Đau Dạ Dày Khi Mang Thai

Đau dạ dày khi mang thai là một hiện tượng không phải là hiếm gặp. Nó có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Tình trạng này gây ra hàng loạt những triệu chứng khó chịu cho mẹ bầu như đau bụng, ợ chua, chướng bụng, đầy hơi, mất ngủ, ăn uống không ngon miệng. Trong khi đó, việc dùng thuốc giảm đau ở giai đoạn này lại không được khuyến khích. Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn nguyên nhân và cách điều trị căn bệnh này.

Tìm hiểu về hiện tượng đau dạ dày khi mang thai

Tình trạng đau dạ dày khi mang thai khá phổ biến bởi có đến 70% các mẹ bầu phải đối mặt với bệnh này. Kết quả nghiên cứu cho thấy đa số những trường hợp đau dạ dày thường là đau cấp tính trong khoảng thời gian ngắn và không gây ảnh hưởng gì nghiêm trọng đến sức khỏe của thai nhi. Tuy nhiên nếu mẹ bầu bị đau dạ dày trong thời gian dài, các cơn đau diễn ra liên tục với cường độ cao thì bạn cần có phương pháp xử lý kịp thời.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan nhưng phần lớn nguyên nhân đều xuất phát từ những thay đổi bên trong cơ thể khi phụ nữ bắt đầu mang thai. Khi bị đau dạ dày, bác sĩ khuyên thai phụ nên nhanh chóng đến bệnh viện để được kiểm tra. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về sử dụng, nhất là các loại thuốc Tân dược vì chúng nó thể khiến thai nhi bị dị tật bẩm sinh.

Triệu chứng thường gặp

Hầu hết phụ nữ mang thai bị đau dạ dày đều có những triệu chứng điển hình như sau:

Ợ hơi và ợ chua

Bất cứ người bị đau dạ dày nào cũng đều có hiện tượng này. Nguyên nhân là bởi luồng hơi từ lượng thức ăn bị tích trữ lâu ngày trong bao tử bắt đầu trào ngược lên thực quản, qua khoang miệng và gây ợ hơi. Ở những người bị đau dạ dày nặng, luồng hơi này còn mang theo dịch vụ acid trong dạ dày khiến người bệnh có cảm giác chua và nóng rát ở cổ họng.

Buồn nôn và nôn

phụ nữ mang thai bị đau dạ dày thường có triệu chứng buồn nôn và nôn. Nhiều người có thể nhầm hiện tượng này với ốm nghén. Tuy nhiên buồn nôn do đau dạ dày khác với buồn nôn do nghén ở chỗ người bệnh sẽ nôn ra nước hoặc thức ăn. Một số người còn nôn nhiều dẫn đến tình trạng mất nước, cơ thể suy nhược và tụt huyết áp.

Đau thượng vị

Người bệnh bị đau dạ dày sẽ xuất hiện những cơn đau âm ỉ hoặc đau dữ dội. Tình trạng đau tức vùng bụng kèm theo cảm giác nóng rát từ trên rốn xuống xương ức. Cơn đau khiến mẹ bầu cảm thấy khó chịu và mệt mỏi. Nếu xảy ra vào ban đêm sẽ gây ra hiện tượng mất ngủ, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Chướng bụng, đầy bụng

Người bị đau dạ dày thường gặp phải tình trạng đầy bụng chướng bụng do quá trình tiêu hóa thức ăn bị ảnh hưởng. Thức ăn bị tồn đọng bên trong dạ dày trong nhiều giờ không được tiêu hóa sẽ khiến người bệnh có cảm giác đầy bụng, chướng bụng, đầy hơi.

Chán ăn

Thai phụ bị đau dạ dày thường thay đổi khẩu vị dẫn đến hiện tượng chán ăn, ăn uống không ngon miệng. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng cơ thể bị suy nhược, mệt mỏi, thai nhi không có đủ dinh dưỡng.

Xuất huyết dạ dày

Ở những người bị bệnh nặng có thể xảy ra hiện tượng xuất huyết tiêu hóa. Biểu hiện của tình trạng này là người bệnh có thể bị nôn ra máu hoặc đi đại tiện ra máu. Đây đều là những dấu hiệu cảnh báo sức khỏe đang gặp vấn đề. Vì thế thai phụ cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Đau Dạ Dày Trong Đêm: Nguyên Nhân, Cách Xử Lý Và Lưu Ý

Nguyên nhân đau dạ dày khi mang bầu

Có rất nhiều lý do khiến mẹ bầu bị đau dạ dày trong quá trình mang thai. Cụ thể như sau: 

• Ốm nghén: Ốm nghén là dấu hiệu thường gặp ở phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu tiên. Thai phụ sẽ có những dấu hiệu như buồn nôn, nôn mửa. Triệu chứng này có thể tác động đến hệ tiêu hóa, kích thích dạ dày co bóp, tăng tiết acid dịch vị và khiến thai phụ bị đau dạ dày.
• Sự thay đổi của nội tiết tố: Trong quá trình mang thai, hormone progesterone sẽ tăng lên đột ngột khiến nhu động ruột giảm, làm tăng áp lực ở ổ bụng, khiến dạ dày bị kích thích. Lúc này bao tử của người bệnh sẽ tiết ra nhiều dịch vị, co bóp quá mức và gây đau.
• Tử cung giãn nở: Để đảm bảo thai nhi có đủ không gian để phát triển, từ tháng thứ 4 của thai kỳ, tử cung của người mẹ sẽ bắt đầu giãn nở. Hoạt động này sẽ làm tăng áp lực ở ổ bụng, gây kích thích cho dạ dày và ống hậu môn. Vì vậy phần lớn người bệnh thường bị đau dạ dày khi mang thai 3 tháng cuối.
• Thói quen ăn uống: Thói quen ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Trong khi đó thai phụ có thể bị đau dạ dày do lượng thức ăn nạp vào cơ thể tăng đột ngột. Hơn nữa, việc ăn quá nhiều trái cây chua, ăn đêm, ăn đồ ngọt, uống cafe cũng là nguyên nhân khiến dạ dày bị ảnh hưởng.
• Căng thẳng thần kinh: Căng thẳng, stress, lo lắng trong thời kỳ mang thai là điều thường gặp ở phụ nữ mang thai. Những áp lực này đè lên dây thần kinh não – ruột khiến nhu động ruột giảm, dạ dày bị co bóp và tiết ra nhiều axit quá mức. 

Thai phụ bị đau dạ dày có nguy hiểm không?

Đau dạ dày khi mang thai không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi cũng như không gây nguy hiểm đến tính mạng của mẹ bầu. Căn bệnh này cũng hoàn toàn có thể kiểm soát bằng việc xây dựng lại thói quen ăn uống sinh hoạt hàng ngày. 

Tuy nhiên triệu chứng này có thể tác động tiêu cực đến cuộc sống và sức khỏe của thai phụ. Một số trường hợp đau dạ dày có thể là biểu hiện của các bệnh như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, xuất huyết dạ dày… Đối với những trường hợp này người bệnh cần được kiểm soát để tránh bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn. 

Theo đó, thai phụ vẫn có thể gặp phải những tác động như:

• Mẹ bầu xanh xao, nhẹ cân, mất ngủ dẫn đến cơ thể suy nhược.
• Em bé sinh ra bị còi cọc, ốm yếu, hệ miễn dịch kém.
• Hình thành lên các ổ viêm loét nặng ở niêm mạc dạ dày tá tràng và thực quản.
• Một số triệu chứng hiếm gặp khác như xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày.

Vì vậy khi nhận thấy cơn đau dạ dày khởi phát và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho sức khỏe. Mẹ bầu nên chủ động đến gặp bác sĩ để được kiểm tra, thăm khám và điều trị an toàn.

Bài đọc thêm: Viêm Dạ Dày Ruột Cấp Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng Của Bệnh

Hướng dẫn chữa bệnh đau dạ dày cho phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai muốn điều trị bệnh đau dạ dày cần cẩn thận trong việc lựa chọn thuốc. Bởi điều này có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Một số phương pháp chữa bệnh được sử dụng phổ biến hiện nay đó là dùng thuốc Đông y, Tây y và áp dụng mẹo dân gian. Tuy nhiên việc điều trị như thế nào cần được bác sĩ chuyên khoa tư vấn và hướng dẫn.

Sử dụng thuốc Tây y

Các bác sĩ chuyên khoa khuyên mẹ bầu tuyệt đối không được sử dụng các loại thuốc tân dược để giảm đau dạ dày, nhất là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Việc dùng thuốc giảm đau có thể gây ra một số tác dụng phụ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, gây dị tật bẩm sinh.

Nếu bắt buộc phải dùng thuốc, mẹ bầu có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng một số loại thuốc như sau:

Yumangel

Yumangel là thuốc dạ dày chữ Y được rất nhiều người bệnh sử dụng. Loại thuốc này rất an toàn nên có thể dùng cho phụ nữ mang thai. Thuốc có tác dụng giúp trung hòa kháng thể, cân bằng axit trong dạ dày, giúp giảm nồng độ pH, ức chế hoạt động của pepsin, tiêu diệt vi khuẩn Hp, làm giảm các triệu chứng khó chịu của bệnh đau dạ dày.

Sucralfate

Sucralfate là thuốc chống trào ngược được rất nhiều bà bầu tin tưởng sử dụng. Thuốc có tác dụng giúp tăng cường độ đàn hồi, co bóp thành dạ dày để chống lại mọi tác nhân gây bệnh. Sucralfate được dùng cho các trường hợp bị viêm loét dạ dày cấp và mãn tính, trào ngược dạ dày, giúp cân bằng đọ pH và ức chế hoạt động của pepsin.

Prilosec OTC

Prilosec OTC là thuốc đau dạ dày thuốc nhóm ức chế bơm proton, dùng được cho cả phụ nữ mang thai. Thuốc rất an toàn nên thai phụ hoàn toàn có thể yên tâm. Prilosec OTC có khả năng điều trị các bệnh như: Đau dạ dày cấp tính, trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày tá tràng. Thuốc giúp cân bằng môi trường axit dạ dày và cải thiện tình trạng đầy bụng, khó tiêu.

Pantoprazole

Pantoprazole là thuốc giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, thuộc nhóm ức chế bơm proton. Pantoprazole có tác dụng giúp điều hòa lượng axit bên trong dạ dày, giảm tình trạng ợ nóng, ợ hơi,… Thuốc đặc biệt tốt cho những người bị trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày, viêm hang vị, đau bụng thượng vị. Pantoprazole được đánh giá cao về hiệu quả và tính an toàn nên thai phụ có thể tin tưởng sử dụng.

Áp dụng mẹo dân gian

Việc áp dụng mẹo mẹo dân gian trong điều trị bệnh đau dạ dày khi mang thai được các bác sĩ khuyến khích sử dụng. Bởi các nguyên liệu tự nhiên này đều được đánh giá là rất an toàn, lành tính, dễ uống và mang lại hiệu quả tương đối tốt.

Nghệ và mật ong

Nghệ và mật ong đều là hai nguyên liệu dân gian quen thuộc được dùng để điều trị bệnh đau dạ dày. cả hai đều có tác dụng kháng viêm, diệt khuẩn, chữa lành vết thương, giúp trung hòa dịch vị trong dạ dày, tái tạo lại các vết loét và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đồng thời, chúng đều rất an toàn, lành tính nên thai phụ hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng.

• Bạn pha 1 thìa bột nghệ, 2 thìa mật ong nguyên chất vào cốc nước ấm.
• Khuấy đều và uống mỗi ngày 3 ly.
• Nên dùng trước mỗi bữa ăn 30 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.

Trà gừng

Trà gừng có tính ấm, có tác dụng kháng viêm, diệt khuẩn, chống oxy hóa. Vì vậy nguyên liệu này có tác dụng làm giảm nhanh tình trạng đau bụng, buồn nôn, nôn, khó tiêu. Phụ nữ mang thai bị đau bụng do viêm dạ dày hoặc do bất kỳ nguyên nhân nào đều có thể sử dụng trà gừng để chữa bệnh. 

• Bạn rửa sạch 1 củ gừng tươi, cạo vỏ và thái lát mỏng.
• Cho gừng vào hãm với 250ml nước sôi trong vòng 15 phút.
• Sau đó bạn cho thêm 2 thìa mật ong vào để tạo vị ngọt.
• Khuấy đều và nhâm nhi mỗi ngày 3-4 tách trà gừng sẽ giúp giảm đau bụng hiệu quả.

Nước nha đam

Nước nha đam có tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc hiệu quả, có khả năng giảm nhanh những cơn đau dạ dày và ngăn ngừa tái phát. Trong thành phần của nha đam cũng chứa rất nhiều nước, vitamin, polyphenol, axit amin và khoáng chất, giúp trung hòa dịch vị acid, ngăn ngừa hiện tượng co bóp quá mức, bảo vệ niêm mạc, giảm áp lực cho dạ dày và giúp chữa lành những tổn thương bên trong.

• Chuẩn bị 3 nhánh nha đam tươi, gọt vỏ và chỉ lấy phần thịt bên trong. 
• Ngâm thịt nha đam với nước muối 10 phút, vớt ra và thái hạt lựu.
• Đun sôi 2 lít nước rồi cho nha đam vào, khuấy đều tay trong 5 phút.
• Cho thêm đường phèn vào khuấy đều cho tan đường là có thể tắt bếp.
• Đợi nước nguội bớt là có thể sử dụng, uống mỗi ngày 1-2 ly, dùng liên tục trong nhiều ngày để bệnh cải thiện.

Trà hoa cúc

Hoa cúc khô là một vị thuốc Nam được dùng để điều trị bệnh đau dạ dày vô cùng hiệu quả. Nguyên liệu này không chỉ giúp mẹ bầu có được giấc ngủ ngon, tinh thần thoải mái mà còn giúp giảm đau, chống viêm, chống kích ứng, phục hồi những tổn thương bên trong niêm mạc dạ dày và ngăn không cho chúng phát triển thành ung thư. 

• Bạn cho một ít hoa cúc khô vào ấm pha trà và đậy lại, hãm trà trong vòng 10-25 phút.
• Sau đó uống trà hoa cúc ngay khi còn ấm.
• Mỗi ngày uống 2-3 ly trà vào buổi sáng, trưa, tối trước khi đi ngủ để giúp dạ dày ổn định hơn về đêm.

Đau dạ dày trong lúc mang thai nên ăn gì, kiêng gì?

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của thai phụ và việc kiểm soát những cơn đau dạ dày. Dưới đây là một số loại thực phẩm thai phụ nên và không nên sử dụng.

Thực phẩm nên dùng

Để giúp kiểm soát cơn đau dạ dày, chế độ ăn uống của bà bầu nên thêm vào những loại thực phẩm sau:

• Thực phẩm giàu acid béo omega 3: Nhóm thực phẩm này có tác dụng giảm sưng, tiêu viêm, chữa lành những tổn thương, giúp các vết loét bên trong niêm mạc dạ dày nhanh hồi phục. Một số thực phẩm giàu omega 3 có thể sử dụng như: Cá thu, cá trích, cá hồi, bơ, hạt óc chó, hạnh nhân… 
• Rau xanh: Rau củ có màu xanh rất giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất. Đặc biệt, rau xanh có chứa nhiều nước, có độ pH kiềm giúp trung hòa dịch vị acid trong dạ dày, làm giảm chứng ợ hơi, ợ chua, ợ nóng, đầy bụng, ăn không tiêu. Vì vậy mẹ bầu nên bổ sung thêm một số loại rau ranh như: Rau dền, súp lơ, bắp cải, rau mồng tơi… vào chế độ ăn uống của mình để quá trình tiêu hóa được diễn ra tốt hơn. 
• Thực phẩm giàu protein: Protein không chỉ tốt cho sức khỏe của phụ nữ mang thai mà còn giúp cải thiện tình trạng mệt mỏi, suy nhược cơ thể do bệnh đau dạ dày gây ra. Dưỡng chất này có nhiều trong các loại thực phẩm như thịt bò, thịt gà, trứng, cá hồi, thịt lợn nạc, sữa, các loại hạt,… 
• Sữa chua: Sữa chua rất giàu protein, axit amin cùng nhiều khoáng chất thiết yếu tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, sữa chua có chứa lợi khuẩn probiotic giúp cân bằng hệ tiêu hóa đường ruột. Phụ nữ mang thai mỗi ngày chỉ cần ăn từ 1-2 hộp sữa chua sẽ góp phần cải thiện tình trạng táo bón, chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, đau dạ dày, giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn. 
• Hoa quả tươi: Trái cây tươi rất giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, có tác dụng giúp tăng cường sức đề kháng, tốt cho sức khỏe mẹ bầu. Một số loại quả mẹ bầu bị đau dạ dày nên bổ sung như: Ổi, bơ, táo, lựu, chuối… 
• Thực phẩm giàu tinh bột: Nhóm thực phẩm giàu tinh bột giúp kiểm soát các cơn đau và những triệu chứng khó chịu khác như ợ hơi, ợ nóng đau rát thượng vị, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày. Một số thực phẩm giàu tinh bột người bệnh nên sử dụng là bánh mì, bột yến mạch, khoai tây, khoai lang…

Bài viết hấp dẫn: Đau Dạ Dày Nên Ăn Gì: Thực Phẩm Nên Ăn Và Nên Tránh

Thực phẩm không nên dùng

Bên cạnh đó, cũng có một số loại thực phẩm phụ nữ mang thai bị đau dạ dày không nên dùng, có thể kể đến như:

• Thực phẩm dễ gây dị ứng: Một số loại hải sản, lạc, đậu phộng, mè,… có khả năng gây dị ứng mẩn ngứa cho người sử dụng. Theo đó người bệnh có thể gặp phải một số dấu hiệu như: Buồn nôn, tiêu chảy, co bóp tử cung,… khiến cả mẹ bầu và thai nhi đều bị nguy hiểm.
• Đồ ăn tái, sống: Nhóm thực phẩm này chưa được chế biến kỹ nên tiềm ẩn rất nhiều vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng. Khi vào cơ thể, chúng có thể gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy, thậm chí gây viêm nhiễm đường ruột làm ảnh hưởng đến thai nhi.
• Chất kích thích: Các loại đồ uống có cồn, chất kích thích như: Rượu, bia, nước ngọt có gas, cà phê, thuốc lá,… sẽ làm tăng nguy cơ bị dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Đồng thời kích thích niêm mạc dạ dày, khiến dịch vị axit tiến nhiều hơn, làm tăng nguy cơ bị xuất huyết dạ dày.
• Thực phẩm chứa nhiều axit: Một số loại thực phẩm làm tăng tiết dịch vị trong dạ dày như dưa muối, cà muối, kim chi, xoài chua, cóc, cam, chanh, ớt, tiêu, mù tạt,… Đều là những loại thực phẩm làm tăng tiết dịch vị acid trong dạ dày, gây mệt mỏi, suy nhược cơ thể và gây ra những cơn đau dạ dày cho người bệnh.

Những lưu ý trong quá trình điều trị bệnh mẹ bầu cần biết

Đau dạ dày khi mang thai là một căn bệnh gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Vì vậy có một số vấn đề mẹ bầu cần chú ý để giúp bệnh nhanh khỏi như sau: 

• Tăng cường bổ sung những thực phẩm tốt cho sức khỏe và tránh xa những món ăn gây ảnh hưởng đến dạ dày để bảo vệ sức khỏe.
• Bạn cũng không cần thiết phải kiêng khem quá mức. Cần xây dựng chế độ ăn uống đa dạng để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho thai nhi. 
• Nên chia nhỏ 3 bữa chính thành 5-6 bữa/ngày để giúp giảm áp lực cho dạ dày. 
• Không để bụng quá đói hoặc ăn quá no, đặc biệt là trước khi đi.
• Ăn tối trước 20 giờ, tránh ăn khuya sẽ làm tăng tiết axit gây ra hiện tượng trào ngược.
• Ăn chậm, nhai kỹ để giúp dạ dày tiêu hóa tốt hơn.
• Sau khi ăn no không nên nằm hoặc vận động mạnh, tốt nhất nên nghỉ ngơi, đi lại nhẹ nhàng.
• Nên ăn chín uống sôi, hạn chế sử dụng thực phẩm đông lạnh hoặc đồ ăn không rõ nguồn gốc xuất xứ.
• Phụ nữ mang thai bị đau dạ dày nên hạn chế dùng thuốc kháng sinh, thuốc tân dược để tránh làm ảnh hưởng đến thai nhi.
• Không thức quá khuya, nên đi ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc. Khi ngủ nên kê gối cao đầu hoặc nằm nghiêng về bên trái sẽ tốt hơn.
• Nên luyện tập một số bộ môn thể thao nhẹ nhàng như thiền, yoga, bơi lội, đi bộ,… để cơ thể luôn khỏe mạnh.
• Tránh bê vác hoặc làm những công việc nặng nhọc, tránh căng thẳng stress, giữ cho tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái.

Như vậy bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn những thông tin về bệnh đau dạ dày khi mang thai. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này. Từ đó có được phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả nhất.