Viêm Da Cơ Địa Khi Mang Thai

Viêm da cơ địa khi mang thai là tình trạng bệnh lý da liễu thường gặp ở mẹ bầu. Cần có phương án điều trị kịp thời để không ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe mẹ và bé. Chị em nên chủ động tìm hiểu thông tin, dấu hiệu nhận biết, cách điều trị an toàn để không bị hoang mang và biết cách xử lý khi nhiễm bệnh. 

Viêm da cơ địa khi mang thai là bệnh gì?

Viêm da cơ địa (Atopic dermatitis) là bệnh lý da liễu thường gặp ở nhiều đối tượng trong đó có phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh. Bệnh hình thành do nhiều yếu tố tác động, chủ yếu là do di truyền và thay đổi nội tiết tố đột ngột.

Viêm da cơ địa khi mang thai khiến mẹ bầu bị mẩn ngứa ở một số vùng da nhạy cảm như bụng, cổ… kèm theo nhiều triệu chứng khác. Bệnh viêm da cơ địa được xác định là một bệnh lý mãn tính. Vì vậy sau khi phát hiện và điều trị, mẹ bầu cần thực hiện những biện pháp ngăn ngừa để bệnh không tái phát.

Một con số đáng chú ý là có đến 80% số trẻ em có bố mẹ viêm da cơ địa bị nhiễm bệnh. Như vậy để thấy được tỉ lệ di truyền từ mẹ sang con rất cao. Khi mẹ bầu thấy có dấu hiệu viêm nhiễm cần đi thăm khám và điều trị ngay để giảm thiểu tối đa khả năng mắc bệnh cho con.

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa ở bà bầu

Đến thời điểm hiện tại, chưa có thông tin chính thức nào về nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa nói chung và viêm da cơ địa khi mang thai nói riêng. Bệnh được xác nhận có tính di truyền từ bố mẹ sang con. Khi gặp điều kiện thuận lợi, bệnh sẽ khởi phát và tái diễn nhiều lần.

Đối với phụ nữ mang bầu có một số yếu tố làm tăng khả năng phát bệnh viêm da cơ địa như:

• Sự thay đổi đột ngột hormone nội tiết: Khi bước vào giai đoạn đầu thai kỳ nội tiết ở phụ nữ có sự thay đổi mạnh, tăng sinh progesterone và prolactin. Hai hormone này làm tăng nguy cơ kích ứng da, tăng khả năng phát bệnh. Sau khi sinh con một lần nữa lại có sự thay đổi hormone nên cũng có nhiều trường hợp bị viêm da cơ địa sau sinh.
• Suy giảm chức năng miễn dịch tự nhiên: Khi mang thai, cơ địa phụ nữ nhạy cảm hơn, hệ miễn dịch suy yếu nên dễ bị kích ứng bởi các yếu tố bên ngoài hơn. Đặc biệt nồng độ IgE gia tăng, kích thích phản ứng giải phóng Histamin gây bất lợi cho da.
• Thần kinh căng thẳng: Phụ nữ mang bầu thường có tâm lý nhạy cảm, dễ bị căng thẳng, stress dẫn đến mất ngủ, căng thẳng thần kinh. Đây cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến làn da.
• Do ốm nghén: Khi bị nghén, đặc biệt là những trường hợp nghén không ăn được khiến cơ thể thiếu dinh dưỡng, mệt mỏi. Trong các trường hợp viêm da cơ địa khi mang thai thì có đến 60% trường hợp bị ốm nghén.
• Do tiếp xúc dị nguyên: Khi mang thai, da nhạy cảm hơn, dễ bị kích ứng khi tiếp xúc với xà phòng, sữa tắm hoặc một số hóa chất khác.
• Một số nguyên nhân khác: Các yếu tố thời tiết thay đổi, môi trường ô nhiễm, dị ứng đồ ăn, dị ứng lông thú nuôi… Đây cũng có thể là yếu tố khiến viêm da cơ địa khởi phát.

Những triệu chứng của bệnh viêm da cơ địa khi mang thai

Bệnh viêm da cơ địa khi mang thai có nhiều dấu hiệu dễ dàng nhận biết bằng mắt thường. Tuy nhiên khi mới khởi phát, bệnh tự khỏi sau 1 vài ngày sau đó tái phát lại nhiều lần. Điều này khiến người bệnh chủ quan, cho rằng bệnh không nguy hiểm. Đến khi viêm da cơ địa chuyển biến nặng sẽ khó điều trị và ảnh hưởng đến thai nhi.

Mẹ bầu cần hết sức lưu ý, khi nhận thấy các dấu hiệu dưới đây cần đi khám ngay để sớm điều trị.

• Trên da xuất hiện các mụn nước li ti đỏ, có thể mọc đơn lẻ hoặc kết thành từng cụm.
• Bề mặt da nóng rát, kèm theo các cơn ngứa, khó chịu, cường độ tăng mạnh về đêm.
• Da khô ráp, bong vảy trắng, chuyển biến nặng sẽ bị lichen hóa, dày sừng.
• Vị trí xuất hiện thường ở bụng, vòng quanh rốn, các nếp gấp khuỷu tay…
• Một số trường hợp bị viêm nhiễm nặng, viêm da cơ địa bội nhiễm có thể xuất hiện kèm theo một số triệu chứng như sốt, chán ăn…

Phụ nữ có thai bị viêm da cơ địa có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Nỗi lo chung của các mẹ bầu là viêm da cơ địa có ảnh hưởng đến thai nhi hay không. Thực tế, bệnh viêm da cơ địa chỉ là bệnh ngoài da nhưng lại có tính di truyền. Bên cạnh đó việc mẹ bầu sử dụng thuốc điều trị sai cách có thể gây ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến thai nhi.

Nhiều trường hợp viêm da cơ địa ở bà bầu có thể để lại một số biến chứng nguy hiểm như:

• Tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp: Theo thống kê có đến 50% mẹ bầu bị viêm da cơ địa sẽ bị hen suyễn, viêm phế quản.
• Ảnh hưởng xấu tới hệ thần kinh: Khi bị viêm da ở một số vị trí như mắt, mặt, đầu có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh. Người bệnh dễ bị đau đầu, mệt mỏi, thị lực giảm sút.
• Viêm da bội nhiễm: Nếu không cẩn thận khiến vùng da viêm nhiễm bị xây xát, vi khuẩn tấn công gây nhiễm trùng.
• Nhiễm trùng máu: Một số trường hợp mẹ bầu bị nhiễm trùng máu từ các vị trí viêm da cơ địa, ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.
• Để lại sẹo thẩm mỹ: Có 30% các trường hợp viêm da cơ địa để lại sẹo thâm lớn khiến chị em mất tự tin về làn da.
• Gia tăng nguy cơ mắc bệnh tự miễn cho trẻ sau khi sinh: Có đến 70% mẹ bầu bị viêm da cơ địa sinh con bị mắc bệnh tự miễn như chàm da, viêm da, viêm mũi dị ứng….

Từ những dữ liệu và con số cụ thể trên chúng ta có thể thấy được mức độ nguy hiểm của bệnh viêm da cơ địa khi mang thai. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho bé.

Chẩn đoán viêm da cơ địa khi mang thai

Bệnh viêm da cơ địa nói chung và viêm da cơ địa ở bà bầu nói riêng cần được chẩn đoán lâm sàng, cận lâm sàng, và mức độ tiến triển của bệnh. Cụ thể:

Chẩn đoán lâm sàng dựa trên 3 giai đoạn của bệnh:

• Giai đoạn cấp tính: Xuất hiện các đám ban đỏ, không rõ ranh giới, mụn tiết dịch nước, da bị phù nề…
• Giai đoạn bán cấp: Các triệu chứng cấp tính có dấu hiệu thuyên giảm nhẹ hơn nhưng da dày bì hơn.
• Giai đoạn mãn tính: Da dày thâm do tổn thương lặp lại nhiều lần, có ranh giới rõ ràng, bị lichen hóa, xuất hiện các vết nứt kẽ.

Chẩn đoán cận lâm sàng dựa trên các xét nghiệm:

• Xét nghiệm định lượng IgE toàn phần: Nếu hàm lượng IgE càng cao thì nguy cơ thai phụ bị viêm da cơ địa càng lớn. Có đến 80% trường hợp viêm da cơ địa khi mang thai có chỉ số IgE cao.
• Xét nghiệm số lượng tuyệt đối BC ái toan: Người bị viêm da cơ địa sẽ có chỉ số này cao.
• Test áp da: Nhằm xác định các yếu tố gây dị ứng.
• Xét nghiệm RAST: Để tìm dị ứng nguyên huyết thanh, phát hiện sự xuất hiện của IgE với kháng nguyên trong ống nghiệm.

Chẩn đoán chính xác dựa trên 4 tiêu chuẩn: 

• Ngứa, tần suất các cơn ngứa.
• Mức độ tái phát bệnh.
• Hình thái tổn thương trên da.
• Tiền sử mắc bệnh của thai phụ và người thân trong gia đình.

Dựa trên kết quả chẩn đoán bác sĩ sẽ kết luận thai phụ có bị viêm da cơ địa hay không và tư vấn phương án điều trị phù hợp.

Những cách điều trị viêm da cơ địa cho bà bầu an toàn nhất

Trường hợp viêm da cơ địa sau sinh và khi mang thai cần hết sức lưu ý khi áp dụng các phương pháp điều trị. Đặc biệt là khi sử dụng các loại thuốc Tây có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi. Vậy bà bầu bị viêm da cơ địa phải làm sao để khỏi bệnh?

Thứ nhất khi lựa chọn phương án điều trị viêm da cơ địa khi mang thai cần đảm bảo các yếu tố sau:

• Phương pháp an toàn, không để lại tác dụng phụ, không sử dụng thuốc trong thời gian quá dài.
• Hiệu quả nhanh chóng, hạn chế tối đa nguy cơ tái phát.
• Phục hồi tổn thương ngoài da, ngăn ngừa sẹo thâm, chàm da.
• Yếu tố quan trọng nhất là phải đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Thứ 2, mẹ bầu nên đi thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Viêm da cơ địa chưa thể chữa trị tận gốc xong nếu áp dụng đúng phương pháp có thể loại bỏ được 80% triệu chứng. Ngoài ra người bệnh hợp tác, kiêng cữ tốt thì bệnh sẽ không tái phát. Dưới đây là một số giải pháp chữa viêm da cơ địa được bác sĩ khuyến cáo:

Chữa viêm da cơ địa ở bà bầu bằng mẹo dân gian

Trong dân gian có nhiều cây thuốc có tác dụng làm mát da, loại bỏ độc tố, vi khuẩn trên bề mặt. Trường hợp đang mang thai bị viêm da cơ địa nhẹ có thể áp dụng mẹo chữa viêm da cơ địa.

1. Sử dụng mật ong rừng nguyên chất

Mật ong có tính kháng khuẩn, kháng viêm rất tốt nên có thể loại bỏ vi khuẩn bề mặt, hạn chế viêm nhiễm. Người bệnh có thể bôi mật ong hàng ngày để hạn chế nguy cơ bùng phát mạnh, đồng thời cấp ẩm cho da.

• Chuẩn bị: Mật ong rừng (chọn loại tốt, không pha đường để tránh kích ứng da).
• Cách thực hiện: Sát trùng vùng da bị tổn thương bằng nước muối loãng, lau khô bằng khăn mềm sau đó thoa trực tiếp mật ong lên da. Nghỉ 15 phút rồi rửa lại bằng nước ấm, mỗi ngày thực hiện 1 lần trước khi đi ngủ để có kết quả tốt nhất.

2. Chữa viêm da cơ địa bằng trầu không

Tinh dầu trầu không có tác dụng kháng viêm, loại bỏ vi khuẩn và giảm ngứa cực hiệu quả. Bà bầu có thể áp dụng công thức này 2 – 3 lần/ tuần để kiểm soát các triệu chứng viêm da cơ địa.

• Chuẩn bị: 1 nắm lá trầu không (nên lựa lá bánh tẻ).
• Cách thực hiện: Mang lá trầu không rửa sạch, để ráo nước sau đó giã nát, cho thêm vài hạt muối ăn. Có thể đắp trực tiếp lên da hoặc bọc vào vải xô mỏng rồi đặt lên, để 15 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.

3. Phụ nữ có thai dùng lá trà xanh chữa viêm da cơ địa

Một loại cây khác có thể dùng để chữa các bệnh ngoài da, giảm ngứa đó là trà xanh. Thành phần dưỡng chất có trong trà xanh vừa giúp loại bỏ vi khuẩn, kháng viêm, giảm ngứa vừa ngăn ngừa vết thâm.

• Chuẩn bị: 1 nắm lá trà xanh mang rửa sạch, để ráo nước.
• Cách thực hiện: Vò nát lá rồi cho vào nồi, đun cùng với 1,5 – 2 lít nước trong khoảng 15 phút. Gạn lấy nước pha ấm tắm toàn thân, mỗi tuần nên thực hiện 2 – 3 lần.

Lưu ý: Mẹo dân gian chỉ sử dụng khi bệnh viêm da cơ địa mới khởi phát. Ngoài ra, mẹ bầu cần lưu ý khi lựa chọn và làm sạch nguyên liệu, tránh để da bị kích ứng.

Chữa viêm da cơ địa khi mang thai bằng Tây y

Điều trị Tây y vẫn là phương pháp được đánh giá mang lại hiệu quả nhanh nhất. Tuy nhiên khi chữa bệnh thai phụ cần hết sức lưu ý tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để an toàn cho thai nhi. Tùy vào tình trạng bệnh lý nặng hay nhẹ bác sĩ sẽ chỉ định điều trị tại chỗ hoặc quang trị liệu. Cụ thể:

Điều trị tại chỗ

Mục đích của phương pháp này là sử dụng thuốc nhằm loại bỏ các vị trí bị viêm da, giúp mẹ bầu giảm bớt ngứa ngáy, khô ráp da. Các loại thuốc thường dùng bao gồm:

• Sử dụng kem bôi ngoài da: Bà bầu có thể dùng một số loại kem bôi dưỡng ẩm như Vaseline, eucerin. Mức độ bệnh nặng hơn sẽ được chỉ định dùng sản phẩm có chứa corticoid nồng độ thấp.
• Thuốc đặc trị bệnh: Một số loại thuốc kháng sinh, giảm đau, ức chế miễn dịch, kháng histamin loại dành cho bà bầu.

Điều trị toàn thân

Nếu  tình trạng bệnh nghiêm trọng, viêm nhiễm không thể ức chế bằng các loại thuốc cần áp dụng liệu pháp ánh sáng. Phương pháp này lợi dụng hoạt động của các tia UVA, UVB tiêu diệt vi khuẩn, làm se bề mặt ngăn ngừa bệnh tái phát.

Khi mang thai bị viêm da cơ địa nên ăn gì và kiêng gì tốt nhất?

Chế độ dinh dưỡng hàng ngày ảnh hưởng rất lớn tới kết quả điều trị viêm da cơ địa. Một số món ăn kích ứng có thể khiến bệnh thêm trầm trọng và làm tăng nguy cơ tái phát.

Mẹ bầu nên tham khảo những món ăn nên và không nên xuất hiện trong thực đơn cho người bị viêm da cơ địa dưới đây:

• Các loại thực phẩm nên ăn: Mẹ bầu nên ăn nhiều các loại rau, củ, quả tự nhiên có chứa nhiều vitamin tốt cho cả mẹ và bé. Ngoài ra, vitamin giúp làm đẹp da, tăng cường chức năng hệ miễn dịch tự nhiên. Điều này giúp mẹ bầu hạn chế được nguy cơ mắc các bệnh cảm cúm, ho thông thường. Ưu tiên ăn các loại quả mọng, táo, chuối, carot, rau có màu xanh đậm…
• Các loại thực phẩm không nên ăn: Đồ ngọt, hải sản, đồ nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, dưa chua là những thực phẩm top đầu mẹ bầu cần tránh. Ngoài ra khi bị viêm da cơ địa cần kiêng sử dụng chất kích thích, uống rượu bia…

Biện pháp ngăn ngừa viêm da cơ địa khi mang thai

Do viêm da cơ địa là bệnh mãn tính nên sau khi điều trị thai phụ cần hết sức cẩn thận trong sinh hoạt hàng ngày, tránh để bệnh tái phát. Dù chưa bị bệnh hay đã điều trị khỏi thì mẹ bầu cũng nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa dưới đây:

• Có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức khiến thần kinh căng thẳng.
• Nên uống nhiều nước mỗi ngày nhằm tăng độ ẩm cho da. Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên bổ sung nước và vitamin thông qua các loại trái cây như cam, kiwi, ổi,… để da luôn được cung cấp nước và dưỡng chất cần thiết, tránh thô ráp do ngứa ngáy.
• Sử dụng các loại kem dưỡng ẩm chiết xuất tự nhiên, không gây kích ứng.
• Mặc quần áo rộng rãi, chất liệu thoáng mát, giảm ma sát tác động khiến bề mặt da bị tổn thương.
• Không nên ăn các đồ ăn gây kích ứng da mạnh như đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ…
• Thực hiện các biện pháp bảo vệ da khi ra ngoài, nên bôi kem chống nắng hàng ngày, hạn chế tiếp xúc môi trường ô nhiễm, khói bụi.

Hi vọng những thông tin về viêm da cơ địa khi mang thai trong bài viết này giúp thai phụ nhận biết được bệnh và có hướng xử lý. Tốt nhất mẹ bầu nên đi khám chính xác, không nên dùng thuốc bừa bãi. Ngoài ra, mỗi người cũng nên chủ động trang bị các kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và con yêu.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:

• Viêm da liên cầu: Hình ảnh, triệu chứng và biện pháp điều trị hiệu quả
  
• Thuốc điều trị viêm da tiếp xúc: 2 nhóm thuốc thông dụng, hiệu quả nhất