Hormone Testosterone Là Gì? Những Thông Tin Quan Trọng

Testosterone là một trong những hormone quan trọng nhất đối với nam giới, đóng vai trò then chốt trong việc phát triển các đặc điểm nam tính, duy trì sức khỏe sinh lý và đảm bảo sự cân bằng hormone tổng thể. Trong bài viết này, bạn đọc hãy cùng tìm hiểu về vấn đề hormone testosterone là gì cùng những thông tin liên quan không nên bỏ qua. 

Hormone testosterone là gì?

Testosterone là một hormone cực kỳ quan trọng đối với nam giới, đóng vai trò chủ yếu trong việc quy định các đặc tính nam giới, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể cũng như khả năng sinh lý, sinh sản.

Hormone testosterone bắt đầu xuất hiện từ tuần thứ 7 của thai kỳ, sau đó tăng cao trong giai đoạn dậy thì và đạt đỉnh điểm ở độ tuổi từ 20 đến 30. Tuy nhiên, sau tuổi 30, mức testosterone bắt đầu suy giảm dần, với tốc độ giảm trung bình từ 1 – 2% mỗi năm. Đến tuổi 45, lượng testosterone có thể giảm xuống chỉ còn khoảng 60 – 65% so với mức cao nhất trong đời.

Được biết hormone này được sản xuất chủ yếu ở tinh hoàn (95%) và một phần nhỏ được sản xuất ở tuyến thượng thận (5%). Quá trình này được điều khiển bởi hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Tinh hoàn. Cụ thể, vùng dưới đồi của não bộ tiết ra hormone hướng sinh dục GnRH, kích thích tuyến yên phóng thích Luteinizing Hormone (LH) vào máu. LH sau đó kích thích các tế bào Leydig ở tinh hoàn để bắt đầu chuỗi phản ứng sản xuất testosterone.

Testosterone sau khi được tổng hợp sẽ khuếch tán vào máu và di chuyển đến các cơ quan trong cơ thể để thực hiện vai trò của mình. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ bắp và xương, mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng, mức năng lượng và ham muốn tình dục của nam giới.

Đừng bỏ qua: Suy Giảm Testosterone Ở Người Trẻ: Nguyên Nhân, Cách Xử Lý

Vai trò của hormone testosterone là gì?

Hormone testosterone đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với tâm sinh lý của cánh mày râu, cụ thể:

• Quy định đặc tính nam giới: Testosterone là hormone sinh dục nam chủ yếu, tác động trực tiếp đến việc phát triển và duy trì các đặc tính nam giới. Trong quá trình phát triển bào thai, testosterone chịu trách nhiệm hình thành các bộ phận sinh dục nam như tinh hoàn, dương vật và túi tinh. Khi nam giới bước vào giai đoạn dậy thì, lượng hormone này tăng cao, thúc đẩy sự phát triển của râu, lông cơ thể, giọng nói trầm hơn, cơ bắp phát triển, và tăng cường ham muốn tình dục. Đây là những đặc tính sinh học đặc trưng giúp phân biệt nam giới với nữ giới.
• Tác động đến hệ thần kinh trung ương: Hormone này giúp tạo ra các đặc tính tính cách như sự năng động, hăng hái và khả năng mạo hiểm, phiêu lưu. Thiếu testosterone có thể dẫn đến tình trạng rụt rè, thiếu tự tin, và đôi khi là trầm cảm. Sự cân bằng hormone này, kết hợp với các yếu tố môi trường và di truyền, giúp hình thành nhân cách và thái độ sống của người đàn ông.
• Thúc đẩy phát triển hệ cơ và xương: Testosterone là yếu tố quan trọng trong việc phát triển hệ cơ và xương, đặc biệt là ở nam giới. Hormone này kích thích sự tăng trưởng của mô cơ, tăng mật độ xương và sản xuất hồng cầu từ tủy xương. Nó cũng hỗ trợ sự phát triển của xương, giúp xương trở nên chắc khỏe hơn bằng cách tăng cường hấp thu canxi và kết nối giữa các mô xương.
• Ức chế sản sinh tế bào mỡ: Một trong những chức năng quan trọng khác của testosterone là kiểm soát lượng mỡ trong cơ thể. Hormone testosterone ức chế sự sản sinh leptin – một hormone liên quan đến việc hình thành các tế bào mỡ, giúp giữ cho cơ thể nam giới luôn thon gọn và giảm thiểu mỡ thừa, đặc biệt là mỡ bụng. Điều này không chỉ giúp cải thiện vóc dáng mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến mỡ thừa như bệnh tim mạch và tiểu đường.
• Điều chỉnh các chức năng sinh lý: Ngoài tạo ham muốn tình dục, testosterone còn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát quá trình cương cứng và sản xuất tinh trùng.
• Tác động đến hệ mao mạch và da: Hormone này giúp lông và râu phát triển dày và nhanh hơn, đồng thời cải thiện độ căng bóng, đàn hồi và màu sắc của da. Điều này không chỉ góp phần vào vẻ ngoài nam tính mà còn bảo vệ làn da khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.
• Tạo máu và điều hòa hô hấp: Testosterone kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu và bạch cầu, góp phần vào quá trình tạo máu, cung cấp oxy cho cơ thể. Hormone này cũng tham gia điều chỉnh nhịp thở, đảm bảo hệ hô hấp hoạt động hiệu quả trong khi ngủ và khi vận động.

Xem thêm: Mãn Dục Nam Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách Xử Lý

Tình trạng mất cân bằng nội tiết tố ở nam giới

Khi nồng độ testosterone vượt quá hoặc thấp hơn mức bình thường, nó có thể gây ra tình trạng mất cân bằng nội tiết tố, dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực cho sức khỏe nam giới.

Thiếu hụt testosterone

Khi suy giảm testosterone, nam giới sẽ gặp phải những triệu chứng sau:

• Giảm ham muốn tình dục: Khi nồng độ hormone này giảm, nam giới thường gặp phải tình trạng suy giảm ham muốn, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống tình dục và có thể dẫn đến mãn dục sớm.
• Rối loạn cương dương: Testosterone không chỉ ảnh hưởng đến ham muốn mà còn đóng vai trò kích thích cơ thể sản xuất Nitric Oxide – một chất quan trọng giúp quá trình lưu thông máu, từ đó hỗ trợ quá trình cương dương. Thiếu hụt testosterone có thể dẫn đến khó khăn trong việc đạt và duy trì sự cương cứng.
• Giảm tinh dịch và khả năng sinh sản: Việc sản xuất tinh dịch và tinh trùng phụ thuộc vào mức testosterone trong cơ thể. Khi nồng độ hormone này giảm, số lượng và chất lượng tinh trùng cũng bị ảnh hưởng, gây khó khăn trong việc thụ thai.
• Giảm khối lượng xương: Testosterone cũng góp phần vào việc duy trì mật độ xương và sự phát triển của cơ bắp. Vì thế nếu testosterone suy giảm có thể dẫn đến loãng xương, mất cơ bắp và sự gia tăng mỡ thừa, gây ảnh hưởng đến thể hình và sức khỏe tổng thể.
• Mất cơ bắp và tăng mỡ: Thiếu hụt testosterone thường dẫn đến các vấn đề tâm lý như mệt mỏi, mất tập trung, thậm chí là trầm cảm. Nam giới có thể cảm thấy chán nản, cáu kỉnh và thiếu động lực trong cuộc sống hàng ngày.
• Mệt mỏi, tâm trạng thay đổi: Tình trạng hormone nam trong cơ thể suy giảm làm tăng nguy cơ mệt mỏi, khiến tâm trạng thay đổi.
• Rụng tóc và lông: Nồng độ Testosterone thấp có thể dẫn đến rụng tóc và giảm mật độ lông trên cơ thể.

Dư thừa testosterone

Không chỉ thiếu hụt mà khi dư thừa testosterone, cánh mày râu cũng gặp phải nhiều vấn đề như:

• Nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư: Dư thừa testosterone làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư tuyến tiền liệt. Sự gia tăng hormone này cũng liên quan đến việc lạm dụng rượu bia và thuốc lá, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể.
• Tăng hành vi xung đột: Mức testosterone cao thường đi kèm với sự gia tăng các hành vi xung đột, tính tình nóng nảy và sự thèm khát mạo hiểm. Nam giới có thể dễ dàng bị cuốn vào các hoạt động nguy hiểm hoặc hành vi phạm pháp.
• Cuồng dâm hoặc có hành vi tình dục quá độ: Một số nghiên cứu cho thấy rằng dư thừa testosterone thường dẫn đến sự gia tăng hành vi tình dục quá độ, đôi khi là hành vi không kiểm soát được, gây ra những vấn đề nghiêm trọng trong mối quan hệ cá nhân và xã hội.

Khi nào cần làm xét nghiệm nội tiết tố testosterone?

Trong một số trường hợp, việc xét nghiệm nồng độ testosterone trở nên cần thiết để đánh giá sức khỏe tổng thể và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn. Dưới đây là những tình huống điển hình khi nam giới nên cân nhắc làm xét nghiệm nội tiết tố testosterone:

• Nam giới bị yếu sinh lý, giảm ham muốn, rối loạn cương dương: Testosterone thấp có thể là nguyên nhân gây ra những triệu chứng này và việc xét nghiệm sẽ giúp xác định liệu có sự suy giảm hormone hay không, từ đó đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp.
• Gặp vấn đề về thụ thai, vô sinh, hiếm muộn: Đối với những nam giới gặp khó khăn trong việc thụ thai hoặc bị chẩn đoán vô sinh, xét nghiệm testosterone là một bước quan trọng trong việc xác định nguyên nhân.
• Có bất thường về cơ quan sinh dục: Khi nam giới, đặc biệt là trẻ nhỏ hoặc thanh niên, xuất hiện các dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh dục như kích thước dương vật nhỏ, tinh hoàn không phát triển hoặc teo tinh hoàn, xét nghiệm testosterone được chỉ định để đánh giá tình trạng nội tiết tố và tìm ra nguyên nhân của các vấn đề này.
• Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân: Trước khi kết hôn, nhiều cặp đôi lựa chọn kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân để đảm bảo rằng cả hai đều có khả năng sinh sản bình thường. Xét nghiệm testosterone là một phần quan trọng trong quy trình này, giúp đánh giá chức năng sinh sản của nam giới và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Tham khảo: Người Rối Loạn Cương Dương Có Chữa Được Không? Giải Đáp Chi Tiết

Phương pháp tăng cường hormone testosterone tự nhiên

Khi mức testosterone suy giảm, sức khỏe tổng thể của nam giới có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tuy nhiên, thay vì sử dụng các liệu pháp thay thế testosterone ngoại sinh với nhiều rủi ro, nam giới có thể áp dụng các phương pháp tự nhiên để kích thích cơ thể sản xuất testosterone một cách an toàn và hiệu quả.

Bổ sung thực phẩm tự nhiên

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mức Testosterone tự nhiên. Một số loại thực phẩm không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp tăng cường sản xuất hormone này:

• Cá béo: Nam giới nên ăn nhiều các biển như cá hồi, cá mòi, cá trích vì chúng chứa hàm lượng lớn vitamin D, omega-3,…
• Động vật có vỏ: Rau có màu xanh đậm như rau bina, cải xoăn và súp lơ rất giàu vitamin và magie. Đây đều là khoáng chất quan trọng trong việc duy trì mức testosterone, đặc biệt là ở nam giới lớn tuổi.
• Rau màu xanh đậm: Hàu, nghêu, tôm và các loại động vật có vỏ khác là nguồn cung cấp kẽm dồi dào – một khoáng chất thiết yếu cho việc sản xuất testosterone.

Sử dụng tinh chất tự nhiên

Tinh chất từ các loại dược liệu là một cách hiệu quả để tăng cường Testosterone nội sinh. Những sản phẩm này thường được tinh chế để loại bỏ tạp chất, giữ lại các hoạt chất có lợi nhất:

• Tinh chất hàu biển: Tinh chất hàu biển là nguồn cung cấp kẽm và omega-3 tuyệt vời, hỗ trợ tăng cường testosterone và cải thiện tuần hoàn máu.
• Tinh chất bá bệnh: Bá bệnh chứa các hợp chất có khả năng kích thích sản xuất testosterone tự nhiên. Việc sử dụng tinh chất bá bệnh giúp cải thiện sức khỏe sinh lý và hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến suy giảm nội tiết tố.
• Tinh chất bạch tật lê: Bạch tật lê, thường được ví như “Viagra tự nhiên,” có tác dụng kích thích tuyến yên và tuyến thượng thận, giúp cơ thể sản xuất testosterone một cách tự nhiên.

Tăng cường tập thể dục thể thao

Tập thể dục thể thao cũng là biện pháp hiệu quả để anh em tăng lượng hormone testosterone tự nhiên trong cơ thể:

• Squats: Đây là bài tập cơ bản cho cơ đùi và mông, giúp kích thích sản xuất testosterone.
• Deadlifts: Tập luyện với trọng lượng nặng giúp tăng cường cơ bắp lớn, kích thích hormone tăng trưởng và testosterone.
• Bench Press: Tăng cường cơ ngực và tay, hỗ trợ tăng sản xuất testosterone.
• Sprints: Các bài tập chạy nước rút giúp cải thiện sức mạnh và tăng cường hormone testosterone.
• Burpees: Bài tập toàn thân này kết hợp cardio và sức mạnh, thúc đẩy sản xuất testosterone.
• Chạy bộ: Tăng cường sức khỏe tim mạch và có tác động tích cực đến mức testosterone khi kết hợp với bài tập sức mạnh.
• Leo núi: Tập luyện ở các địa hình khó khăn giúp kích thích cơ bắp và hormone testosterone.

Đừng bỏ qua: 7 Bài Tập Chữa Rối Loạn Cương Dương Đơn Giản Hiệu Quả

Lưu ý giúp làm chậm quá trình giảm testosterone

Để làm chậm quá trình giảm hormone testosterone, anh em nên chú ý một số vấn đề sau:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng bao gồm hải sản, thịt đỏ, trứng, các loại hạt chứa nhiều kẽm và vitamin D. Ngoài ra nên hạn chế ăn thực phẩm nhiều chất béo, nhiều đường.
• Việc duy trì một tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng thông qua các hoạt động như thiền, yoga hoặc chỉ đơn giản là dành thời gian nghỉ ngơi, có thể giúp bảo vệ mức testosterone tự nhiên.
• Việc duy trì cân nặng lý tưởng thông qua chế độ ăn uống cân đối và tập luyện đều đặn sẽ giúp kiểm soát mức testosterone trong cơ thể.
• Hãy đảm bảo bạn ngủ đủ 7 – 8 giờ mỗi đêm và giữ một lịch trình giấc ngủ ổn định.
• Hạn chế tiếp xúc với BPA trong nhựa, paraben trong mỹ phẩm và các chất độc hại khác, đồng thời nên giảm thiểu tiêu thụ rượu bia.

Hiểu rõ về hormone testosterone là gì và vai trò của nó trong cơ thể giúp nam giới có cái nhìn sâu sắc hơn về sức khỏe sinh lý và tổng thể. Hãy đảm bảo rằng nồng độ testosterone trong cơ thể luôn ở mức ổn định thông qua chế độ dinh dưỡng phù hợp, sinh hoạt khoa học và thường xuyên tập thể dục thể thao. Nếu có bất kỳ vấn đề bất thường nào, bạn nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ chuyên gia để được giải đáp.