Viêm Da Quanh Miệng Ở Trẻ Em Do Đâu? Cách Điều Trị Hiệu Quả

Viêm da quanh miệng ở trẻ em là một tình trạng viêm da phổ biến gây ra các triệu chứng như mụn nước, mẩn đỏ và ngứa xung quanh miệng. Bài viết sau đây, chuyên gia sẽ cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng này, nhằm hỗ trợ các bậc phụ huynh nhận biết bệnh sớm và có phương pháp chăm sóc, điều trị bệnh một cách tốt nhất cho con.

Tìm hiểu viêm da quanh miệng ở trẻ em là gì?

Viêm da quanh miệng ở trẻ em gây ra các nốt đỏ nhỏ, mụn nước, đóng vảy hoặc bong tróc quanh miệng. Tình trạng này có thể cũng kèm theo ngứa rát hoặc khó chịu cho trẻ.

Các dạng viêm da quanh miệng thường gặp ở trẻ em bao gồm:

• Viêm da quanh miệng cổ điển: Đây là dạng phổ biến nhất, biểu hiện bằng các nốt sẩn đỏ, mụn nước nhỏ, có vảy, tập trung quanh miệng nhưng không lan đến viền môi. Các tổn thương có thể lan rộng đến vùng quanh mũi và mắt.
• Viêm da quanh miệng dạng hạt: Thường xảy ra ở trẻ em trước tuổi dậy thì, đặc biệt là trẻ em da màu. Biểu hiện bằng các sẩn viêm nhỏ, màu da, nâu đỏ hoặc nâu vàng, tập trung quanh miệng, mũi hoặc mắt. Các sẩn này không chứa dịch hoặc mủ.

Xem thêm: Viêm Da Đầu Trẻ Em Là Gì? Triệu Chứng Và Phác Đồ Chữa Bệnh

Nguyên nhân khiến trẻ em bị viêm da quanh miệng

Viêm da quanh miệng ở trẻ em khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Tiếp xúc với các chất kích thích: Da trẻ em rất nhạy cảm, dễ bị kích ứng bởi các sản phẩm như kem đánh răng có chứa fluoride, nước bọt, mỹ phẩm, kem chống nắng hoặc các sản phẩm chăm sóc da khác.
• Sử dụng corticosteroid tại chỗ kéo dài: Việc lạm dụng kem bôi corticosteroid trên mặt có thể làm tăng nguy cơ phát triển viêm da quanh miệng.
• Nhiễm trùng: Vi khuẩn hoặc nấm có thể góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm.
• Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gió hoặc thời tiết lạnh và khô có thể làm khô da và kích thích viêm da.
• Chảy nước dãi: Trẻ nhỏ thường xuyên chảy nước dãi, đặc biệt là khi mọc răng làm ẩm ướt vùng da quanh miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển.
• Dị ứng thực phẩm: Một số trẻ bị dị ứng với những loại thực phẩm riêng, gây ra phản ứng viêm da quanh miệng.
• Yếu tố di truyền: Trẻ có tiền sử gia đình bị dị ứng hoặc viêm da cơ địa có nguy cơ cao hơn mắc bệnh.

Triệu chứng điển hình viêm da quanh miệng ở trẻ em

Cha mẹ dễ dàng nhận biết được tình trạng viêm da quanh miệng của con thông qua các triệu chứng điển hình dưới đây:

• Xuất hiện nốt mụn nhỏ: Các nốt mụn này thường có màu đỏ, đôi khi chứa dịch hoặc mủ, tập trung xung quanh miệng, nhưng không lan đến viền môi.
• Da khô, bong tróc: Vùng da quanh miệng có thể bị khô, bong tróc hoặc nứt nẻ, gây cảm giác khó chịu cho trẻ.
• Ngứa và rát: Trẻ cảm thấy ngứa, rát hoặc châm chích ở vùng da bị ảnh hưởng.
• Lan rộng: Trong một số trường hợp, tổn thương lan rộng đến vùng da quanh mũi và mắt.
• Không có mụn đầu đen: Đây là một điểm khác biệt quan trọng giữa viêm da quanh miệng và mụn trứng cá.

Biến chứng viêm da quanh miệng ở trẻ em

Viêm da quanh miệng ở trẻ em thường không gây ra các vấn đề nghiêm trọng nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu bệnh không được kiểm soát tốt sẽ dẫn đến một số biến chứng sau:

• Nhiễm trùng da thứ cấp: Trẻ em thường có thói quen gãi hoặc cọ xát vào vùng da bị viêm, dẫn đến tổn thương da, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm hoặc virus xâm nhập gây nhiễm trùng thứ cấp. Vùng da bị tổn thương có thể sưng, nóng, đỏ, chảy dịch, hình thành mủ và lở loét.
• Tăng sắc tố da: Khi viêm da kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, vùng da bị tổn thương có thể trở nên tối màu hoặc sáng màu hơn so với vùng da xung quanh. Điều này tạo ra sự không đồng đều về màu da, gây ảnh hưởng thẩm mỹ.
• Sẹo da: Viêm da quanh miệng nặng hoặc bị nhiễm trùng dẫn đến hình thành sẹo, đặc biệt nếu trẻ liên tục gãi hoặc cọ xát vào vùng da tổn thương.
• Lan rộng viêm da: Nếu không điều trị kịp thời, viêm da quanh miệng lan ra các vùng da khác như vùng quanh mũi, cằm và thậm chí là quanh mắt, khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Khi nào cần đưa trẻ nhỏ đi khám da liễu?

Viêm da quanh miệng ở trẻ nhỏ thường được kiểm soát tốt bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà. Nhưng trong một số trường hợp dưới đây, việc thăm khám bác sĩ là cần thiết để tránh các biến chứng:

• Triệu chứng không cải thiện sau 5 – 7 ngày chăm sóc tại nhà bằng cách giữ sạch vùng da bị viêm và tránh sử dụng các sản phẩm gây kích ứng.
• Khi các nốt đỏ hoặc mụn nhỏ bắt đầu lan rộng từ vùng quanh miệng ra vùng mũi, cằm hoặc mắt.
• Xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng như da đỏ hơn, sưng, nóng hoặc xuất hiện mủ.
• Nếu cơn ngứa làm trẻ khó ngủ hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Xuất hiện các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi hoặc ăn uống kém cùng với viêm da quanh miệng.
• Nếu viêm da quanh miệng liên tục tái phát, có thể có nguyên nhân tiềm ẩn chưa được xác định, chẳng hạn như dị ứng hoặc các bệnh lý khác.

Xem thêm: Viêm Da Do Ánh Nắng Có Nguy Hiểm Không? Điều Trị Thế Nào?

Chẩn đoán viêm da quanh miệng ở trẻ em

Dưới đây là quy trình chẩn đoán viêm da quanh miệng ở trẻ em giúp phát hiện nguyên nhân và mức độ bệnh hiện tại.

Khám lâm sàng:

• Bác sĩ sẽ quan sát kỹ các tổn thương trên da của trẻ, đặc biệt là vùng quanh miệng, mũi và mắt.
• Bác sĩ trao đổi với phụ huynh về tiền sử bệnh, thói quen chăm sóc da và các yếu tố có thể gây ra triệu chứng ở trẻ nhỏ.

Xét nghiệm cận lâm sàng:

• Cạo da tìm nấm: Mẫu da được lấy từ vùng tổn thương để kiểm tra sự hiện diện của nấm dưới kính hiển vi. Đây là xét nghiệm đơn giản, nhanh chóng và thường được thực hiện ngay tại phòng khám.
• Nuôi cấy vi khuẩn: Mẫu da hoặc dịch từ tổn thương được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để xác định loại vi khuẩn gây nhiễm trùng, nếu có. Xét nghiệm này giúp bác sĩ lựa chọn kháng sinh phù hợp nếu cần thiết.
• Test dị ứng: Nếu nghi ngờ viêm da quanh miệng có liên quan đến dị ứng, bác sĩ sẽ chỉ định test dị ứng da hoặc xét nghiệm máu để tìm ra tác nhân gây dị ứng.

Phương pháp chăm sóc và điều trị trẻ viêm da quanh miệng

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết phụ huynh cách chăm sóc và điều trị trẻ viêm da quanh miệng:

Chăm sóc tại nhà

Những trường hợp viêm da nhẹ, áp dụng phương pháp chăm sóc da đúng cách sẽ giúp cải thiện bệnh tích cực. Đây cũng là phần quan trọng trong việc ngăn ngừa viêm da quanh miệng ở trẻ em tái phát dai dẳng:

Hạn chế để trẻ tiếp xúc chất kích ứng:

• Kem đánh răng có fluoride: Nếu trẻ dưới 6 tuổi, hãy sử dụng kem đánh răng không chứa fluoride hoặc chỉ sử dụng một lượng rất nhỏ kem đánh răng có fluoride.
• Mỹ phẩm và kem chống nắng: Tránh sử dụng mỹ phẩm và kem chống nắng trên vùng da quanh miệng trẻ, trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
• Các sản phẩm chăm sóc da: Hãy thận trọng khi sử dụng các sản phẩm chăm sóc da mới cho trẻ. Luôn thử nghiệm các sản phẩm này trên một vùng da nhỏ trước khi sử dụng trên diện rộng và trên mặt.

Chăm sóc da mặt của bé nhẹ nhàng:

• Lau sạch nước dãi: Thường xuyên lau sạch nước dãi quanh miệng trẻ, đặc biệt là khi trẻ mọc răng.
• Rửa mặt đúng cách: Rửa mặt cho trẻ bằng nước ấm và sữa rửa mặt dịu nhẹ 2 lần/ngày. Tránh dùng nước nóng hoặc xà phòng tẩy rửa mạnh, vì chúng sẽ làm khô da và gây kích ứng.
• Lau khô nhẹ nhàng: Sau khi rửa mặt, dùng khăn mềm thấm nhẹ nhàng vùng da bị ảnh hưởng. Tránh chà xát mạnh, vì điều này có thể làm tổn thương da và làm tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn.
• Dưỡng ẩm thường xuyên: Sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp để giữ cho da trẻ luôn mềm mại và đủ ẩm, đặc biệt là trong thời tiết khô hanh.

Xem thêm: 9 Cách Trị Viêm Da Quanh Miệng Tại Nhà Hiệu Quả Và Đơn Giản

Thuốc Tây điều trị bệnh

Thuốc Tây có tác dụng giảm giảm nhẹ triệu chứng viêm da quanh miệng nhanh chóng, hiệu quả cho các trường hợp bệnh từ mức nhẹ đến nặng.

• Thuốc kháng sinh tại chỗ: Bác sĩ kê đơn kem hoặc gel kháng sinh như erythromycin hoặc metronidazole để bôi lên vùng da bị ảnh hưởng.
• Thuốc ức chế calcineurin tại chỗ: Pimecrolimus hoặc tacrolimus được sử dụng thay thế cho kháng sinh, đặc biệt nếu trẻ không đáp ứng với kháng sinh hoặc có nguy cơ kháng thuốc.
• Thuốc kháng sinh đường uống: Trong trường hợp nặng hoặc không đáp ứng với điều trị tại chỗ, bác sĩ kê đơn kháng sinh đường uống như tetracycline, doxycycline hoặc minocycline.
• Kem dưỡng ẩm: Bác sĩ chỉ định sử dụng một số loại kem dưỡng ẩm phù hợp cho da của trẻ, giúp duy trì độ ẩm da và giảm kích ứng.

Sử dụng thuốc đúng liều lượng, đúng thời gian và đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp triệu chứng bệnh thuyên giảm và ngăn ngừa biến chứng xảy ra. Nếu trẻ có bất kỳ phản ứng phụ nào khi sử dụng thuốc, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.

Biện pháp phòng ngừa viêm da quanh miệng ở trẻ em

Dưới đây là hướng dẫn cách chăm sóc trẻ, giúp phòng ngừa bệnh viêm da quanh miệng hiệu quả.

Các biện pháp khác:

• Sử dụng sản phẩm dịu nhẹ: Chọn loại sữa rửa mặt và các sản phẩm chăm sóc da mặt dành riêng cho trẻ em, không chứa hương liệu, chất tạo màu và các thành phần gây kích ứng.
• Giữ vệ sinh răng miệng: Đánh răng cho trẻ đều đặn 2 lần/ngày để ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ quanh miệng.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Đảm bảo trẻ ăn uống đủ chất, đặc biệt là các loại thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất nhằm tăng cường sức đề kháng cho da. Nếu trẻ có tiền sử dị ứng thực phẩm, hãy tránh cho trẻ ăn các loại thực phẩm đó.
• Vệ sinh đồ chơi và vật dụng thường xuyên: Đồ chơi và vật dụng mà trẻ thường xuyên tiếp xúc cũng cần được vệ sinh sạch sẽ để tránh vi khuẩn và bụi bẩn gây kích ứng da.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên, ăn uống lành mạnh và tiêm phòng đầy đủ để tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
• Theo dõi và kiểm soát dị ứng: Nếu trẻ có tiền sử dị ứng, hãy tránh cho trẻ tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng và theo dõi các triệu chứng.

Viêm da quanh miệng ở trẻ em không phải là bệnh lý nguy hiểm, tuy nhiên, nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Nếu bạn nghi ngờ con mình bị viêm da quanh miệng, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Bệnh Viêm Da Có Tự Hết Không? Khi Nào Cần Khám Bác Sĩ?