Áp Xe Amidan

Áp xe amidan thường xảy ra khi viêm amidan hoặc viêm họng liên cầu biến chứng, gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bệnh. Theo các bác sĩ, nếu không có biện pháp xử lý kịp thời, tình trạng này còn có thể khiến người bệnh bị tắc nghẽn cổ họng, khiến quá trình hô hấp trở nên khó khăn hơn. Bạn đọc muốn tìm hiểu thêm về bệnh đừng bỏ qua bài viết sau đây!

Áp xe amidan là bệnh gì?

Áp xe amidan, hay còn được biết đến với tên gọi áp xe quanh amidan, là tình trạng amidan bị viêm nhiễm và khu trú thành một khối mềm chứa đẩy dịch mủ bên trong. Tình trạng này là biến chứng xảy ra khi viêm họng do vi khuẩn liên cầu streptococcus hoặc viêm amidan kéo dài không điều trị.

Theo các thống kê y tế, bệnh phổ biến nhất ở đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên, nhất là những người vốn có sức đề kháng, hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh cũng xảy ra nhiều khi thời tiết thay đổi bất thường, ví dụ như trở lạnh đột ngột khi bước vào thời điểm giao mùa. Điều quan trọng nhất là người bệnh cần phải được phát hiện và điều trị kịp thời để hạn chế tối đa các nguy cơ biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Nguyên nhân gây áp xe amidan

Theo lý thuyết áp xe quanh amidan bệnh học, tình trạng này có thể do các nguyên nhân sau đây gây ra:

• Nhiễm trùng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng áp xe ở amidan. Các loại vi khuẩn, ví dụ như liên cầu nhóm A streptococcus, vi khuẩn gây viêm răng và nướu mononucleosis,… sau khi xâm nhập vào cơ thể sẽ ký sinh trên phần mô mềm của amidan. Công với việc người bệnh ban đầu điều trị không dứt điểm, vi khuẩn sẽ tấn công đến những khu vực gần amidan, cuối cùng dẫn đến áp xe nghiêm trọng. 
• Viêm tuyến nước bọt: Có một số trường hợp áp xe amidan không liên quan đến nhiễm trùng mà là kết quả của việc tuyến sản xuất nước bọt bị viêm. Viêm tuyến nước bọt có thể di rối loạn hệ thống miễn dịch, khiến hệ miễn dịch tự ý tấn công các tế bào khỏe mạnh và gây ra hiện tượng sưng tấy ở amidan. Tuy nhiên, nguyên nhân này thường chiếm tỷ lệ rất nhỏ.

Triệu chứng thường gặp

Người bệnh áp xe amidan có thể gặp phải một số các triệu chứng sau đây:

• Ổ áp xe: Xuất hiện các ổ phồng rộp kèm theo mủ trắng ở gần amidan. Đây thường được coi là dấu hiệu đặc trưng nhất của bệnh. Quan sát bằng mắt thường khi soi gương thấy được amidan có đốm trắng.
• Sốt hoặc ớn lạnh: Nhiệt độ cơ thể tăng cao dẫn đến hiện tượng sốt nóng hoặc có cảm giác ớn lạnh chạy dọc sống lưng. Đây cũng là triệu chứng phổ biến, nhất là với những trường hợp áp xe quanh amidan liên quan đến vi khuẩn.
• Triệu chứng khác: Bên cạnh hai triệu chứng thường thấy kể trên, bệnh nhân cũng có thể có một số các biểu hiện khác như: Sưng đau họng, cảm giác khó nuốt, khó có thể mở miệng như bình thường, dùng má sưng tều, giọng nói nghèn nghẹn, khi sờ vào vùng hàm cảm thấy đau, cơ thể mệt mỏi, ăn uống không ngon,…

Lưu ý: Tùy theo từng trường hợp mà các triệu chứng sẽ có điểm khác biệt. Người bệnh cũng dễ nhầm lẫn với các dấu hiệu của viêm amidan hoặc viêm họng do vi khuẩn liên cầu. Nếu mức độ triệu chứng nghiêm trọng hơn, người bệnh cần tìm kiếm trợ giúp y tế sớm.

Áp xe quanh amidan có gây nguy hiểm hay không?

Có khá nhiều người bệnh thắc mắc liệu áp xe amidan có gây nguy hiểm hay không. Theo các bác sĩ, nếu tình trạng này được phát hiện sớm cũng như có các biện pháp xử lý kịp thời thì người bệnh không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh kéo dài thì rất có khả năng gây ra một số biến chứng nghiêm trọng sau đây:

• Phổi bị nhiễm trùng: Amidan là một bộ phận thuộc hệ thống hô hấp, chính vì vậy khi amidan bị nhiễm trùng và tổn thương thì khả năng liên đới đến các khu vực khác là rất cao, ví dụ như lá phổi. Phổi nhiễm trùng có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hô hấp tuần hoàn của người bệnh. Ngoài phổi, nhiễm trùng từ áp xe amidan cũng có thể lan sang miệng, cổ họng, cổ và ngực.
• Tắc nghẽn cổ họng: Đây là một biến chứng khá nghiêm trọng của bệnh áp xe quanh amidan. Các khối áp xe ngày càng phát triển về kích thước, khiến không gian cổ họng trở nên chật hẹp hơn. Điều này gây ra cản trở cho quá trình nuốt thức ăn, đồ uống và thậm chí là cả hô hấp. Hệ quả là sức khỏe bệnh nhân giảm sút, cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, uể oải.
• Vỡ áp xe: Biến chứng vỡ áp xe nếu xảy ra có thể khiến lớp niêm mạc amidan bị rách, chảy máu và chảy mủ nghiêm trọng. Điều này cũng khiến một vùng mô tại cổ họng bị ảnh hưởng sâu rộng, việc điều trị trở nên phức tạp và tốn nhiều thời gian hơn.

Chẩn đoán áp xe amidan

Để chẩn đoán tình trạng áp xe amidan, các bác sĩ thường tiến hành một số các biện pháp sau đây:

• Kiểm tra triệu chứng: Các bác sĩ trước tiên sẽ yêu cầu người bệnh mở miệng rộng để quan sát các dấu hiệu lâm sàng dễ nhận biết là các ổ áp xe sưng tấy. Họ cũng có thể hỏi thêm người bệnh về một số triệu chứng khác như sốt hay khó nuốt thức ăn.
• Chụp cắt lớp CT hoặc MRI: Sau khi đã kiểm tra triệu chứng, các bác sĩ tiếp tục yêu cầu người bệnh thực hiện thêm các xét nghiệm hình ảnh là chụp CT hoặc MRI. Thông qua hình ảnh áp xe quanh amidan thu được từ thiết bị, bác sĩ có thể nhận định chính xác mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Kiểm tra mẫu dịch áp xe hoặc xét nghiệm máu: Hai loại xét nghiệm này được thực hiện nhằm xác định nguyên nhân gây ra áp xe có liên quan đến nhiễm trùng hay không. Các bác sĩ sử dụng một ống kim tiêm và chọc vào ổ áp xe để thu lấy mẫu dịch rồi chuyển nó đến phòng thí nghiệm phân tích.

Biện pháp điều trị áp xe amidan

Tùy vào tình trạng bệnh lý cũng như sức khỏe của mỗi bệnh nhân áp xe amidan mà các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị hợp lý nhất. Hiện nay, các phương pháp chữa trị phổ biến nhất có thể kể đến là:

Các bài thuốc dân gian

Các bài thuốc dân gian không có khả năng điều trị dứt điểm vấn đề mà người bệnh đang gặp phải nhưng có thể giúp cải thiện một số các triệu chứng khó chịu. Bệnh nhân có thể tham khảo các bài thuốc dân gian sau đây:

• Bài thuốc lá húng chanh: Trong lá húng chanh có chứa rất nhiều hoạt chất chống viêm mạnh, ví dụ như chavicol, salicylat,.. Có khả năng giảm sưng tấy và hình thành dịch mủ. Cách thực hiện: Người bệnh sử dụng lá húng chanh hấp với đường phèn rồi chia thành 2 lần uống trong ngày là được.
• Bài thuốc từ củ gừng: Gừng là một vị thuốc trị viêm họng, viêm amidan kéo dài rất hiệu quả. Nguyên nhân là vì củ gừng có chứa nhiều hoạt chất chống viêm curcumin, giúp giảm đau, giảm sưng nhanh chóng. Cách thực hiện: Người bệnh dùng gừng tươi bào mỏng để pha trà, uống đều đặn hàng ngày sẽ nhận thấy sự cải thiện rõ rệt.
• Bài thuốc rau diếp cá: Rau diếp cá được y học cổ truyền đánh giá là có tác dụng giảm đau nhức, chống viêm sưng rất hiệu quả. Cách thực hiện: Người bệnh sử dụng rau diếp cá xay nhuyễn cùng với nước vo gạo, sau đó chắt lấy nước cốt rồi nấu sôi. Nước thuốc được dùng uống trực tiếp, mỗi ngày 1 lần.

Tây y trị áp xe amidan

Người bệnh áp xe amidan có thể áp dụng các biện pháp Tây y sau đây:

• Dùng thuốc kháng sinh: Do các trường hợp áp xe quanh amidan đa phần liên quan đến vi khuẩn nên người bệnh cần điều trị bằng thuốc kháng sinh. Các dược phẩm kháng sinh, ví dụ như amoxicillin, clarithromycin,.. có thể giúp tiêu diệt mầm mống gây bệnh và loại bỏ tối đa các triệu chứng khó chịu.  
• Dùng thuốc giảm đau đường uống: Nếu người bệnh có biểu hiện đau nhức và viêm sưng thì có thể sử dụng thêm các loại thuốc giảm đau đường uống như naproxen, ibuprofen,… Tuy nhiên, dù thuốc giảm đau có mang lại hiệu quả nhanh chóng thì bệnh nhân cũng không nên lạm dụng, phụ thuộc quá nhiều vào chúng. 
• Dẫn lưu dịch mủ bên trong ổ áp xe: Đối với trường hợp áp xe sưng nặng gây tắc nghẽn cổ họng, bác sĩ có thể dùng biện pháp dẫn lưu dịch mủ. Các bác sĩ trước tiên sẽ rách một vết nhỏ trên amidan, sau đó sử dụng ống xi lanh để hút các dịch mủ bên trong ra ngoài, nhờ vậy mà tình trạng sưng tấy được cải thiện.
• Cắt bỏ amidan: Đối với các trường hợp bệnh mãn tính và có nguy cơ tái phát cao, bác sĩ thường đề xuất phương án cắt bỏ amidan. Hiện nay, phương pháp phẫu thuật cắt bỏ amidan chủ yếu là sử dụng dao mổ và các thiết bị hỗ trợ khác. Cũng có một số bệnh nhân lựa chọn cắt bằng sóng cao tần để rút ngắn thời gian bình phục.

Bệnh nhân áp xe amidan nên ăn gì và kiêng ăn gì?

Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc Đông – Tây y, bệnh nhân áp xe amidan cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày. Theo các chuyên gia, người bệnh nên tăng cường bổ sung những loại thực phẩm sau đây:

• Thực phẩm giàu vitamin A và C giúp xây dựng hệ miễn dịch, sức đề kháng khỏe mạnh, ví dụ cà chua, súp lơ xanh, trái cây có múi, quả kiwi, trứng gà,…
• Thức ăn được chế biến theo phương pháp hấp, luộc đơn giản và thức ăn có kết cầu mềm, loãng như súp hay cháo.
• Các loại ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ và dễ tiêu hóa như bột yến mạch, hạt chia, hạt diêm mạch,…

Bên cạnh đó, người bệnh nên kiêng dùng những loại thực phẩm sau:

• Các loại gia vị cay nóng dễ gây kích ứng amidan như ớt bột, đậu ngực khấu, bột tỏi, hạt tiêu xay,…
• Thức ăn cứng hoặc giòn như bim bim, bánh mỳ khô, bánh quy, khoai tây chiên giòn,…
• Đồ uống chứa cồn như rượu, bia, sake, cocktail,.. và đồ uống nhiều caffeine như cà phê hay trà đen.

Địa chỉ khám chữa áp xe amidan tốt nhất

Người bệnh áp xe amidan có nhu cầu thăm khám có thể tham khảo một số các địa chỉ uy tín, chất lượng sau đây:

• Bệnh viện Bạch Mai: Bệnh viện Bạch Mai là đơn vị y tế tuyến đặc biệt của nhà nước với đội ngũ y bác sĩ giỏi, tay nghề cao có thể điều trị hấu hết các vấn đề liên quan đến tai mũi họng như viêm amidan, áp xe quanh amidan,.. Người bệnh đến thăm khám ở đây hoàn toàn có thể yên tâm về chất lượng. Địa chỉ bệnh viện: Số 78 đường Giải Phóng, phường Phương Đình, Đống Đa, Hà Nội. Liên hệ: 0869 587 728.
• Bệnh viện Chợ Rẫy: Bệnh viện Chợ Rẫy là đơn vị y tế trung ương cấp quốc gia được người dân TP. HCM tin tưởng. Tại đây có chuyên khoa Tai mũi họng có thể giúp bệnh nhân áp xe amidan giải quyết triệt để vấn đề và hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng, tái phát. Địa chỉ bệnh viện: 201B Nguyễn Chí Thanh, P. 12, quận 5, TP. HCM. Liên hệ: 028 3855 4137.

Phòng ngừa bệnh áp xe amidan

Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng áp xe amidan, mọi người nên thực hiện một số biện pháp sau đây:

• Tích cực vệ sinh sạch sẽ tai mũi họng, nhất là vào những thời điểm giao mùa hay thay đổi thời tiết. Mọi người cũng nên sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ như nước súc miệng, nước muối sinh lý,… để bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe hệ hô hấp.
• Luôn nhớ đeo khẩu trang khi đi ra ngoài hoặc khi đến những nơi đông người. Mọi người cũng nên mang theo các loại nước sát khuẩn tay để phòng tránh nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn, virus gây hại qua đường hô hấp.
• Tăng cường luyện tập thể dục thể thao, ít nhất là 30 đến 45 phút mỗi ngày. Bên cạnh đó, mọi người cũng cần chú ý đến việc bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, rau xanh, nước uống để xây dựng sức khỏe, miễn dịch và đề kháng vững mạnh.
• Nếu có bất kỳ dấu hiệu bạn đầu nào của viêm amidan hay viêm họng liên cầu như sưng họng, đau rát cổ họng, amidan viêm sưng, ho có đờm,… thì cần liên hệ với bác sĩ để đặt lịch khám sớm nhất.

Bài viết trên đây hy vọng đã có thể mang đến cho bạn đọc thêm nhiều những kiến thức mới có liên quan đến bệnh áp xe amidan. Đây là tình trạng nhiễm trùng amidan nghiêm trọng có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, người bệnh không nên chủ quan mà cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị.