5 Nhóm Thuốc Trị Viêm Mũi Phổ Biến, Thường Được Kê Đơn

Viêm mũi là một tình trạng phổ biến, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi và ngứa ngáy. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm dị ứng, nhiễm trùng hoặc các yếu tố môi trường. Để kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống, việc lựa chọn thuốc trị viêm mũi phù hợp là rất quan trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các loại thuốc điều trị viêm mũi phổ biến cũng như công dụng và cách sử dụng của chúng.

Khi nào nên dùng thuốc trị viêm mũi?

Viêm mũi là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc mũi, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như dị ứng, nhiễm trùng hoặc các yếu tố môi trường. Việc sử dụng thuốc trị viêm mũi có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể khi bạn nên xem xét việc sử dụng thuốc trị viêm mũi:

• Triệu chứng kéo dài: Khi các triệu chứng như ngạt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi kéo dài hơn một tuần mà không có dấu hiệu thuyên giảm, việc sử dụng thuốc có thể cần thiết để giảm bớt khó chịu.
• Tình trạng nặng: Nếu triệu chứng viêm mũi gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày, như làm việc, học tập hoặc sinh hoạt, việc dùng thuốc trị viêm mũi là cần thiết để cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Dấu hiệu nhiễm trùng: Khi có dấu hiệu nhiễm trùng kèm theo như sốt, dịch mũi có màu vàng, xanh hoặc đau nhức xoang, thuốc kháng sinh hay thuốc điều trị khác có thể cần được xem xét.
• Không đáp ứng với biện pháp tự nhiên: Nếu đã thử các biện pháp tự nhiên hoặc thuốc không kê đơn mà không thấy cải thiện tình trạng, nên xem xét sử dụng thuốc mạnh hơn theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tiền sử dị ứng: Đối với những người có tiền sử viêm mũi dị ứng, việc dùng thuốc chống dị ứng hoặc thuốc xịt mũi có chứa corticosteroid có thể là lựa chọn hiệu quả để ngăn chặn các triệu chứng tái phát.
• Khi có bệnh lý nền: Người có bệnh lý mạn tính như hen suyễn, viêm xoang mạn tính hoặc bệnh tim mạch có thể cần thuốc để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng.

Các loại thuốc trị viêm mũi phổ biến

Viêm mũi là tình trạng viêm niêm mạc mũi, có thể do nhiều nguyên nhân như dị ứng, nhiễm trùng hoặc các yếu tố môi trường. Để điều trị viêm mũi, có nhiều loại thuốc khác nhau được sử dụng, tùy thuộc vào nguyên nhân và triệu chứng của bệnh. Dưới đây là một số loại thuốc trị viêm mũi phổ biến:

Thuốc kháng histamine trị viêm mũi

Thuốc kháng histamin là một trong những loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất để điều trị viêm mũi dị ứng. Chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn tác dụng của histamine, một chất được cơ thể giải phóng khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, gây ra các triệu chứng như ngứa, sổ mũi, hắt hơi.

Các loại thuốc kháng histamin trị viêm mũi phổ biến gồm có:

• Thuốc kháng histamin thế hệ 1: Mặc dù cho tác dụng nhanh, giá thành rẻ nhưng dễ gây buồn ngủ, tác dụng ngắn, có thể gây khô miệng, táo bón. Ví dụ: Diphenhydramine (Benadryl), Chlorpheniramine (Chlor-Trimeton), Promethazine (Phenergan).
• Thuốc kháng histamin thế hệ 2: Thuốc ít gây buồn ngủ, tác dụng kéo dài, ít tác dụng phụ hơn nhưng giá thành cao hơn. Ví dụ: Loratadine (Claritin), Cetirizine (Zyrtec), Fexofenadine (Allegra), Desloratadine (Aerius).
• Thuốc kháng histamin thế hệ 3: Loại thuốc này ít tác dụng phụ, tác dụng kéo dài, không gây buồn ngủ nhưng giá thành cao. Ví dụ: Levocetirizine (Xyzal), Bilastine (Clarityn Redux).
• Thuốc kháng histamin dạng xịt mũi: Đây là thuốc có tác dụng nhanh, trực tiếp tại niêm mạc mũi, ít tác dụng phụ toàn thân nhưng có thể gây kích ứng niêm mạc mũi. Ví dụ: Azelastine (Astelin), Olopatadine (Patanase).

Thuốc trị viêm mũi dạng xịt chứa corticosteroid

Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid là một trong những phương pháp điều trị phổ biến cho các triệu chứng viêm mũi khác nhau. Chẳng hạn như viêm mũi dị ứng, viêm mũi không dị ứng và các tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp trên. Corticosteroid trong thuốc có tác dụng giảm viêm, sưng và kích ứng niêm mạc mũi, giúp người bệnh thở dễ dàng hơn. Đồng thời làm giảm các triệu chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi và hắt hơi.

Một số loại thuốc trị viêm mũi dạng xịt chứa corticosteroid phổ biến gồm có:

• Fluticasone (Flonase): Một trong những loại thuốc xịt mũi phổ biến nhất giúp giảm viêm và sưng niêm mạc mũi. Thuốc Fluticasone có hiệu quả đối với cả viêm mũi dị ứng theo mùa và viêm mũi quanh năm.
• Mometasone (Nasonex): Thuốc giúp giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng và không dị ứng cũng như có tác dụng giảm viêm xoang.
• Budesonide (Rhinocort): Đây là một lựa chọn khác trong việc điều trị viêm mũi dị ứng và viêm mũi mãn tính. Budesonide có tác dụng lâu dài và ít tác dụng phụ.
• Triamcinolone (Nasacort): Cũng là một loại thuốc corticosteroid giúp giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng và viêm mũi quanh năm.

Thuốc nhỏ mũi chứa oxymetazoline hoặc phenylephrine

Thuốc nhỏ mũi chứa oxymetazoline hoặc phenylephrine là các loại thuốc co mạch. Chúng được sử dụng để điều trị triệu chứng nghẹt mũi do viêm mũi dị ứng, cảm lạnh, viêm xoang hoặc các vấn đề khác liên quan đến tắc nghẽn đường hô hấp. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách làm co các mạch máu trong niêm mạc mũi, giúp giảm sưng và thông thoáng đường thở nhanh chóng.

Một số loại thuốc nhỏ mũi phổ biến

• Oxymetazoline (Afrin, Dristan, Zicam): Đây là một trong những loại thuốc nhỏ mũi chứa oxymetazoline phổ biến nhất, thường được sử dụng để giảm nhanh các triệu chứng nghẹt mũi. Tác dụng có thể kéo dài từ 10 đến 12 giờ.
• Phenylephrine (Neo-Synephrine, Little Remedies): Phenylephrine là một loại thuốc nhỏ mũi co mạch khác có tác dụng ngắn hơn, thường kéo dài từ 4 đến 6 giờ.

Thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm trùng)

Thuốc kháng sinh được sử dụng trong điều trị viêm mũi khi nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm trùng do vi khuẩn. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là không phải tất cả các trường hợp viêm mũi đều cần đến kháng sinh. Vì hầu hết viêm mũi thường là do virus hoặc dị ứng gây ra, và kháng sinh sẽ không có tác dụng trong những trường hợp này.

Các loại kháng sinh phổ biến trong điều trị viêm mũi do vi khuẩn có thể kể đến như:

• Amoxicillin (Amoxil): Đây là một loại kháng sinh penicillin phổ biến, thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp trên, bao gồm viêm mũi do vi khuẩn. Nó hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng.
• Amoxicillin-clavulanate (Augmentin): Nếu vi khuẩn gây nhiễm trùng kháng lại amoxicillin, bác sĩ có thể kê đơn Augmentin. Thuốc là sự kết hợp của amoxicillin và clavulanate để tiêu diệt các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh.
• Cefdinir (Omnicef): Là một kháng sinh thuộc nhóm cephalosporin, cefdinir được sử dụng để điều trị các trường hợp viêm xoang và nhiễm trùng đường hô hấp do vi khuẩn.
• Azithromycin (Zithromax): Nếu bệnh nhân dị ứng với penicillin hoặc cephalosporin, bác sĩ có thể kê đơn azithromycin. Đây là một loại kháng sinh nhóm macrolide có tác dụng điều trị nhiễm trùng đường hô hấp và viêm xoang do vi khuẩn.
• Doxycycline: Được sử dụng khi các loại kháng sinh khác không hiệu quả hoặc nếu bệnh nhân dị ứng với penicillin. Doxycycline là một loại kháng sinh tetracycline hiệu quả trong việc điều trị nhiều loại nhiễm trùng.

Thuốc giảm đau và hạ sốt

Thuốc giảm đau và hạ sốt thường được sử dụng để làm giảm các triệu chứng khó chịu kèm theo viêm mũi, chẳng hạn như sốt, đau đầu, đau nhức người. Tuy nhiên, chúng không có tác dụng điều trị nguyên nhân gây viêm mũi.

Các loại thuốc giảm đau và hạ sốt thường dùng:

• Paracetamol (acetaminophen): Đây là lựa chọn an toàn và phổ biến nhất, ít tác dụng phụ. Liều dùng thông thường cho người lớn là 500mg/lần, tối đa 4g/ngày.
• Ibuprofen: Ngoài tác dụng giảm đau, hạ sốt, ibuprofen còn có tác dụng chống viêm. Liều dùng thông thường cho người lớn là 200 – 400mg/lần, tối đa 1200mg/ngày.
• Aspirin: Cũng có tác dụng giảm đau, hạ sốt và chống viêm. Tuy nhiên, aspirin không được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em dưới 16 tuổi do nguy cơ hội chứng Reye.

Cần lưu ý gì khi dùng thuốc trị viêm mũi?

Khi sử dụng thuốc trị viêm mũi, việc tuân thủ các nguyên tắc và lưu ý quan trọng sẽ giúp đảm bảo hiệu quả điều trị, tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Vậy nên, bạn cần:

• Không tự ý mua thuốc: Việc tự chẩn đoán và mua thuốc có thể khiến bạn dùng sai loại thuốc, sai liều lượng, gây ra những hậu quả không mong muốn.
• Dùng đúng loại thuốc, đúng liều lượng: Mỗi loại thuốc trị viêm mũi có thành phần, cơ chế tác dụng và liều dùng khác nhau. Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ.
• Không tự ý ngưng thuốc: Ngừng thuốc điều trị viêm mũi đột ngột có thể khiến bệnh tái phát nặng hơn nên hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định ngưng thuốc.
• Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng: Một số loại thuốc trị viêm mũi có thể tương tác với các loại thuốc khác bạn đang dùng. Hãy cung cấp đầy đủ thông tin cho bác sĩ để tránh các tương tác thuốc nguy hiểm.
• Dùng đúng kỹ thuật: Xịt thuốc đúng cách để thuốc đến được niêm mạc mũi và phát huy hiệu quả.
• Không lạm dụng: Sử dụng thuốc xịt mũi kéo dài (trên 7 ngày) có thể gây ra hiện tượng “viêm mũi do thuốc”, khiến niêm mạc mũi bị tổn thương và phụ thuộc vào thuốc.

• Vệ sinh đầu xịt: Vệ sinh đầu xịt thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn.
• Uống thuốc đúng giờ: Uống thuốc đúng giờ để duy trì nồng độ thuốc ổn định trong cơ thể.
• Uống thuốc với nước lọc: Không uống thuốc với nước ngọt, trà, cà phê vì có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Theo dõi tác dụng phụ và thông báo cho bác sĩ: Một số loại thuốc uống có thể gây ra tác dụng phụ như buồn ngủ, chóng mặt, khô miệng,…

Thuốc trị viêm mũi đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho những người mắc phải tình trạng này. Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp, dựa trên nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu và tránh tác dụng phụ, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ liệu pháp điều trị nào. Hãy chăm sóc sức khỏe đường hô hấp của bạn để có một cuộc sống khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.