Mề Đay Phù Mạch

Mề đay phù mạch (Angioedema) là một tình trạng y tế phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều lo lắng và khó chịu cho người mắc phải. Ngoài các biểu hiện trên bề mặt da, bệnh còn có thể gây sưng phù sâu, ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh mề đay phù mạch là rất quan trọng để quản lý, điều trị bệnh hiệu quả. Nội dung bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết và đầy đủ nhất về Angioedema, giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan và các biện pháp hữu hiệu để đối phó với tình trạng này.

Mề đay phù mạch là gì?

Mề đay phù mạch là tình trạng sưng phù ở các lớp sâu hơn của da và mô dưới da. Đặc biệt là ở khu vực mắt, môi, cổ họng và đôi khi cả tay, chân hoặc các bộ phận khác của cơ thể. Tình trạng này thường do phản ứng dị ứng, nhưng cũng có thể do yếu tố di truyền hoặc không rõ nguyên nhân.

Tham khảo: Nổi Mề Đay HIV Có Ngứa Không? Cách Xử Trí Hiệu Quả 

Nếu nổi mề đay thông thường chỉ tác động đến bề mặt da, thì phù mạch có khả năng ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phù mạch có thể gây sưng phù ở đường hô hấp và tiêu hóa, dẫn đến nguy cơ tử vong.

Nguyên nhân gây mề đay phù mạch

Có nhiều nguyên nhân gây mề đay phù mạch, nhưng phổ biến nhất vẫn phải kể đến những nguyên nhân sau:

• Dị ứng: Dị ứng với thức ăn, thuốc men, côn trùng đốt, phấn hoa và các chất gây dị ứng khác là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra Angioedema. Khi bạn tiếp xúc với chất gây dị ứng, cơ thể bạn sẽ giải phóng histamine và các hóa chất khác gây ra sưng nề, ngứa và các triệu chứng khác của Angioedema.
• Nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là do vi khuẩn hoặc virus, cũng có thể gây ra Angioedema. Nhiễm trùng tạo ra phản ứng viêm trong cơ thể, dẫn đến sưng nề và các triệu chứng khác của mề đay phù mạch.
• Thuốc men: Chẳng hạn như thuốc ức chế men chuyển hóa (ACE inhibitors), aspirin và thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể gây ra Angioedema. Những loại thuốc này dễ gây ra phản ứng dị ứng hoặc có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể sản xuất và sử dụng histamine.
• Yếu tố khác: Căng thẳng, tập thể dục, thay đổi nhiệt độ và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cũng có thể gây ra Angioedema. Những yếu tố này có thể gây ra phản ứng giải phóng histamine trong cơ thể, dẫn đến các triệu chứng của Angioedema.

Trong một số trường hợp, mề đay phù mạch có thể xảy ra mà không có nguyên nhân rõ ràng. Điều này được gọi là mề đay phù mạch tự phát.

Triệu chứng mề đay phù mạch

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của mề đay phù mạch:

• Sưng nề: Có thể xảy ra ở nhiều vị trí trên cơ thể, bao gồm mặt, môi, mí mắt, lưỡi, cổ họng, tay, chân và bộ phận sinh dục. Sưng nề thường mềm, ấn lõm, không nóng và có thể kèm theo mẩn đỏ.
• Ngứa: Ngứa thường ít hơn so với mề đay thông thường.
• Đau: Đau có thể xảy ra, đặc biệt là khi sưng nề ở vị trí sâu.
• Khó thở: Nếu sưng nề ảnh hưởng đến thanh quản hoặc khí quản, có thể dẫn đến khó thở, đây là tình trạng nguy cấp cần được cấp cứu ngay lập tức.

Tìm hiểu ngay: Người Bị Mề Đay Mãn Tính Có Chữa Được Không?

Mề đay phù mạch có nguy hiểm không?

Mề đay phù mạch có thể nguy hiểm trong một số trường hợp, đặc biệt là nếu không được điều trị kịp thời. Nguy hiểm tiềm ẩn của Angioedema bao gồm:

• Tắc nghẽn đường thở: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của Angioedema và bệnh nhân có thể phải đối diện với nguy cơ tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Bởi tình trạng sưng nề ở cổ họng hoặc thanh quản sẽ chặn đường thở, khiến bạn khó thở hoặc không thở được.
• Sốc phản vệ: Là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng. Biểu hiện của sốc phản vệ bao gồm khó thở, chóng mặt, ngất xỉu, tụt huyết áp, buồn nôn và nôn. Sốc phản vệ cần được cấp cứu y tế ngay lập tức.
• Các biến chứng khác: Ngoài tắc nghẽn đường thở và sốc phản vệ, Angioedema cũng có thể dẫn đến một số biến chứng khác, bao gồm: Mất nước, nhiễm trùng hoặc đau đớn, nhất là ở vị trí sưng nề sâu.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Angioedema thường là một tình trạng không nguy hiểm và sẽ tự khỏi trong vài giờ đến vài ngày. Hầu hết các trường hợp mề đay phù mạch không cần điều trị y tế và có thể được điều trị tại nhà bằng thuốc không kê đơn.

Nổi mề đay phù mạch khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo cho thấy mề đay phù mạch của bạn có thể nguy hiểm và cần được cấp cứu y tế ngay lập tức:

• Khó thở hoặc không thở được.
• Khàn giọng hoặc nói khàn khàn.
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu.
• Sưng nề ở mặt, môi hoặc lưỡi.
• Tăng nhịp tim.
• Buồn nôn hoặc nôn.
• Mẩn đỏ hoặc phát ban lan rộng.
• Đau bụng.

Tham khảo: Nổi Mề Đay Sưng Mí Mắt Do Đâu? Cách Điều Trị Hiệu Quả

Biện pháp chẩn đoán mề đay gây phù mạch

Chẩn đoán mề đay phù mạch thường dựa trên các yếu tố sau:

Bệnh sử và tiền sử y khoa

Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng của bạn, bao gồm thời điểm bắt đầu, mức độ nghiêm trọng, các yếu tố kích hoạt tiềm ẩn và tiền sử dị ứng hoặc các bệnh lý khác.

Khám lâm sàng

• Bác sĩ sẽ kiểm tra da của bạn để tìm các dấu hiệu sưng nề, mẩn đỏ và các dấu hiệu khác của Angioedema.
• Bác sĩ cũng có thể kiểm tra các dấu hiệu của các biến chứng, chẳng hạn như khó thở hoặc sưng nề ở mặt hoặc cổ họng.

Xét nghiệm

Xét nghiệm thường không cần thiết để chẩn đoán Angioedema. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm để xác định nguyên nhân hoặc loại trừ các tình trạng khác. Các xét nghiệm chẩn đoán bệnh trong trường hợp này có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Giúp xác định xem bạn có dị ứng với bất kỳ chất nào hay không, chẳng hạn như thức ăn, thuốc men hoặc côn trùng đốt.
• Xét nghiệm da: Xét nghiệm da liên quan đến việc tiêm các chất gây dị ứng tiềm ẩn vào da của bạn và quan sát phản ứng. Nếu bạn bị dị ứng với một chất nào đó, da của bạn sẽ có phản ứng, chẳng hạn như sưng đỏ hoặc ngứa.
• Xét nghiệm hình ảnh: Chẳng hạn như chụp X-quang ngực hoặc chụp CT, có thể được sử dụng để loại trừ các nguyên nhân khác gây sưng nề, chẳng như nhiễm trùng hoặc khối u.

Đọc thêm: Khi Bị Nổi Mề Đay Có Được Ra Gió Không?

Chẩn đoán phân biệt

Cần chẩn đoán phân biệt mề đay phù mạch với các bệnh lý khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự, bao gồm:

• Mề đay thông thường: Mề đay thông thường là một phản ứng dị ứng phổ biến gây ra các mảng da sưng đỏ, ngứa ngáy. Mề đay thông thường thường tự khỏi trong vài giờ đến vài ngày.
• Angioedema do thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc ức chế men chuyển hóa (ACE inhibitors) và aspirin, có thể gây ra sưng nề ở mặt, môi, lưỡi và các bộ phận khác của cơ thể.
• Phù Quincke: Phù Quincke là một dạng sưng nề sâu ảnh hưởng đến lớp da dưới da. Phù Quincke thường xảy ra ở mặt, môi, mí mắt và bộ phận sinh dục.
• Viêm da tiếp xúc: Viêm da tiếp xúc là một phản ứng da do tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc chất kích thích. Viêm da tiếp xúc có thể gây ra các triệu chứng tương tự như Angioedema, bao gồm sưng đỏ, ngứa và rát bỏng.

Chẩn đoán mề đay phù mạch thường dựa trên bệnh sử, tiền sử y khoa, khám lâm sàng và đôi khi là xét nghiệm. Việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng để đảm bảo bạn được điều trị đúng cách và giảm nguy cơ biến chứng.

Cách xử trí khi bị nổi mề đay phù mạch

Khi bị nổi mề đay phù mạch, việc xử trí kịp thời và hiệu quả rất quan trọng để giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là các biện pháp xử trí cần thiết khi bị nổi mề đay phù mạch:

• Tránh các yếu tố kích hoạt: Nếu bạn biết nguyên nhân gây ra Angioedema của mình, hãy tránh xa nguyên nhân đó. Ví dụ, nếu bạn bị dị ứng với thức ăn nào đó, hãy tránh ăn thức ăn đó.
• Dùng thuốc: Thuốc kháng histamine giúp giảm ngứa và sưng nề. Bạn có thể mua thuốc kháng histamine không kê đơn tại các hiệu thuốc. Trong trường hợp bị sốc phản vệ, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng Adrenaline. Nếu bạn có nguy cơ cao bị sốc phản vệ, bác sĩ có thể kê cho bạn thuốc adrenaline dạng tiêm (EpiPen). Corticosteroid có thể được sử dụng để giảm viêm và sưng nề. Corticosteroid có thể được dùng dạng uống hoặc tiêm.
• Chườm mát: Chườm mát lên vùng da bị sưng nề có thể giúp giảm đau và sưng nề.
• Nâng cao vị trí sưng nề: Giúp giảm sưng nề.
• Uống nhiều nước: Giúp ngăn ngừa mất nước do sưng nề.
• Nghỉ ngơi: Hỗ trợ cơ thể bạn nhanh chóng phục hồi.

Xem ngay: Trẻ Bị Nổi Mề Đay Tắm Lá Gì? 10 Loại Lá Giảm Mẩn Ngứa Nhanh

Biện pháp phòng tránh

Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh tình trạng nổi mề đay gây phù mạch mà bạn cần nắm được:

• Nếu có tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng, hãy luôn mang theo epinephrine tự tiêm (EpiPen) nhưng cần biết cách sử dụng chúng.
• Thông báo cho người thân, bạn bè và đồng nghiệp về tình trạng dị ứng của mình cũng như cách xử trí khi cần thiết.
• Tránh các yếu tố kích thích dị ứng đã biết, duy trì môi trường sống sạch sẽ và hạn chế căng thẳng.
• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và tập thể dục thường xuyên để tăng cường hệ miễn dịch.
• Ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng và tránh hút thuốc lá, uống rượu bia.
• Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn có thể làm tăng nguy cơ Angioedema, chẳng hạn như hen suyễn, viêm da dị ứng và rối loạn tự miễn.

Mề đay phù mạch là một tình trạng không thể coi thường, bởi nó không chỉ gây ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống mà còn có thể đe dọa tính mạng trong những trường hợp nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị kịp thời là điều cần thiết để kiểm soát hiệu quả tình trạng này khỏi những rủi ro liên quan.