chất lượng tinh trùng cũng bị ảnh hưởng ít nhiều. Tóm lại, có thể thấy thận yếu ảnh hưởng đến tinh trùng và tiềm ẩn nguy cơ gây vô sinh, hiếm muộn.

Giải pháp điều trị

Điều trị thận yếu có nhiều phương pháp nhưng phải thật sự phù hợp mới đem lại hiệu quả. Để có phương pháp phù hợp với bệnh, người mắc nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa thận – tiết niệu. Trước khi đưa ra biện pháp chữa trị, các bác sĩ cần phải trực tiếp thăm khám kèm theo các xét nghiệm cần thiết.

Có thể cân nhắc lựa chọn điều trị bằng Tây y, phương pháp Đông y hoặc cải thiện triệu chứng với mẹo dân gian. Dù lựa chọn cách điều trị nào cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng về tình trạng bệnh của mình.

Uống thuốc gì điều trị thận yếu? (Tây Y)

Với Tây y, nhiều người bệnh lựa chọn phương pháp này do hiệu quả điều trị tích cực mà nó mang lại. Nếu thận yếu ở mức độ nhẹ và trung bình, người bệnh thường được chỉ định một số loại thuốc sau đây:

• Thuốc kiểm soát huyết áp: Thận suy giảm khả năng hoạt động nên huyết áp cũng không còn giữ được sự ổn định như ban đầu. Do đó, huyết áp có thể tăng cao hoặc giảm đột ngột rất nguy hiểm. Một số thuốc thường được chỉ định điều trị như Amlodipin; Calci phospho; Atenolol;….
• Thuốc kiểm soát acid uric: Acid uric cũng là một chất dư thừa tích tụ trong cơ thể nếu khả năng hoạt động của thận suy giảm. Do đó, các loại thuốc cân bằng lượng acid uric thường được chỉ định như Allopurinol; Colchicin;…
• Thuốc lợi tiểu: Chỉ định với mục đích hỗ trợ người bệnh tăng quá trình bài tiết theo đường nước tiểu. Hạn chế tình trạng ứ đọng cặn bã độc hại trong cơ thể. Furosemid là loại thuốc lợi tiểu phổ biến nhất được chỉ định trong chữa trị.
• Thuốc chống thiếu máu: Thận suy yếu, máu lưu thông kém và không đủ cho các hoạt động của cơ thể. Nhiều người bệnh xuất hiện các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, hoa mắt,…Trong đó, Darbe epo alpha là loại thuốc chống thiếu máu phổ biến nhất thường được sử dụng.

Tuy nhiên, các nhóm thuốc Tây y trên thường chỉ có tác dụng cải thiện triệu chứng, khó chữa dứt điểm tận gốc. Đồng thời, thuốc Tây y có một nhược điểm lớn là tiềm ẩn nguy cơ gây tác dụng phụ nếu dùng trong thời gian kéo dài và không theo đúng chỉ định của bác sĩ. Để ngăn ngừa tác dụng không mong muốn, bản thân người bệnh chú ý dùng đúng theo liều lượng được kê, không tự ý ngưng thuốc hoặc tăng giảm lượng thuốc khi chưa được cho phép.

Cải thiện triệu chứng bằng mẹo dân gian tại nhà

Nếu người bệnh mắc chứng thận yếu thể nhẹ có thể áp dụng mẹo dân gian tại nhà để chữa trị. Tuy nhiên, các biện pháp này chỉ có tác dụng cải thiện triệu chứng, không được lạm dụng như phương pháp điều trị chính tránh khiến bệnh nghiêm trọng hơn. Một số mẹo dân gian áp dụng trong điều trị thận yếu như sau:

• Mẹo điều trị với đu đủ xanh: Chọn quả đu đủ xanh, còn nhiều nhựa, nạo vỏ và bỏ sạch phần hạt bên trọng. Rửa sạch, để ráo nước rồi cho muối vào bên trong. Hấp cách thủy cho đến khi chín mềm. Sử dụng ngay khi còn ấm nóng để bài thuốc đạt hiệu quả tốt nhất. Duy trì với tần suất 2 lần/tuần đến khi các triệu chứng thuyên giảm rõ rệt.

• Bài thuốc với đỗ đen: Thực hiện bài thuốc này tương đối đơn giản. Lựa chọn 1 nắm hạt đỗ đen, rửa sạch và để ráo nước. Cho đỗ đen vào nồi đun với lượng nước vừa đủ khoảng 10-15 phút. Nên dùng ngay khi nước đỗ đen còn ấm và duy trì trong một thời gian để thấy hiệu quả rõ rệt
• Bài thuốc với râu ngô: Chuẩn bị 1 nắm râu ngô, rửa sạch và để ráo nước. Cho toàn bộ lượng nguyên liệu vào ấm và hãm với khoảng 300ml nước sôi trong vòng 15 – 20 phút. Sử dụng hàng ngày, mỗi ngày 2 lần với liều lượng 50ml/lần.

Bị thận yếu nên ăn gì, kiêng gì?

Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị của bệnh thận yếu. Nếu người bệnh có ý thức điều chỉnh dinh dưỡng, ăn uống khoa học sẽ hỗ trợ quá trình điều trị bệnh nhanh chóng hơn. Cụ thể cần chú ý:

• Nên tăng cường nhóm thực phẩm giàu omega 3 như cá hồi, cá thu,…cải thiện và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm hiệu quả.
• Bổ sung rau xanh vào bữa ăn hàng ngày. Nên giữ việc chế biến thật đơn giản, nêm nếm vừa đủ, giảm muối và đường.
• Tăng cường các loại quả như việt quất, mâm xôi giúp việc thanh lọc tại thận hiệu quả hơn.
• Hạn chế lượng protein sử dụng hàng ngày tránh thận phải hoạt động quá tải khiến tình trạng suy yếu trở nên nghiêm trọng hơn.
• Hạn chế ăn quá mặn gây tăng lượng oxalate trong nước tiểu, ảnh hưởng đến chức năng thận.
• Hạn chế lượng thực phẩm chứa phospho và kali như socola, rượu bia, chuối,….giảm tải áp lực thanh lọc tại thận.

Cách phòng ngừa

Thận yếu nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ nhanh chóng cải thiện từ giai đoạn đầu. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa là điều cần thiết và cụ thể như sau:

• Luyện tập thể thao hàng ngày nâng cao sức đề kháng.
• Cung cấp nước với lượng tối thiểu 2 lít/ngày và nên chia thành nhiều lần uống trong ngày. Uống thường xuyên tạo thói quen uống nước ngay cả khi chưa khát.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có thực đơn hợp lý nhất.
• Tuyệt đối không nhịn tiểu vì điều này có thể gây ứ đọng chất độc hại trong cơ thể và gây bệnh tại thận.
• Nếu được chỉ định điều trị bằng bất kỳ phương pháp nào, cần chú ý tuân thủ tuyệt đối theo phác đồ của bác sĩ.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ (6 tháng/lần) để phát hiện bệnh ngay từ giai đoạn đầu và điều trị kịp thời.

Nhìn chung, nếu thận yếu điều trị sớm có thể cải thiện nhanh chóng và không phải áp dụng các biện pháp ngoại khoa. Tuy nhiên, một số bệnh nhân diễn tiến trầm trọng sang giai đoạn suy thận sẽ cần phải áp dụng phương pháp phẫu thuật như chạy thận, lọc máu, ghép thận… Trong trường hợp tình trạng bệnh nặng hơn cần đến cơ sở y tế, bệnh viện để chữa trị kịp thời.