Nổi Mề Đay Mãn Tính Là Gì? Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa Bệnh

Nổi mề đay mãn tính là một tình trạng da phổ biến, gây ra những vết mẩn đỏ, ngứa ngáy kéo dài trên cơ thể. Đây là vấn đề sức khỏe không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bài viết sau đây sẽ cùng bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp điều trị hiệu quả tình trạng này.

Nổi mề đay mãn tính là gì?

Nổi mề đay mãn tính là tình trạng da xuất hiện các nốt sẩn phù, mẩn đỏ, sưng ngứa kéo dài hơn 6 tuần mà không rõ nguyên nhân. Mẩn đỏ có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường gặp nhất ở mặt, thân mình, tay và chân. 

Các triệu chứng có thể tái phát nhiều lần và kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm. Nguyên nhân của mề đay mãn tính thường không rõ ràng và có thể liên quan đến các yếu tố như dị ứng, căng thẳng, nhiễm trùng hoặc các bệnh lý tự miễn dịch.

Mề đay mãn tính tuy không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng lại gây tổn thương da. Đặc biệt bệnh kéo dài dai dẳng và thường xuyên tái phát khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất ngủ, ảnh hưởng tới công việc, học tập. Do đó việc phòng ngừa và điều trị bệnh là điều rất quan trọng.

Triệu chứng thường gặp

Triệu chứng của bệnh nổi mề đay mãn tính thường biểu hiện qua nhiều dấu hiệu khác nhau trên da và có thể kéo dài hoặc tái phát nhiều lần. Dưới đây là các triệu chứng phổ biến của nổi mề đay mãn tính:

• Nốt sẩn đỏ hoặc mảng sưng: Các nốt sẩn hoặc mảng sưng đỏ xuất hiện trên da. Kích thước và hình dạng của chúng có thể thay đổi từ vài milimét đến vài centimet.
• Ngứa dữ dội: Ngứa là triệu chứng chính, có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
• Thay đổi hình dạng và vị trí: Các nốt sẩn hoặc mảng sưng có thể thay đổi vị trí và hình dạng trong vài giờ hoặc vài ngày. Chúng có thể nổi lên ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể.
• Phát ban kéo dài: Triệu chứng kéo dài hơn 6 tuần và có thể tái phát nhiều lần.
• Sưng phù (phù mạch): Sưng nề có thể xuất hiện ở môi, mắt, họng hoặc các vùng khác trên cơ thể. Sưng phù mạch có thể nguy hiểm nếu xảy ra ở vùng họng, gây khó thở.
• Đau hoặc cảm giác nóng rát: Một số người có thể cảm thấy đau hoặc cảm giác nóng rát ở vùng da bị ảnh hưởng.
• Phát ban có thể nặng hơn vào ban đêm: Triệu chứng ngứa và phát ban thường nặng hơn vào ban đêm, gây khó ngủ.

Nguyên nhân gây bệnh

Nổi mề đay mãn tính có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong một số trường hợp bác sĩ cũng không thể xác định được nguyên nhân gây bệnh:

Nguyên nhân tự phát:

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của mề đay mãn tính, chiếm khoảng 60% các trường hợp. Một số yếu tố có thể góp phần gây ra mề đay mãn tính tự phát bao gồm:

• Di truyền: Nếu gia đình bạn có người bị mề đay mãn tính, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Yếu tố nội tiết: Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ, đặc biệt là trong thời kỳ mang thai, kinh nguyệt hoặc mãn kinh, có thể làm tăng nguy cơ mắc mề đay mãn tính.
• Căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của mề đay mãn tính.
• Nhiễm trùng: Một số loại vi khuẩn, virus và ký sinh trùng có thể gây ra mề đay mãn tính.

Do các tác nhân vật lý:

Mề đay mãn tính do tác nhân vật lý xảy ra khi da tiếp xúc với một số yếu tố kích thích, bao gồm:

• Ánh nắng mặt trời: Mề đay do ánh nắng mặt trời thường xuất hiện trong vòng 2-4 giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Nước lạnh: Mề đay do nước lạnh thường xuất hiện trong vòng vài phút sau khi tiếp xúc với nước lạnh.
• Ma sát: Chà xát da có thể gây ra mề đay ở một số người.
• Rung động: Rung động từ các thiết bị như máy khoan hoặc máy cưa có thể gây ra mề đay ở một số người.

Nguyên nhân do thuốc:

Mề đay mãn tính có thể do phản ứng dị ứng với một số loại thuốc, bao gồm:

• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Ibuprofen, aspirin, naproxen.
• Thuốc giảm đau: Codeine, hydrocodone.
• Thuốc kháng sinh: Cephalosporin, tetracycline, sulfonamide, penicillin.
• Thuốc giảm huyết áp: Một số loại thuốc giảm huyết áp có thể gây ra mề đay như thuốc ức chế men chuyển (ACE) và thuốc chẹn beta.

Nguyên nhân do thực phẩm:

Mặc dù hiếm gặp, nhưng mề đay mãn tính có thể do dị ứng với một số loại thực phẩm, bao gồm:

• Đậu phộng.
• Hải sản (tôm, cua, sò, ốc).
• Trứng.
• Sữa bò hoặc sản phẩm từ sữa.
• Đậu nành.

Nguyên nhân do bệnh lý nền:

Mề đay mãn tính có thể do một số bệnh lý nền gây ra, bao gồm:

• Bệnh tuyến giáp: Bệnh cường giáp hoặc viêm tuyến giáp.
• Lupus: Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh tự miễn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm da.
• Viêm gan C: Viêm gan C do virus gây ra có thể gây ra mề đay mãn tính ở một số người.
• Ung thư: Một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư máu, có thể gây ra mề đay mãn tính.

Nổi mề đay mãn tính có gây nguy hiểm không?

Nổi mề đay mãn tính thường không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ra một số tác động tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh:

Ảnh hưởng đến thẩm mỹ da

Mẩn đỏ, sưng nề có thể khiến da trở nên sần sùi, mất thẩm mỹ. Gãi ngứa nhiều có thể dẫn đến trầy xước da, hình thành sẹo.

Gây ngứa ngáy, khó chịu

Ngứa ngáy có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, gây mất tập trung và khó chịu trong sinh hoạt. Những cơn ngứa khiến người bệnh gãi nhiều, dẫn đến trầy xước da, chảy máu, thậm chí là bội nhiễm.

Gây lo lắng, stress

Bệnh kéo dài dai dẳng có thể khiến người bệnh lo lắng, stress, ảnh hưởng đến tâm lý. Từ đó dẫn đến mất ngủ gây mệt mỏi, suy nhược.

Trong một số trường hợp nặng

Có thể dẫn đến sưng họng, khó thở, khàn giọng, buồn nôn, nôn mửa. Đây là những dấu hiệu của sốc phản vệ, một tình trạng cấp cứu nguy hiểm đến tính mạng.

Tuy nhiên, người bệnh không nên quá lo lắng bởi nổi mề đay mãn tính thường không phải là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng. Hầu hết các trường hợp đều có thể được kiểm soát hiệu quả bằng thuốc và các biện pháp khác. Nếu bạn tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bệnh sẽ được kiểm soát tốt và ít ảnh hưởng đến cuộc sống.

Xem thêm: Nổi Mề Đay Có Nguy Hiểm Không? Biến Chứng Có Thể Gặp

Cách điều trị bệnh nổi mề đay mãn tính

Người bệnh có thể tham khảo một số phương pháp điều trị nổi mề đay mãn tính như sau:

Thuốc Tây y

Điều trị nổi mề đay mãn tính thường bao gồm việc sử dụng thuốc để giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Dưới đây là các nhóm thuốc bôi và thuốc uống thường được sử dụng:

Corticosteroid bôi

• Hydrocortisone: Dùng cho trường hợp bệnh nhẹ và nhạy cảm.
• Triamcinolone: Dược lực mạnh hơn Hydrocortisone, dùng cho các vùng da cần điều trị sâu hơn.
• Clobetasol: Đây là loại Corticosteroid cực mạnh, chỉ dùng trong các trường hợp nặng.

Thuốc bôi chống ngứa và làm dịu da

• Kem dưỡng ẩm: Như Cetaphil, Eucerin giúp làm dịu da và giảm khô ngứa.
• Kem kháng histamin bôi: Như diphenhydramine (Benadryl) giúp giảm ngứa.
• Kem chứa menthol hoặc camphor: Làm mát da và giảm ngứa tạm thời.

Thuốc kháng histamin

• Diphenhydramine (Benadryl): Giảm ngứa nhanh nhưng có tác dụng phụ gây buồn ngủ.
• Loratadine (Claritin): Ít gây buồn ngủ, dùng hàng ngày để kiểm soát triệu chứng.
• Cetirizine (Zyrtec): Tác dụng lâu dài và ít tác dụng phụ hơn.
• Fexofenadine (Allegra): Ít gây buồn ngủ, có thể dùng hàng ngày.
• Hydroxyzine (Atarax, Vistaril): Kháng histamin mạnh, thường dùng trong các trường hợp nặng.

Thuốc ức chế miễn dịch

• Cyclosporine: Được dùng khi mề đay mãn tính không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.
• Omalizumab (Xolair): Thuốc kháng IgE, dùng trong các trường hợp mề đay tự phát không đáp ứng với thuốc kháng histamin.

Các loại thuốc khác:

• Corticosteroid uống: Dùng trong các trường hợp nghiêm trọng hoặc khi các thuốc khác không hiệu quả. Chỉ nên sử dụng ngắn hạn do tác dụng phụ nghiêm trọng nếu dùng lâu dài.
• Thuốc chống viêm không steroid: Có thể được dùng nhưng cần cẩn thận do có thể gây kích ứng mề đay ở một số người.
• Thuốc chống trầm cảm: Một loại thuốc chống trầm cảm có tác dụng kháng histamin mạnh, có thể giúp giảm ngứa và cải thiện giấc ngủ.

Mẹo dân gian

Sử dụng các mẹo dân gian để điều trị nổi mề đay mãn tính có thể giúp giảm bớt triệu chứng mà không gây ra tác dụng phụ. Dưới đây là một số phương pháp dân gian bạn có thể thử:

Lá kinh giới

• Cách làm: Rửa sạch một nắm lá kinh giới, giã nát hoặc xay nhuyễn. Lấy nước cốt thoa lên vùng da bị mề đay, để khoảng 15-20 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm.
• Tác dụng: Lá kinh giới có chứa các hợp chất có tác dụng kháng viêm, giảm ngứa, giúp làm dịu các triệu chứng mề đay như ngứa, sưng và đỏ da. 

Lá bạc hà

• Cách làm: Rửa sạch lá bạc hà, giã nát hoặc xay nhuyễn, sau đó đắp trực tiếp lên vùng da bị mề đay trong khoảng 15-20 phút. Bạn cũng có thể dùng nước cốt lá bạc hà để thoa lên da.
• Tác dụng: Trong thành phần của bạc hà có chứa Menthol, Axit rosmarinic, Polyphenol,…  Những dưỡng chất này có tác dụng làm mát, giảm ngứa ngáy sưng nề, giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Giấm táo

• Cách làm: Pha giấm táo với nước ấm theo tỉ lệ 1:1, sau đó dùng bông gòn thấm và thoa lên vùng da bị mề đay. Để nguyên liệu khô tự nhiên rồi rửa sạch bằng nước ấm.
• Tác dụng: Giấm táo có tính axit nhẹ giúp cân bằng độ pH da, giảm ngứa và sưng nề. Các hợp chất trong giấm táo như axit axetic, quercetin có tác dụng chống viêm, giúp giảm bớt tình trạng viêm da do mề đay gây ra.

Nha đam (Lô hội)

• Cách làm: Lấy gel nha đam tươi, thoa trực tiếp lên vùng da bị mề đay, để khoảng 20-30 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm.
• Tác dụng: Nha đam có chứa các hợp chất chống viêm như aloectin, acemannan, giúp giảm bớt tình trạng viêm da, ngứa ngáy, sưng nề do mề đay gây ra. Đặc biệt, nha đam còn có tính kháng viêm, diệt khuẩn, ngừa nấm, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng do mề đay gây ra.

Muối biển

• Cách làm: Pha muối biển với nước ấm, sau đó dùng khăn mềm thấm và đắp lên vùng da bị mề đay trong khoảng 10-15 phút. Sau đó rửa sạch bằng nước ấm.
• Tác dụng: Muối biển có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng da do gãi nhiều. Ngoài ra, nguyên liệu này còn giúp cân bằng độ pH trên da, làm dịu da khi bị kích ứng mẩn đỏ.

Tìm hiểu thêm: TOP 5 Cách Trị Mề Đay Bằng Muối Đơn Giản Hiệu Quả Tại Nhà

Lưu ý khi điều trị nổi mề đay mãn tính

Điều trị mề đay mãn tính cần tuân thủ một số lưu ý sau để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh các tác dụng phụ:

Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ:

• Bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh và kê đơn thuốc phù hợp với tình trạng của bạn.
• Cần sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa về liều lượng, thời gian sử dụng và cách dùng.
• Không tự ý tăng giảm liều hoặc bỏ thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Tránh các yếu tố kích thích:

• Xác định các yếu tố có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm mề đay của bạn và tránh tiếp xúc với chúng.
• Một số yếu tố kích thích phổ biến bao gồm: Ánh nắng mặt trời, nước lạnh, ma sát, một số loại thuốc, thực phẩm, stress.

Chăm sóc da:

• Giữ da sạch sẽ, khô ráo.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không mùi hương để giúp da mềm mại và giảm ngứa.
• Tránh gãi ngứa vì có thể khiến da tổn thương và ngứa ngáy thêm.
• Cắt móng tay ngắn để tránh gãi xước da khi ngủ.

Duy trì lối sống lành mạnh:

• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tích cực bổ sung nhiều rau xanh, trái cây tươi.
• Hạn chế sử dụng thức ăn cay nóng và nhiều dầu mỡ.
• Uống đủ nước mỗi ngày.
• Ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên để giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Giảm stress căng thẳng bằng các biện pháp như giải trí, yoga, thiền định.

Theo dõi tình trạng bệnh:

• Ghi chép lại các triệu chứng của bạn, bao gồm thời gian xuất hiện, mức độ ngứa, các yếu tố kích thích.
• Thông báo cho bác sĩ nếu bạn gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào khi sử dụng thuốc.
• Đi khám bác sĩ định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

Một số lưu ý khác:

• Không hút thuốc lá và hạn chế sử dụng chất kích thích, rượu bia.
• Tránh mặc quần áo bó sát, làm từ chất liệu thô ráp.
• Sử dụng máy lạnh hoặc quạt mát để giảm nhiệt độ cơ thể khi nóng.
• Mang theo thuốc trị mề đay bên mình để sử dụng trong trường hợp cần thiết.

Nổi mề đay mãn tính dù không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng tiêu cực đến sinh hoạt hàng ngày. Việc nắm vững kiến thức về bệnh và tuân thủ các phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt hơn triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống. Quan trọng hơn, hãy luôn duy trì một lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ tái phát bệnh.

Bài đọc thêm:

• 17 Cách Chữa Trị Mề Đay Bằng Mẹo Tại Nhà Cực Đơn Giản
• Khám Phá Top 9 Thuốc Trị Nổi Mề Đay Được Bác Sĩ Khuyên Dùng

Array